DEH

DEH

Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013

Φθηνή ενέργεια ή φθηνή προπαγάνδα;

(ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ)
Τον τελευταίο καιρό, βλέπουμε μπαράζ δημοσιευμάτων “για το υψηλό κόστος ενέργειας που έχει πλήξει την διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και των μεταποιητικών επιχειρήσεων”. Το υψηλό κόστος ενέργειας αποδίδεται σε δύο λόγους: [α]. στην “Πράσινη ανάπτυξη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού στόχου 20-20-20”, δηλαδή στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και ειδικότερα των φωτοβολταϊκών που κάποιοι επιμένουν (παρά τις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ετών) να θεωρούν “μη ώριμη και ακριβή τεχνολογία” και [β]. στο ακριβό εισαγόμενο φυσικό αέριο. Προτείνουν μάλιστα αναθεώρηση του ενεργειακού σχεδιασμού και επιστροφή στον “φθηνό” λιγνίτη.
(ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ)
Ας παραβλέψουμε προς το παρόν ότι η στροφή στις ΑΠΕ και στις τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα δεν αποτελεί βίτσιο διαφόρων κυβερνήσεων, αλλά πηγάζει από την ανάγκη αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών και αποτελεί κίνηση λογικής αλλά και διεθνή υποχρέωση της χώρας, κι ας μείνουμε στην κραυγή αγωνίας περί ακριβής ενέργειας.
Πάμε λοιπόν να δούμε τις τιμές στις οποίες αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο η βιομηχανία, όπως αυτές καταγράφονται από τη Eurostat (για το δεύτερο εξάμηνο του 2012 για το οποίο υπάρχουν πλήρη στοιχεία). Εξετάζουμε δύο κατηγορίες κρατών: δύο εύρωστες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά εντός και εκτός ευρωζώνης (Γερμανία και Βρετανία) και τα PIGS του ευρωπαϊκού Νότου, τις χώρες δηλαδή που υποφέρουν από την κρίση.
Τα δύο διαγράμματα μιλούν από μόνα τους. Ενώ όντως η Ελλάδα έχει μακράν την ακριβότερη τιμή φυσικού αερίου για βιομηχανική χρήση (+38,1% σε σχέση με το μέσο όρο της ευρωζώνης), δεν ισχύει το ίδιο για τον ηλεκτρισμό όπου οι τιμές στην Ελλάδα είναι -1,6% χαμηλότερες από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Παρόλα αυτά, τα βέλη της κριτικής συνεχίζουν να εστιάζονται αδίκως στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και ειδικότερα στις ΑΠΕ. Η φθηνή προπαγάνδα υπερισχύει των αντικειμενικών μεγεθών.
Πώς αντιμετωπίζει κανείς το υψηλό ενεργειακό κόστος; Δυο τρόποι υπάρχουν: ή ζητά φθηνότερες τιμές ή βελτιώνει την ενεργειακή αποδοτικότητά του για να καταναλώνει λιγότερη ενέργεια. Για να καταλάβουμε πόσο σημαντική είναι η δεύτερη επιλογή, ας δούμε ένα παράδειγμα από ένα ενεργοβόρο βιομηχανικό κλάδο, αυτόν της χαλυβουργίας, ο οποίος διεθνώς καταναλώνει το 20% της συνολικά καταναλισκόμενης ενέργειας για βιομηχανική χρήση. Ενώ οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε Ευρώπη και Ιαπωνία είναι σχεδόν διπλάσιες από χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία, η ενεργειακή αποδοτικότητα της χαλυβουργίας σε Ευρώπη και Ιαπωνία είναι κατά μέσο όρο 1,5-2,5 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της Κίνας και της Ρωσίας, ισοσκελίζοντας έτσι εν πολλοίς τον παράγοντα του υψηλότερου μοναδιαίου κόστους ενέργειας. Η ανταγωνιστικότητα είναι προφανώς συνισταμένη πολλών παραμέτρων, σίγουρα όμως, στο παράδειγμα που δώσαμε, το ενεργειακό κόστος δεν είναι η κυρίαρχη απ’ αυτές.
Για να αντιστρέψουμε το ερώτημα, ας αναρωτηθούμε τι έχουν κάνει οι ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας για να προστατεύσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Πόσες επενδύσεις έχουν πραγματοποιήσει αλήθεια όλα αυτά τα χρόνια στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και της αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητάς τους; Είναι εύκολο να ζητά κανείς φθηνή ενέργεια. Μόνο που η φθηνή ενέργεια κοστίζει τελικά πολύ ακριβά σε κάποια άλλα τμήματα της κοινωνίας. Το παράδειγμα της επιβολής και νέου τέλους (“τέλος διακοψιμότητας”) στις ΑΠΕ για να σπαταλά “φθηνή” ενέργεια κάποια ενεργοβόρα βιομηχανία, είναι χαρακτηριστικό αυτής της στρεβλής λογικής που δυστυχώς συνεχίζει να κυριαρχεί ακόμη στη χώρα μας. Όσο για την επιστροφή στον “φθηνό” λιγνίτη, το κοινωνικό κόστος από τη χρήση του μεταφράζεται σε εκατοντάδες πρόωρους θανάτους λόγω ρύπανσης και σε διπλάσια κρούσματα παιδικού άσθματος στις λιγνιτοπαραγωγικές περιοχές της χώρας. Ο λιγνίτης παραμένει φθηνός γιατί παρέχεται δωρεάν στη ΔΕΗ και δεν επιβαρύνεται με δικαιώματα χρήσης (royalties), αλλά και γιατί η ζωή λογίζεται επίσης φθηνή. Αυτή είναι δυστυχώς η αλήθεια.
Ο Στέλιος Ψωμάς είναι Σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: