Πού «πάσχει» το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια

του Χ. Δούκα

 

Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Παρουσιάζονται σε αυτό οι στόχοι και οι προκλήσεις για την μετάβαση της χώρας σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα μέσα στην επόμενη δεκαετία.

 

Το τελικό σχέδιο θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε λίγες εβδομάδες (τέλος Δεκεμβρίου). Σε σχέση με το προσχέδιο που είχε ανακοινώσει η προηγούμενη Κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2019, το οποίο αγκάλιαζε με αντιφατικό τρόπο και τον λιγνίτη και την πράσινη ανάπτυξη, είναι περισσότερο φιλόδοξο, προσεγγίζοντας τα περισσότερα κρίσιμα θέματα πολιτικής που θα αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια.

Τα αντιμετωπίζει όμως αποτελεσματικά;

Αναφέρεται στο Σχέδιο πως, μέχρι το 2028, όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί θα έχουν κλείσει. Στα επόμενα τρία χρόνια, όμως, αποσύρονται μόνο εκείνες οι λιγνιτικές μονάδες που έτσι κι αλλιώς επρόκειτο να αποσυρθούν. Η παύση λειτουργίας των υπολοίπων μετατίθεται για το 2023 – 2024 και έπειτα (δηλαδή, στην επόμενη κυβέρνηση).

Η επένδυση της Πτολεμαΐδας V, για την οποία τόσος λόγος έγινε, προχωράει τελικά κανονικά και μάλιστα παραμένει λιγνιτική. Αναπτυξιακό σχέδιο για τις περιοχές που θα επηρεαστούν από την απολιγνιτοποίηση δεν υπάρχει. Θα εκπονηθεί, μαθαίνουμε από τον Υπουργό, το επόμενο καλοκαίρι.

Οι ανανεώσιμες πηγές θα διπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια, χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για το πού ακριβώς θα τοποθετηθούν. Ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι μία αρκετά χρονοβόρος διαδικασία. Ακόμα όμως κι αν λυθεί πολύ γρήγορα, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν το ηλεκτρικό δίκτυο θα μπορεί να απορροφήσει την παραγόμενη ανανεώσιμη ενέργεια. Ούτε και σε αυτό το σημείο έχουμε ξεκάθαρη απάντηση στο Σχέδιο.

Όσον αφορά δε στην εξοικονόμηση ενέργειας και στον κρίσιμο ρόλο της, ήδη τα εξαγγελθέντα κίνητρα για τις φορολογικές ελαφρύνσεις στις δράσεις εξοικονόμησης στις κατοικίες μειώθηκαν αισθητά στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο. Επιπλέον, επιμέρους στόχοι μοιάζουν εξωπραγματικοί με τα σημερινά δεδομένα, όπως πως το 1/3 των αμαξιών το 2030 θα είναι ηλεκτρικά.

Και βέβαια τα οικονομικά μεγέθη ζαλίζουν. Οι αναγκαίες επενδύσεις εκτιμώνται στα 44 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, χωρίς να υπάρχει ανάλυση επί του παρόντος για το πού θα βρεθούν τα χρήματα.

Αναμένουμε λεπτομέρειες από την Τράπεζα της Ελλάδος για το «Green Financing» και την απαραίτητη μόχλευση πόρων από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και από τα αρμόδια υπουργεία, με έμφαση στο Υπουργείο Ανάπτυξης, για τον σχεδιασμό, μέχρι το καλοκαίρι του 2020, μιας εμπροσθοβαρούς και αποδοτικής χρήσης των πόρων που θα διατεθούν για την προστασία του κλίματος στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027.

Για την επίτευξη αυτών των πολύ φιλόδοξων πράγματι στόχων που έχουν τεθεί, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις.
Ο δρόμος όμως που θα ακολουθήσουμε από εδώ και πέρα πρέπει να έχει την λογική της συν-διαμόρφωσης. Ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου ενέργειας – παραγωγής – διανομής –υπηρεσιών, με ανθρώπινο πρόσωπο.
Που θα αποτυπώνει την «πραγματική» πρόοδο», τις νέες ευκαιρίες ζωής και θα καλλιεργεί αίσθημα συν-ιδιοκτησίας στους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να διασφαλίζει υψηλά επίπεδα συναίνεσης.

Η βιώσιμη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα δεν μπορεί να λογίζεται σαν μία ουδέτερη πολιτική επιλογή.  Πρέπει να έχει ξεκάθαρο προοδευτικό πρόσημο, με τον πολίτη στο επίκεντρο.

(euro2day.gr)