Προβληματισμός για το μέλλον των νέων μονάδων αερίου από τις ασάφειες του Green Deal και το ρόλο που επιφυλάσσει στο "μεταβατικό καύσιμο".

Χάρης Αποσπόρης

 

Ο νέος ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας μας προβλέπει, ως γνωστόν, πλήρη απολιγνιτοποίηση από το 2028 και μεγάλο περιορισμό της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής ήδη από το 2023. Βάσει του ΕΣΕΚ, η Ελλάδα θα βασιστεί κυρίως στο φυσικό αέριο προκειμένου να αντισταθμίσει αυτή τη χαμένη ισχύ και να διαφυλάξει την ευστάθεια του συστήματος μεσοπρόθεσμα, εξ ου και η ανάγκη κατασκευής νέων μονάδων με καύσιμο το αέριο από τους ιδιώτες επενδυτές.

Παρόλα αυτά, οι ανακοινώσεις της νέας Κομισιόν πρόσφατα για την Πράσινη Συμφωνία ήρθαν να ταράξουν τα νερά, αφού δεν γίνεται σχεδόν καθόλου λόγος για το ρόλο του φυσικού αερίου που υποτίθεται πως είναι το καύσιμο-γέφυρα μέχρι να γιγαντωθούν οι ΑΠΕ και μαζί με την αποθήκευση να αναλάβουν το κύριο βάρος στην ηλεκτροπαραγωγή.

Όπως εξήγησε πρόσφατα η κα Καρακατσάνη, μέλος της ΡΑΕ, η Κομισιόν πρόκειται σύντομα να αναθεωρήσει τους κανονισμούς για το φυσικό αέριο και τα PCI, με άγνωστα προς το παρόν αποτελέσματα για τον εν λόγω κλάδο και το μέλλον του.

Από την πλευρά του, ο Φλοριάν Ερμακόρα, υψηλόβαθμο στέλεχος της διεύθυνσης ενέργειας της Κομισιόν, δήλωσε πριν λίγες ημέρες στο Euractiv ότι "δεν πρέπει να δεσμευτούμε στο φυσικό αέριο" και ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσει η Ε.Ε. το ταχύτερο δυνατόν στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων αερίων. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι "η όποια επένδυση γίνεται σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών LNG, πρέπει να διερωτηθεί αν είναι συμβατή με την απανθρακοποίηση".

Η τάση αυτή αντανακλάται σε ένα βαθμό και ευρύτερα αν κρίνουμε από τοποθετήσεις που έγιναν πρόσφατα στο Ευρωκοινοβούλιο και μαρτυρούν πιθανώς μια πιο ραγδαία αλλαγή πλεύσης της ευρωπαϊκής πολιτικής και μια πιο απότομη εναντίωση στο φυσικό αέριο ως ορυκτό καύσιμο. Το βασικό μήνυμα που εκπέμπεται από φορείς, πολιτικούς και πολίτες ανά την Ε.Ε. είναι το πως γίνεται από τη μια η Ε.Ε. να επενδύει τεράστια ποσά στην απανθρακοποίηση και από την άλλη να στηρίζει με δισεκατομμύρια την ανάπτυξη των PCI στο φυσικό αέριο;

Εκπρόσωπος της Ε.Ε. απάντησε στα παραπάνω ότι η συμπερίληψη ενός έργου αερίου στον κατάλογο των PCI "είναι προαπαιτούμενο για να λάβει ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά όχι εγγύηση".

Αν λάβουμε υπόψη την ευρύτερη διάθεση που φανερώνει το Green Deal, ένα αβίαστο ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο μικραίνει πλέον το "παράθυρο" στο οποίο το φυσικό αέριο θα είναι βιώσιμο και αν η Κομισιόν είναι διατεθειμένη να το μικρύνει με στοχευμένα μέτρα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τις σχετικές επενδύσεις και στην Ελλάδα.

Όπως είναι φανερό, το διακύβευμα για την Ελλάδα είναι το αν θα ποντάρει στο "λάθος άλογο" και αν οι σχετικές υψηλές επενδύσεις σε μονάδες φ. αερίου θα κινδυνεύσουν να γίνουν "stranded assets" πριν την ώρα τους.

Ασφαλώς, οι παραπάνω υπολογισμοί απασχολούν έντονα τους επενδυτές σε μονάδες φ. αερίου, οι οποίοι από τη μια έχουν πλέον μια ξεκάθαρη θετική κατεύθυνση από την πλευρά της ελληνικής Πολιτείας και από την άλλη μια προς το παρόν ασαφή κατεύθυνση από την πλευρά της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, οι επενδυτές χρειάζονται ορατότητα σε βάθος χρόνου για να προχωρήσουν με τις αποφάσεις τους και σήμερα η ορατότητα αυτή δείχνει να περιορίζεται, έστω και προσωρινά. Όπως και να χει το θέμα, η αγορά αναμένει με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να διαγνώσει το νέο περιβάλλον.