Μάρος Σέφτσοβιτς στη «Ν»: Απελευθερώστε την αγορά ενέργειας

  Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για τον TAP, τη ΔΕΗ, τον ΑΔΜΗΕ και την Ενεργειακή Ένωση

«Μεταρρυθμιστικά μέτρα που στοχεύουν να καταστήσουν τις αγορές ενέργειας στην Ελλάδα πιο αποδοτικές και ανταγωνιστικές έχουν προσφάτως υιοθετηθεί και τώρα θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως», διαμηνύει με συνέντευξη στη «Ν» ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, Μάρος Σέφτσοβιτς.

 

Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος επισημαίνει ότι στην ηλεκτρική ενέργεια «δεν υπάρχουν πραγματικά ίσοι όροι ανταγωνισμού», καθώς η ΔΕΗ-0,82% διατηρεί ακόμη τη δεσπόζουσα θέση της. Μιλά άλλωστε για «νόμιμα μονοπώλια» στις λιανικές αγορές αερίου.

Πάντως, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν προσπερνά την επισήμανση για τους υψηλούς φόρους και άρα τις υψηλές τιμές ενέργειας στη βιομηχανική βάση της χώρας, περιορίζοντας τις συστάσεις για τη μείωση του κόστους στη χρήση «έξυπνων θερμοστατών» και «μονωτικών υλικών υψηλής απόδοσης».

Ως προς τον αγωγό TAP, τον οποίο χαρακτηρίζει έργο - «κλειδί» για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, εξηγεί ότι «έχει ισχυρή πολιτική στήριξη, όπως και υποστήριξη από επενδυτές, κάτι που έλειπε σε σχέση με το Nabucco και το ITGI». Επισημαίνει δε πως, στο πλαίσιο του Νότιου Διαδρόμου Αερίου, το φυσικό αέριο θα ρέει έως το 2019 στην Τουρκία και έως το 2020 στην ΕΕ. 

Αναφορικά με το γεγονός ότι η Ελλάδα αγοράζει σχεδόν το ακριβότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, την ώρα που «η εξάρτηση από εισαγωγές παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ», ο κ. Σέφτσοβιτς υπογραμμίζει ότι μέσα στο 2016 η Κομισιόν θα παραδώσει έκθεση για τη «μεγαλύτερη διαφάνεια στη σύνθεση του ενεργειακού κόστους και των τιμών».

Ποιος είναι πρακτικά ο ρόλος του Νότιου Διαδρόμου Αερίου στο πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού της ΕΕ; Έχει εκτιμήσει η Επιτροπή τα οφέλη;

Ο Νότιος Διάδρομος Αερίου είναι μια στρατηγική πρωτοβουλία για τη μεταφορά πόρων φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές. Η ΕΕ θα επιταχύνει τις προσπάθειες να ανοίξουν οι Νοτιοανατολικές Ευρωπαϊκές Αγορές επίσης στον Νότιο Διάδρομο Αερίου. Οι προσπάθειες αυτές συνδέονται ευθέως με το πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης, καθώς ένας από τους καίριους στόχους είναι κάθε χώρα - μέλος στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, να έχει πρόσβαση σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές πηγές αερίου.

Η έγκριση της συμφωνίας για τον ΤΑΡ και η επακόλουθη ρηξικέλευθη τελετή αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση ολοκλήρωσης του Νότιου Διαδρόμου Αερίου. Το project έχει αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα project κοινού ενδιαφέροντος και παρακολουθούμε στενά την πρόοδο στις τρεις εμπλεκόμενες χώρες (Ελλάδα, Αλβανία και Ιταλία). Η πρόσφατη δεύτερη υπουργική συνάντηση του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου για τον Νότιο Διάδρομο Αερίου επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητα όλων των συμμετεχόντων χωρών και κοινοπραξιών να ολοκληρώσουν εγκαίρως αυτήν την υποδομή – «κλειδί». Η πρόοδος έχει επιτευχθεί σε όλα τα projects κατά μήκος του Νότιου Διαδρόμου Αερίου (ανάπτυξη του πεδίου Shah Deniz II, Αγωγός Νότιου Καυκάσου, Διανατολικός Αγωγός, Διαδριατικός Αγωγός) και αναμένεται ότι το φυσικό αέριο θα ρέει έως το 2019 στην Τουρκία και έως το 2020 στην ΕΕ. 

Τι θα λέγατε ότι καθόρισε τελικά την επιλογή του ΤΑΡ έναντι άλλων projects, όπως το Nabuccoκαι το ITGI;

Ο ΤΑΡ είναι ένα σημαντικό project για την ΕΕ, αναγνωρισμένο ως ένα από τα Projects Κοινού Ενδιαφέροντος και ως έργο – «κλειδί» για την ασφάλεια προμήθειας υπό την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ενεργειακής Ασφάλειας. Ο Αγωγός αυτός είναι ένα σημαντικό έργο μεταφοράς φυσικού αερίου ανάμεσα στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Αλβανία, ως μέρος του Νότιου Διαδρόμου. Το έργο έχει ισχυρή πολιτική στήριξη, όπως και υποστήριξη από επενδυτές, κάτι που έλειπε σε σχέση με το Nabucco και το ITGI. Η Επιτροπή παραμένει δεσμευμένη στη στενή συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς και στην υποστήριξη για την έγκαιρη εφαρμογή αυτού του σημαντικού project.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να μειώσει το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ κατά 25% βραχυπρόθεσμα και στο 50% μέχρι το 2020. Επίσης, μέχρι το τέλος του 2016, στην πώληση τουλάχιστον του 20% του ΑΔΜΗΕ σε στρατηγικό επενδυτή, έχοντας κοινό έλεγχο της εταιρείας με το κράτος, το οποίο θα κατέχει το 51%. Η ΔΕΗ πλέον δεν θα κατέχει καμία μετοχή στον ΑΔΜΗΕ.

Υποστηρίζει η Επιτροπή τη συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ για τη δημιουργία του; Σε ποιον βαθμό προκαλεί ανησυχία ο αστάθμητος παράγοντας της Τουρκίας, ο ρόλος της οποίας παρεμπιπτόντως έχει αναβαθμιστεί μετά τη συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό ζήτημα;

Η σταθερότητα στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου είναι ζωτικής σημασίας. Τρέχουσες και μελλοντικές ανακαλύψεις στην περιοχή μπορούν να αλλάξουν σημαντικά το ενεργειακό τοπίο, διαμορφώνοντας μια κατάσταση win – win για την ευρύτερη περιοχή. Η ενεργειακή συνεργασία μπορεί να δημιουργήσει εμπιστοσύνη, ευημερία και γειτονικές σχέσεις ανάμεσα σε χώρες και κοινότητες. Αυτό έγινε σαφές και στην Τριμερή Διακήρυξη του Ιανουαρίου, από τους ηγέτες της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ. Επίσης, έχουμε ξεκινήσει την Πλατφόρμα Αερίου Euromed, ένα εργαλείο διαλόγου που φέρνει κοντά παράγοντες χάραξης πολιτικής, εκπροσώπους της βιομηχανίας, ρυθμιστές, ενδιαφερόμενους ενεργειακούς φορείς και εκπροσώπους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Επιπλέον, τα ευρήματα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσαν να διαδραματίσουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο βοηθώντας τόσο τις χώρες παραγωγούς όσο και τις γειτονικές χώρες να διαχειριστούν τα προβλήματα ενεργειακής ασφάλειας. Θα μπορούσαν να αποκτήσουν και έναν αυξανόμενο ρόλο στη στρατηγική διαφοροποίησης της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι είναι πολύ νωρίς να εκτιμήσει κανείς τον αντίκτυπο αυτών των ευρημάτων στην αγορά αερίου της ΕΕ. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει τις χώρες της περιοχής να αξιοποιήσουν τους φυσικούς ενεργειακούς πόρους προς την πλήρη αξιοποίηση του εθνικού τους συμφέροντος, σύμφωνα με τη βέλτιστη επιλογή της εξαγωγής αερίου.

Η ΕΕ βλέπει την Τουρκία ως έναν στρατηγικό εταίρο και μια από τις κύριες χώρες του Νότιου Διαδρόμου Αερίου, και ο ενεργειακός διάλογος με την Τουρκία είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η Τουρκία είναι μια διαμετακομιστική χώρα - «κλειδί» για το φυσικό αέριο. Η ΕΕ συνεργάζεται στενά με την Τουρκία για να καταστήσει δυνατή την ενσωμάτωση του αερίου και των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας στη δική της εσωτερική ενεργειακή αγορά.

Ποιο περιβάλλον διαμορφώνεται στο πεδίο των ενεργειακών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΕ και τη Ρωσία, μετά την ουκρανική κρίση;

Η ΕΕ έχει συνεχίσει τις προσπάθειες στις τριμερείς διαδικασίες με την Ουκρανία και τη Ρωσία στο χειμερινό πακέτο αερίου. Η συνέχιση των τριμερών ενεργειακών συζητήσεων θα βοηθούσαν στην ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη, και θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε προσπάθεια να δεσμεύσουμε όλες τις πλευρές προς αυτήν την κατεύθυνση. Η Ουκρανία βρίσκεται στη διαδικασία μιας φιλόδοξης ενεργειακής μεταρρύθμισης, στοχεύοντας να ανοίξει τον δρόμο για επενδύσεις. Μεταρρυθμίσεις αφορούν επίσης σημαντικά ζητήματα όπως η ενεργειακή απόδοση και ο διαχωρισμός.

Πώς εξελίσσεται η υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης;

Το 2016 είναι το έτος της παράδοσης για την Ενεργειακή Ένωση. Το προηγούμενο έτος προτείναμε τη μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (ΕΤS) της ΕΕ και νωρίτερα αυτόν τον χρόνο βάζουμε μπρος την Ασφάλεια του Πακέτου Προμήθειας Αερίου. Στο μεταξύ, προχωράμε αντιμετωπίζοντας τους τομείς που δεν καλύπτονται από το ETS με τη λεγόμενη Απόφαση Επιμερισμού της Προσπάθειας. Συγχρόνως, η Επιτροπή θα παρουσιάσει πρόταση για την επικύρωση της ιστορικής Συμφωνίας του Παρισιού.

Μετά το καλοκαίρι, η Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα πακέτο Ενεργειακής Απόδοσης, περιλαμβανομένης της αναθεώρησης της Οδηγίας Ενεργειακής Απόδοσης και της Οδηγίας Ενεργειακής Επίδοσης των Κτηρίων, και θα εισαγάγει ένα νέο εργαλείο - μια Έξυπνη Χρηματοδότηση για Έξυπνα Κτήρια.

Προς το τέλος αυτού του έτους, θα δώσουμε συνέχεια στις διαβουλεύσεις του προηγούμενου έτους με μια νομοθετική πρόταση για τον επανασχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μια κίνηση που είναι καίρια για την ενδυνάμωση των πολιτών να δημιουργήσουν τις δικές τους ανανεώσιμες πηγές ενέργειες. Γι’ αυτόν τον λόγο θα βάλουμε επίσης μπροστά ένα Πακέτο Ανανεώσιμης Ενέργειας, ώστε να παράσχουμε το σωστό πλαίσιο προς την επίτευξη του -δεσμευτικού σε επίπεδο ΕΕ- στόχου για τουλάχιστον 27% ανανεώσιμης ενέργειας έως το 2030, κατά τρόπο έγκαιρο και οικονομικά αποδοτικό. 

Ποια είναι η σύνδεση ανάμεσα στο project της Ενεργειακής Ένωσης και το Επενδυτικό Πακέτο Γιούνκερ; Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα;

Το project της Ενεργειακής Ένωσης, όπως και το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, είναι μία από τις δέκα προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-20 ήδη αύξησε την κατανομή του ενεργειακού τομέα και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI) θα πρέπει να το συμπληρώσει για να δώσει στους καταναλωτές της ΕΕ πρόσβαση σε ασφαλή, βιώσιμη και ανταγωνιστική ενέργεια. Μέχρι στιγμής, το 1/3 των 64 εγκεκριμένων μεταβιβάσεων, που θα παράξουν περισσότερα από 100 δις σε λιγότερο από ένα έτος ύπαρξης του ταμείου, αφορούν τον ενεργειακό τομέα.

Το EFSI μπορεί να συνδυαστεί με άλλες πηγές χρηματοδότησης στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ιδίως τη χρηματοδότηση (τόσο εγγυήσεις όσο και χρηματοδοτικά μέσα) της Διευκόλυνσης Σύνδεσης της Ευρώπης (CEF) και των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων.

Μέχρι στιγμής, το 1/3 των 64 εγκρίσεων του επενδυτικού Πακέτου Γιούνκερ, που θα παράξουν περισσότερα από 100 δις σε λιγότερο από ένα έτος, αφορούν τον ενεργειακό τομέα, μέσα σε ένα περιβάλλον μείωσης της ευρωπαϊκής δαπάνης για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων από 400 δις το 2013 σε αρκετά κάτω από 300 δις το 2015.

Η Ελλάδα έχει υπογράψει έως τώρα δύο projects υπό αυτό το νέο χρηματοδοτικό σχέδιο, στον αγροτικό τομέα και στον τομέα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Το EFSI είναι ένα πολύ ευέλικτο εργαλείο και μπορεί να συνδυαστεί με άλλες πηγές χρηματοδότησης της ΕΕ. Η καλύτερη συμβουλή για οποιονδήποτε υποστηρικτή ενός έργου είναι να επικοινωνήσει με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να εξακριβώσει αν είναι επιλέξιμος για χρηματοδότηση από το EFSI. Οι κυβερνήσεις δεν είναι κηδεμόνες στη διαδικασία. Τα projects αξιολογούνται εξολοκλήρου από την ανεξάρτητη Επιτροπή Επενδύσεων που λειτουργεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Συνεπώς, ενθαρρύνουμε τους Έλληνες προωθητές έργων να βάλουν περισσότερα καινοτόμα projects στο τραπέζι, αξιοποιώντας όσο το δυνατό περισσότερο το EFSI, ωθώντας την οικονομία και την ανάπτυξη στη χώρα.

Ποια είναι η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την εξέλιξη των τιμών πετρελαίου και πώς αυτή επηρεάζει τον ενεργειακό σχεδιασμό της Επιτροπής;

Οι τιμές πετρελαίου βασίζονται στην εξέλιξη της αγοράς. Η συνολική δαπάνη για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων έχει μειωθεί από 400 δις το 2013 σε αρκετά κάτω από 300 δις το 2015. Αυτό οδηγήθηκε από αυξήσεις στην προμήθεια, για παράδειγμα, αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου και από πτώση της ζήτησης, πιο αργή παγκόσμια ανάπτυξη, αλλά και διαρθρωτικές αλλαγές στην πλευρά της ζήτησης, όπως η αυξανόμενη ενεργειακή απόδοση στον τομέα των μεταφορών. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, οι αναλυτές των αγορών δεν περιμένουν ότι αυτοί οι παράγοντες θα άλλαζαν σημαντικά κατά το επόμενο έτος. Μάλιστα, η προοπτική της επανένταξης του Ιράν στην αγορά πετρελαίου υποδεικνύει ότι η προσφορά θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω.

Το Κοινό μας Κέντρο Ερευνών εξέδωσε μία έκθεση που περιγράφει τη σημασία του πετρελαίου για την οικονομία της ΕΕ και αναλύει τις δυνητικές οικονομικές επιπτώσεις που μπορούν να έχουν οι τρέχουσες χαμηλές τιμές του πετρελαίου, από τα μέσα του 2014, στην οικονομία της ΕΕ.

Επιπλέον, εκτιμά πώς η τρέχουσα μείωση των τιμών του πετρελαίου μπορεί να εξελιχθεί μέχρι το 2020, όπως και τις συνέπειες για την παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου. Η ανάλυση δείχνει ότι μια μείωση της τιμής του πετρελαίου από 100 δολάρια ΗΠΑ σε 50 δολάρια ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε μια αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,7%, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην ΕΕ, οδηγούμενη από την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις.

Σε ποιον βαθμό οι στόχοι της ΕΕ για δραστική μείωση των ρύπων επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής παραγωγής;

Επισκέφτηκα όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ και μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η μετάβαση του ενεργειακού συστήματος πηγαίνει πέρα από την παραδοσιακή αντίληψη της παραγωγής, της μεταφοράς και της κατανάλωσης της ενέργειας. Σήμερα οι πολίτες ζητούν να ζουν σε ένα υγιέστερο και καθαρότερο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, η Ενεργειακή Ένωση δεν αγκαλιάζει μόνο την ενέργεια και το κλίμα, αλλά επίσης τις μεταφορές, την ανταγωνιστικότητα, την προστασία του περιβάλλοντος, την περιφερειακή συνεργασία και πολλούς άλλους τομείς.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να επιτύχει τους στόχους του 2030 για το κλίμα και την ενέργεια. Έχουμε αποδείξει ότι είμαστε επιτυχείς στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την οικονομική ανάπτυξη. Η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα είναι δυνατή και η Ευρώπη δεν έχει παρά να αξιοποιήσει αυτό το μομέντουμ ως ευκαιρία, για την ανάπτυξη και τη χρήση καινοτόμων λύσεων, την προσέλκυση επενδυτών και τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης.

Πώς εξελίσσεται η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στην Ελλάδα και πώς αξιολογείτε ευρύτερα την πορεία των μεταρρυθμίσεων στον ελληνικό ενεργειακό τομέα;

Επισκέφτηκα την Ελλάδα ως μέρος της περιοδείας για την Ενεργειακή Ένωση και χαιρετίζω την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Σημειώνεται πρόοδος στη μεταρρύθμιση του ενεργειακού τομέα, που αποτελεί ένα σημαντικό μέρος των δεσμεύσεων της Ελλάδας στο πλαίσιο του μνημονίου κατανόησης. Διάφορα μεταρρυθμιστικά μέτρα που στοχεύουν να καταστήσουν τις αγορές ενέργειας πιο αποδοτικές και ανταγωνιστικές έχουν προσφάτως υιοθετηθεί και τώρα θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως.

Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, δεν υπάρχουν πραγματικά ίσοι όροι ανταγωνισμού, με τον κατεστημένο φορέα (ΔΕΗ) να διατηρεί ακόμη δεσπόζουσα θέση. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να μειώσει το μερίδιο αγοράς του κατεστημένου φορέα κατά 25% βραχυπρόθεσμα και στο 50% μέχρι το 2020. Μια συμφωνία για την πρόσβαση -μέσω δημοπρασιών- από εναλλακτικούς προμηθευτές στη χαμηλότερου κόστους παραγωγική βάση ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ έχει επιτευχθεί και νομοθετηθεί. Θα οδηγήσει έτσι σε μια μείωση του μεριδίου αγοράς λιανικής πώλησης του οιονεί μονοπωλίου κατά 8% το 2016, κατά 20% έως το 2017, και, τελικά, κατά 50% έως το 2020.

Η ΕΕ βλέπει την Τουρκία ως έναν στρατηγικό εταίρο και μία από τις κύριες χώρες του Νότιου Διαδρόμου Αερίου. Οι ανακαλύψεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μπορούν να αλλάξουν σημαντικά το ενεργειακό τοπίο διαμορφώνοντας μια κατάσταση win – win για την ευρύτερη περιοχή.

Επιπλέον, ένα σχέδιο για τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό του διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς ΑΔΜΗΕέχει συμφωνηθεί μεταξύ των θεσμών και των ελληνικών αρχών και έχει νομοθετηθεί. Αυτό θα οδηγήσει, μέχρι το τέλος του 2016, στην πώληση τουλάχιστον του 20% της εταιρείας σε στρατηγικό επενδυτή, έχοντας κοινό έλεγχο της εταιρείας με το κράτος, το οποίο θα κατέχει το 51%. Η ίδια η ΔΕΗ πλέον δεν θα κατέχει καμία μετοχή στον ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να μετριάσει οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων κατά την κατασκευή και λειτουργία των σημαντικών εσωτερικών και εξωτερικών διασυνδέσεων. Η έμφαση θα πρέπει τώρα να δοθεί στην εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων για να μεταφραστούν σε πραγματικά οφέλη για τους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης του μοντέλου στόχου της ΕΕ για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να εισαχθεί ένας πιο μοντέρνος σχεδιασμός της αγοράς, ευθυγραμμισμένος με τις αρχές της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.

Οι λιανικές αγορές αερίου στην Ελλάδα παραμένουν νόμιμα μονοπώλια και οι περισσότεροι πελάτες δεν είναι ακόμη επιλέξιμοι. Παρ 'όλα αυτά, το υφιστάμενο πρόγραμμα απελευθέρωσης φυσικού αερίου πλέον θα βελτιωθεί υπό το πρίσμα της εμπειρίας του παρελθόντος. Επιπλέον, ήδη τον Αύγουστο του 2015, εκδόθηκε ένας νόμος για το αέριο με σκοπό να απελευθερώσει πλήρως, έως το 2018, τις λιανικές αγορές φυσικού αερίου. Μόλις εφαρμοστεί πλήρως, αυτό θα είναι μια σημαντική προϋπόθεση για τους Έλληνες τελικούς καταναλωτές να επωφεληθούν από τη δυνητική αύξηση του -αέριο προς αέριο- ανταγωνισμού από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και τον TAP.

Η Ελλάδα, συν τοις άλλοις ως μικρή αγορά, αγοράζει σχεδόν το πιο ακριβό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Πώς μπορεί η χώρα να υπερβεί αυτό το πρόβλημα;

Σε όρους φυσικού αερίου, στην Ελλάδα, η εξάρτηση από εισαγωγές παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Μια πλήρης ένταξη της Ελλάδας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου της ΕΕ θα αυξήσει τον ανταγωνισμό, θα ωθήσει την καινοτομία και την ανάπτυξη. Καθώς ένας από τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης είναι η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, ο ανταγωνισμός αέριο προς αέριο θα εξελιχθεί όταν οι πηγές φυσικού αερίου θα γίνουν πιο διαφοροποιημένες.

Επιπλέον, η στρατηγική της Ενεργειακής Ένωσης έθεσε ως στόχο να εξασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια στη σύνθεση του ενεργειακού κόστους και των τιμών, με την ανάπτυξη τακτικής και λεπτομερούς παρακολούθησης και αναφορών, τόσο για τις χονδρικές όσο και για τις λιανικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, με την έκθεση να παραδίδεται μέσα στο 2016.

Παρά το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον που διαμορφώνεται από το χαμηλό κόστος του πετρελαίου, οι ελληνικές παραγωγικές μονάδες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υψηλές ενεργειακές τιμές. Μια κύρια αιτία είναι το γεγονός ότι στις τιμές ενσωματώνονται υψηλοί φόροι. Τι συνιστά η Επιτροπή, δεδομένου ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στην ΕΕ να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της;

Στην Ελλάδα, ιδίως στον τομέα των μεταφορών και των κτηρίων, οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση μπορούν να μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας πελατών και επιχειρήσεων. Η Στρατηγική Θέρμανσης και Ψύξης την οποία προσφάτως υιοθέτησε η ΕΕ αντιμετωπίζει μια κατάσταση κατά την οποία μόνο η θέρμανση και η ψύξη στα κτήρια και τη βιομηχανία μας αντιστοιχεί στο ήμισυ της ενεργειακής κατανάλωσης της ΕΕ και το 84% της θέρμανσης και της ψύξης εξακολουθεί να παράγεται από ορυκτά καύσιμα.

Αυτά είναι στοιχεία που προειδοποιούν. Ως εκ τούτου, η στρατηγική προσφέρει λύσεις για το πώς μπορούμε να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας μέσω έξυπνων θερμοστατών, αναβαθμίζοντας τον εξοπλισμό θέρμανσης και ψύξης, χρησιμοποιώντας προηγμένες κατασκευές, μέσω τεχνικών σχεδιασμού, με τεχνολογίες ενεργειακής απόδοσης ή μέσω μονωτικών υλικών υψηλής απόδοσης κατά την ανακαίνιση των κτηρίων. Η Ελλάδα παρουσιάζει τεράστιες επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, ιδίως στον οικιακό τομέα, όπου η θέρμανση εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και υπάρχει μεγάλη ανάγκη για καλύτερη μόνωση.