Ευρωκαταδίκη δίνει το τελειωτικό χτύπημα στη Λάρκο

Του Χάρη Φλουδόπουλου

 

Την καταδίκη της Ελλάδας για τη μη συμμόρφωση της χώρας στην απόφαση για επιστροφή των παράνομων κρατικών ενισχύσεων προς τη Λάρκο, αποφάσισε σήμερα το ευρωπαϊκό δικαστήριο. Πρόκειται για την υπόθεση της παροχής παράνομων κρατικών ενισχύσεων με τη μορφή εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου προς τη βιομηχανία κατά
τα έτη 2008, 2010 και 2011 αλλά και μέσω της συμμετοχής του Δημοσίου στην αύξηση κεφαλαίου της εταιρείας το 2009.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2014 έχει εκδώσει απόφαση που κοινοποιήθηκε στην Ελλάδα το Μάρτιο της ίδιας χρονιάς ζητώντας την άμεση ανάκτηση της παράνομης κρατικής ενίσχυσης.

Σήμερα με την απόφασή του το ευρωδικαστήριο απεφάνθη ότι το ελληνικό κράτος δεν έχει συμμορφωθεί και δεν έχει πάρει τα μέτρα που ήταν απαραίτητα για την εκτέλεση της απόφασης της ΕΕ και κατά συνέπεια διαπιστώνει ότι η Ελληνική Δημοκρατία παρέβη τις υποχρεώσεις της με βάση τη Ευρωπαϊκή Συνθήκη.

Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η καταδικαστική απόφαση ανοίγει το δρόμο ώστε να επιβληθεί πρόστιμο "μη συμμόρφωσης" στην Ελλάδα εάν συνεχίσει η Λάρκο να μην επιστρέφει την παράνομη κρατική ενίσχυση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν δεν βρεθεί άμεσα λύση για την προβληματική βιομηχανία θα επιβαρυνθεί το ελληνικό δημόσιο. 

Σημειώνεται ότι η βιομηχανία νικελίου αντιμετωπίζει ακόμη και χωρίς να έχει επιστρέψει την παράνομη κρατική ενίσχυση σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, διατηρείται σε λειτουργία επί της ουσίας μη πληρώνοντας το κόστος ρεύματος (τα συσσωρευμένα χρέη προς τη ΔΕΗ μετριούνται σε δεκάδες εκατομμύρια) ενώ το κόστος παραγωγής της βιομηχανίας παραμένει υψηλότερο σε σχέση με τις τιμές πώλησης του νικελίου με αποτέλεσμα η κρατική βιομηχανία να είναι ζημιογόνος.

Πώς σχολιάζει η κυβέρνηση

Η απόφαση χαρακτηρίζεται από κυβερνητικούς κύκλους απολύτως αναμενόμενη με δεδομένο ότι πράγματι το Ελληνικό Δημόσιο όντως δεν έχει ανακτήσει το ποσό των 135 εκατ. ευρώ που έχει χαρακτηριστεί ως κρατική ενίσχυση.

Ωστόσο οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν ότι αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου επί της προσφυγής που έκανε η Λάρκο κατά της απόφασης της Κομισιόν. Η προσφυγή αυτή εκδικάστηκε αρχές του 2017 και αναμένεται η απόφαση μέχρι τέλος του έτους, αναφέρουν οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι.

Αναλυτικά, στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρονται τα εξής:

Στις 27 Μαρτίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2014/539 σχετικά με τον παράνομο χαρακτήρα της κρατικής ενισχύσεως που χορήγησε η Ελλάδα στη Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική ΑΕ, ύψους 135 820 824,35 ευρώ, με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων το 2008, το 2010 και το 2011 και συμμετοχής του Δημοσίου στην αύξηση το κεφαλαίου της εταιρίας το 2009. Η Ελλάδα όφειλε να εξασφαλίσει την εκτέλεση της απόφασης μέχρι τις 28 Ιουλίου 2014.

Δεδομένου ότι η Ελλάδα είχε γνωστοποιήσει στην Επιτροπή την πρόθεσή της να προβεί στην πώληση ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο μέσω δύο αυτοτελών διαγωνισμών, η Επιτροπή εξέδωσε, την ίδια ημέρα που εξέδωσε την απόφαση 2014/539, και την απόφαση σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.37954 (2013/N), περί της ανωτέρω πωλήσεως. Με τη δεύτερη αυτή απόφαση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέσχε η Ελλάδα, οι δύο διαγωνισμοί θα διενεργούνταν, αντιστοίχως, από το Ελληνικό Δημόσιο και από τη Λάρκο, υπό την ιδιότητα των κυρίων των στοιχείων ενεργητικού τα οποία αφορούσε καθένας από τους διαγωνισμούς αυτούς. Ειδικότερα, ο πρώτος διαγωνισμός αφορούσε το μεταλλουργικό εργοστάσιο της Λάρυμνας (νομός Φθιώτιδος, Ελλάδα) και ποσοστό 40 % των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως του μεταλλεύματος λατερίτη των ορυχείων του Αγίου Ιωάννου (Ελλάδα), ενώ ο δεύτερος είχε ως αντικείμενο την πώληση ποσοστού 73 % των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Εύβοια (Ελλάδα) και του συνόλου των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Καστοριά (Ελλάδα). Κατόπιν της ολοκληρώσεως των δύο διαγωνισμών και ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων τους, η Λάρκο θα κηρυσσόταν σε πτώχευση σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τα στοιχεία του ενεργητικού της θα μεταβιβάζονταν στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθαρίσεως.

Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου,  εφόσον ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να εισπράξει από τη δικαιούχο επιχείρηση το συνολικό ποσό της ενισχύσεως τότε οφείλει να κινήσει τη διαδικασία πτωχεύσεως. 

Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι εάν οι ελληνικές αρχές προχωρούσαν σε άμεση κήρυξη σε πτώχευση της Λάρκο, θα καθίστατο αδύνατη η επίτευξη του αποτελέσματος που επιδιώκεται με τη δεύτερη απόφαση περί της πωλήσεως ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο. Οι ελληνικές αρχές έχουν ως σκοπό την επίλυση των νομικών προβλημάτων που ανέκυψαν στο πλαίσιο της εφαρμογής της δεύτερης αποφάσεως και της διαφοράς ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς του μεταλλουργικού εργοστασίου της Λάρυμνας, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η νόμιμη διενέργεια των προβλεπόμενων διαγωνισμών και εν συνεχεία η κίνηση της πτωχευτικής διαδικασίας.

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι οι νομικές και πρακτικές δυσχέρειες τις οποίες επικαλούνται οι ελληνικές αρχές για να απεκδυθούν της υποχρεώσεώς τους εκτελέσεως, ιδίως δε η διχογνωμία ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς του μεταλλουργικού εργοστασίου της Λάρυμνας, δεν αφορούν την απόφαση 2014/539, αλλά τη δεύτερη απόφαση περί της πωλήσεως ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο. Κατά την Επιτροπή, η δεύτερη αυτή απόφαση δεν επηρεάζει την ευθύνη που υπέχει η Λάρκο για να επιστρέψει το σύνολο των ενισχύσεων που κρίθηκαν μη συμβατές βάσει της αποφάσεως 2014/539. 

Με τη σημερινή του απόφαση το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι:

Η Ελληνική Δημοκρατία, μη έχοντας λάβει, εντός των ταχθεισών προθεσμιών, όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εκτέλεση της αποφάσεως 2014/539/ΕΕ της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA..34572 (13/C) (πρώην 13/NN) που χορήγησε η Ελλάδα στη Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική ΑΕ, και μη έχοντας ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που ελήφθησαν κατ’ εφαρμογήν της αποφάσεως αυτής, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 3 έως 5 της εν λόγω αποφάσεως και από τη Συνθήκη ΛΕΕ.