Δίνεται σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για το target model - Προθεσμιακή αγορά ρεύματος για πρώτη φορά

Ένα ακόμα προαπαιτούμενο στο χώρο της ενέργειας φαίνεται ότι παίρνει το δρόμο της υλοποίησης ενόψει της αξιολόγησης του προγράμματος, οι συζητήσεις για την οποία, σε αυτή τη φάση, ξεκινούν σήμερα στην Αθήνα.

Πρόκειται για το νομοσχέδιο για το λεγόμενο target model της ηλεκτρικής αγοράς, το οποίο δίνεται σε δημόσια διαβούλευση άμεσα, πιθανόν και μέσα στην ημέρα.

Το νομοσχέδιο για το target model αποτελεί στην ουσία τον

οδικό χάρτη για την αναδιάρθρωση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού σύμφωνα με το "μοντέλο στόχο" που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και διατυπώνει τις βασικές δομές και αρχές για την ενοποίηση της εγχώριας αγοράς με εκείνες 23 άλλων χωρών.

Μετά τη νομοθέτηση του συγκεκριμένου σχεδίου που δίνεται τώρα σε διαβούλευση, η χώρα μας αναμένεται να υλοποιήσει το νέο θεσμικό πλαίσιο στις αρχές του 2018. 

Με το νομοσχέδιο, σε αντιστοίχιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, δημιουργούνται πλέον στη χώρα μας τέσσερις αγορές:

·        Προθεσμιακή αγορά

·        Αγορά επόμενης μέρας

·        Ενδοημερήσια αγορά

·        Αγορά εξισορρόπησης

Ειδικότερα, όπως εξηγούν στελέχη της ΡΑΕ που έχουν δουλέψει για την εκπόνηση του σχετικού κειμένου, οι τέσσερις αγορές θα έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

Προθεσμιακή αγορά 

Η προθεσμιακή αγορά αφορά συναλλαγές με χρονικό ορίζοντα έως και αρκετά έτη πριν τον χρόνο φυσικής παράδοσης. Στο πλαίσιο αυτό διασφαλίζεται στους προμηθευτές η δυνατότητα διαχείρισης ρίσκου, ώστε εν τέλει ο καταναλωτές να είναι προστατευμένοι από τις διακυμάνσεις των τιμών στον πραγματικό χρόνο. Παράλληλα οι παραγωγοί διασφαλίζουν έσοδα για εκτενέστερα χρονικά διαστήματα, το οποίο διευκολύνει τη διαχείριση ων μονάδων τους μακροπρόθεσμα.

Ενδοημερήσια αγορά 

Στην ενδοημερήσια αγορά δίνεται η δυνατότητα συναλλαγών ενέργειας με χρονικό ορίζοντα μερικών ωρών, ώστε να συντελούνται διορθώσεις ως προς τις προβλέψεις της συμπεριφοράς των καταναλωτών αλλά και της παραγωγής των μονάδων, η οποία υπόκειται σε αστάθμητους τεχνικούς ή και καιρικούς παράγοντες. Στην αγορά αυτή καθώς και στην αγορά της "επόμενης ημέρας" θα αντανακλάται καλύτερα και η αξία της ευελιξίας των μονάδων που μπορούν να αυξομειώσουν την παραγωγή τους.

Αγορά επόμενης ημέρας

Η αγορά της επόμενης ημέρας λαμβάνει χώρα την προηγούμενη της φυσικής παράδοσης και ουσιαστικά αφορά την κάλυψη της υπολειπόμενης ζήτησης σε σχέση με όση έχει ήδη καλυφθεί στο πλαίσιο της προθεσμιακής αγοράς με βάση πλέον τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις των προμηθευτών για τις ανάγκες των καταναλωτών τους. Το αποτέλεσμα της αγοράς δίνει μια καλή ένδειξη αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας των μονάδων κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας.

Η επίλυση της αγοράς αυτής διεξάγεται με ένα μαθηματικό αλγόριθμο (euphemia), από τον οποίο προκύπτουν ίδιες τιμές για δύο γειτνιάζουσες αγορές εφόσον δεν διαπιστώνεται συνωστισμός στη μεταξύ τους διασύνδεση. Αν διαπιστωθεί συνωστισμός, ο τιμές διαφοροποιούνται. Η διαφοροποίηση των τιμών ( η συχνότητα των περιπτώσεων και η κλίμακα των αποκλίσεων) μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα οικονομικό σήμα για το αν απαιτούνται επενδύσεις σε πρόσθετες διασυνδετικές γραμμές.

Αγορά εξισορρόπησης 

Η αγορά εξισορρόπησης λαμβάνει χώρα κατά κύριο λόγο λίγο πριν τη φυσική παράδοση και σχετίζεται άμεσα με την πραγματική λειτουργία του συστήματος από το Διαχειριστή (ΑΔΜΗΕ) και την απαίτηση συνεχούς και σε πραγματικό χρόνο εξασφάλισης του ισοζυγίου παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Είναι η αγορά στην οποία διεξάγονται οι συναλλαγές που αφορούν είτε ενέργεια την οποία χρειάστηκαν τελικά οι καταναλωτές και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, είτε ενέργεια από πηγές που παρήχθη (ή δεν παρήχθη) αντίθετα με τις προβλέψεις.

Γιατί εισάγεται το target model

Πάντως όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, το νομοσχέδιο θα περιγράφει τα βήματα, τους στόχους αλλά και τις αλλαγές στην αγορά του ηλεκτρισμού. Στη συνέχεια ωστόσο, θα ανατεθεί η εκπόνηση των διαφόρων κωδίκων, κειμένων αλλά και της απαραίτητης υποδομής κλπ στους αρμόδιους φορείς, δηλαδή τη ΡΑΕ, τον ΑΔΜΗΕ και το ΛΑΓΗΕ.

Το "μοντέλο στόχος" της Ε.Ε. έχει ως βασική επιδίωξη  να ικανοποιήσει την ανάγκη για συνεχή εξισορρόπηση μεταξύ παραγωγής και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, μέσα από την πρόβλεψη των παραγόντων που επηρεάζουν αυτό το ισοζύγιο, ώστε, ούτε να καταλήγουμε σε περικοπή φορτίου, ούτε στο να καθίσταται ακριβή η κάλυψή του.

Η ενοποίηση των εθνικών αγορών σε μια διευρυμένη αγορά, σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο, με κοινό πλαίσιο λειτουργίας, έχει ως βασικό στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διασυνοριακών ανταλλαγών, ώστε το τυχόν έλλειμα ηλεκτρικής ενέργειας που ανακύπτει προσωρινά σε μια χώρα, να αντισταθμίζεται από το πλεόνασμα ενέργειας σε μια άλλη χώρα κατά την ίδια χρονική στιγμή.

Η αποτελεσματικότερη διακίνηση της ενέργειας μέσω των διεθνών διασυνδέσεων αποτρέπει συχνά την εκτίναξη των τιμών σε εθνική κλίμακα, ενώ περιορίζεται και η δυνατότητα άσκησης καταχρηστικών συμπεριφορών. Βασική προϋπόθεση αποτελεί προφανώς η διασφάλιση επάρκειας και σε εθνικό επίπεδο.