Ενέργεια: Οι 6 "καυτές πατάτες" για τη νέα κυβέρνηση

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Οι αποκρατικοποιήσεις δεν προχώρησαν, οι μεταρρυθμίσεις των αγορών έμειναν μετέωρες, ενώ τα προβλήματα σε εμβληματικές ΔΕΚΟ, όπως η ΔΕΗ, εξελίσσονται σε συστημικό κίνδυνο για την αγορά. Είτε για λόγους στρατηγικής είτε από ολιγωρία, τα ανοιχτά μέτωπα στην ενεργειακή αγορά, που αφήνει πίσω της ως κληρονομιά

η απερχόμενη κυβέρνηση, είναι πολλά. Κάποια από αυτά, ωστόσο, έχουν μεγαλύτερο ειδικό βάρος.

1. ΔΕΗ

Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει εδώ και καιρό χαρακτηρίσει τα προβλήματα της ΔΕΗ ως ωρολογιακή βόμβα, αναφερόμενη κυρίως στην οικονομική κατάσταση της εταιρείας, αλλά και στις συσσωρευμένες επιπτώσεις των επιλογών της κυβέρνησης: τόσο για την εκποίηση του ΑΔΜΗΕ όσο και για την απελευθέρωση της αγοράς (δημοπρασίες ΝΟΜΕ).

Ταυτόχρονα, η αποτυχία ολοκλήρωσης του διαγωνισμού για τη λιγνιτική αποεπένδυση αναμένεται να ανοίξει τον διάλογο μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Κομισιόν από μηδενική βάση. Παρά το γεγονός ότι θεωρητικά η ημερομηνία κατάθεσης προσφορών για τις λιγνιτικές μετατέθηκε για τις 15 Ιουλίου, εντούτοις είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να υπάρξουν προσφορές και ολοκλήρωση του διαγωνισμού.

capital.gr

Πλέον, τα τρία "καυτά" θέματα για τη ΔΕΗ είναι:

- Άμεση βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και αναζήτηση τρόπων για να αντληθούν περί τα 2 δισ. ευρώ μέχρι το 2021, που είναι απαραίτητα, σύμφωνα με την ανάλυση της Standard & Poor's, για τη βιώσιμη μεσοπρόθεσμη πορεία της ΔΕΗ. Ήδη οι πρόωρες εκλογές επιδείνωσαν τις προβλέψεις, αφού πάγωσε η επιστροφή περίπου 200-250 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας που παρείχε η ΔΕΗ το 2011 και για τις οποίες δεν είχε αποζημιωθεί. Η επιστροφή θα γινόταν με νόμο, ώστε να προλάβει το ποσό να καταγραφεί στο πρώτο εξάμηνο, ωστόσο οι πρόωρες εκλογές ακύρωσαν τον σχεδιασμό.

- Άμεση επίλυση του προβλήματος που έχει ανακύψει για την επένδυση της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5, που κινδυνεύει να μείνει εκτός του μόνιμου μηχανισμού επάρκειας ισχύος. Εάν δεν νομοθετηθούν τα "μόνιμα ΑΔΙ" μέχρι τον Ιούλιο και δεν γίνει η πρώτη δημοπρασία εντός του 2019, το νέο εργοστάσιο θα χάσει τις προθεσμίες και θα έχει πρόβλημα βιωσιμότητας.

- Έναρξη της διαπραγμάτευσης με τους "θεσμούς" για τη λιγνιτική αποεπένδυση. Θεωρείται βέβαιο ότι, μετά τους λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η Ε.Ε. θα βάλει στο τραπέζι εναλλακτικά μέτρα. Η συζήτηση θα πρέπει να συμπεριλάβει τα νέα δεδομένα που ισχύουν για την οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ.

2. ΕΛΠΕ

Οι συζητήσεις του Απριλίου, όταν ναυάγησε ο διαγωνισμός πώλησης του 50,1% των ΕΛΠΕ, μέχρι σήμερα δεν έχουν καταλήξει. Θεωρητικά, η κυβέρνηση θα παρουσίαζε μετά τις ευρωεκλογές την πρότασή της για την αξιοποίηση της συμμετοχής (35%) στον όμιλο και την κάλυψη του κενού που προέκυψε στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις. Πλέον, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει τον Ιούλιο να ξεκινήσει τις επαφές με τους "θεσμούς" και την πλευρά Λάτση για το εναλλακτικό σχέδιο.

3. ΔΕΠΑ

Αλληλένδετη είναι και η περίπτωση της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ, όπου το περίπλοκο σχέδιο του διαχωρισμού σε ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Δικτύων έμεινε ανολοκλήρωτο. Ο διαγωνισμός για την πώληση πλειοψηφικού πακέτου της Εμπορίας δεν προχώρησε, ενώ επιχειρήθηκαν (και έγιναν στη θυγατρική ΔΕΔΑ) προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ. Στη ΔΕΠΑ, ωστόσο, η διοίκηση αρνήθηκε, επικαλούμενη τις προβλέψεις του νόμου που διέπει τις προσλήψεις στη μητρική και τις θυγατρικές της. Ένα από τα προβλήματα που θα κληθεί να διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση, εάν επιλέξει την ενιαία πώληση, είναι η νομοθεσία για το unbundling, που δεν επιτρέπει την ταυτόχρονη παρουσία σε δίκτυα και σε εμπορία και, άρα, θα απομακρύνει σημαντικό αριθμό δυνητικών αγοραστών.

4. Ευρωπαραπομπές

Ακόμα ένα κεφάλαιο σοβαρών προβλημάτων που αφήνει η νυν κυβέρνηση για την επόμενη αφορά ενεργειακές υποθέσεις που φέρνουν την Ελλάδα στη θέση του απολογούμενου, με ορατό τον κίνδυνο για παραπομπή. Πρόκειται για την υπόθεση της διασύνδεσης της Κρήτης, αλλά και για τις καθυστερήσεις στην υιοθέτηση του νέου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρισμού (target model). Οι επιλογές που έγιναν σε σχέση με τη διασύνδεση της Κρήτης και οι χειρισμοί σε σχέση με το project Euroasia (διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδα), που είναι έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Κομισιόν, που έχει εντοπίσει κενά και παραλείψεις στις αποφάσεις του Ρυθμιστή. Σε ό,τι αφορά το target model, αυτό έπρεπε να ξεκινήσει να λειτουργεί δοκιμαστικά το φθινόπωρο, ωστόσο αυτό δεν θα γίνει νωρίτερα από την άνοιξη του 2020.

5. Βιομηχανία

Παρά τα βήματα που είχαν γίνει στο παρελθόν και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για σοβαρές βιομηχανικές επενδύσεις, από πέρυσι το καλοκαίρι οι ενεργοβόρες βιομηχανίες βλέπουν ξανά τα κόστη τους να διογκώνονται. Αυτό συνέβη γιατί επωμίζονται το πλήρες κόστος της αύξησης των ρύπων. Παρά τις διακηρύξεις για υιοθέτηση νέας φιλο-βιομηχανικής πολιτικής, το ενεργειακό κόστος συνεχίζει να είναι Νο 1 πρόβλημα ανταγωνιστικότητας για τη μεταποίηση. Επιπλέον, λόγω ολιγωρίας της κυβέρνησης, δεν έχει κατατεθεί το αίτημα για παράταση του μέτρου της διακοψιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να κινητοποιηθεί άμεσα προκειμένου να αποτρέψει μια εξέλιξη με απρόβλεπτες συνέπειες για τη βιομηχανία.

6. ΑΠΕ

Προβλήματα, τέλος, θα κληρονομήσει η νέα κυβέρνηση και σε σχέση με την αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς δεν είναι ακόμη τεχνικά έτοιμοι οι αρμόδιοι φορείς (ΑΔΜΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ, δηλαδή ο πρώην ΛΑΓΗΕ και το Ενεργειακό Χρηματιστήριο). Καθώς, όμως, το νέο σύστημα προβλέπεται να λειτουργήσει από 1ης Ιουλίου, θα πρέπει να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για παράταση ισχύος.