Κρίσιμο Στοίχημα για την Απελευθέρωση της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας οι Δημοπρασίες ΝΟΜΕ

του Γιώργου Κωστούλα

Μέσα στον Σεπτέμβριο θα γίνει η πρώτη δημοπρασία ηλεκτρικής ενέργειας, με την αγορά να αναμένει τις τελικές αποφάσεις τόσο για την τιμή εκκίνησης όσο και για καθαυτή τη διαδικασία. 

Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση του ανταγωνισμού, ωστόσο υπάρχουν ακόμα αρκετά επιφυλάξεις κατά πόσον θα καταστεί λειτουργικό και δεν θα οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. 

Η δημόσια διαβούλευση του σχετικού Κώδικα έχει παραταθεί μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου, ενώ την ερχόμενη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου η ΡΑΕ διοργανώνει ημερίδα όπου θα γίνει συνοπτική παρουσίαση από τον ΛΑΓΗΕ του υπό διαβούλευση Κώδικα Συναλλαγών Δημοπρασιών Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας και των τεχνικών χαρακτηριστικών των Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Ειδικότερα, θα παρουσιασθούν οι προτεινόμενοι όροι και προδιαγραφές για την οργάνωση και διεξαγωγή των Δημοπρασιών Πώλησης Προθεσμιακών Προϊόντων Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο Μηχανισμός Καταμερισμού των Κατανεμηθεισών Ποσοτήτων Προθεσμιακού Προϊόντος, η λειτουργία της Δευτερογενούς Αγοράς, η Δήλωση Χρήσης Ποσοτήτων Προθεσμιακών Μηνιαίων Υποπροϊόντων, o Μηχανισμός Φυσικής Παράδοσης και η Συμπληρωματική Εκκαθάριση ΗΕΠ. 

Η τιμή εκκίνησης της πρώτης δημοπρασίας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 37,35 ευρώ/MWh, ωστόσο εκκρεμεί η σχετική Υπουργική Απόφαση από τον κ. Σκουρλέτη. Θα δημοπρατηθεί το 8% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρισμού που καταναλώθηκε στο διασυνδεδεμένο σύστημα το 2015, δηλαδή περί τις 4 εκατ, MWh (12% το 2017 επί της συνολικής κατανάλωσης του προηγούμενου έτους, 13% το 2018 και 13% το 2019). Δικαίωμα συμμετοχής στις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ έχουν μόνο οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και όχι οι βιομηχανίες ακόμα και αν διαθέτουν άδεια προμήθειας.

Οι δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ, μέσω των οποίων η ΔΕΗ θα πωλήσει ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά, συμβαδίζουν με τη μνημονιακή δέσμευση για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική κάτω από το 50% ως το 2020. Τώρα, αυτό το μερίδιο είναι λίγο πάνω από 90%.

Η ΔΕΗ, πάντως, όπως προκύπτει και από τις κατά καιρούς δηλώσεις της διοίκησης, εκτιμά ότι οι δημοπρασίες την υποχρεώνουν να πωλεί Η/Ε κάτω του κόστους, προς όφελος των ανταγωνιστών της. Γι' αυτό άλλωστε, ο κ. Παναγιωτάκης προωθεί την ιδέα σύστασης θυγατρικής εταιρείας με πελάτες της απ' όλες τις κατηγορίες (είχε κάνει λόγο για 400.000 πελάτες) στην οποία ο ενδιαφερόμενος επενδυτής θα αποκτήσει την πλειοψηφία και η ΔΕΗ θα έχει μειοψηφικό ποσοστό.

Σύντομα, αναμένεται να παρουσιάσει με λεπτομέρειες την παραπάνω πρόταση, ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι η αγορά την αντιμετωπίζει με έντονες επιφυλάξεις.

Από την πλευρά τους, οι εναλλακτικοί προμηθευτές ελπίζουν ότι μέσω των δημοπρασιών θα αποκτήσουν πρόσβαση σε ένα «φθηνό» καλάθι Η/Ε που προέρχεται από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της ΔΕΗ, ώστε να συνεχίζουν να προσφέρουν ανταγωνιστικά τιμολόγια και να ενισχύσουν περαιτέρω το μερίδιο τους στη λιανική.

Σε ότι αφορά ειδικότερα την επικείμενη δημοπρασία, υπάρχουν ακόμα πολλές άγνωστες μεταβλητές, όπως για παράδειγμα αν θα η τελική τιμή διαμορφωθεί σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την τιμή εκκίνησης, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για το αν τελικά η προκαταβολή για τη συμμετοχή στη διαδικασία διαμορφωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ανοίγοντας «παράθυρο» για την είσοδο στην αγορά αναξιόπιστων εταιρειών που θα επαναφέρουν στη μνήμη τις ατυχείς εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος.

Σημειώνεται επίσης ότι οι δημοπρασίες είναι ένα μεταβατικό μέτρο, καθώς θα ισχύσει ως το 2019.

Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο για τους εναλλακτικούς προμηθευτές είναι να υπάρξει με έναν μόνιμο τρόπο πλήρης, ελεύθερη πρόσβαση στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή, ώστε, όπως επισημαίνεται, να δημιουργηθούν συνθήκες επί ίσοις όροις ανταγωνισμού με τη ΔΕΗ. 

Το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει πάντως ακόμα πολλά «επεισόδια» και το νέο τοπίο που είναι υπό διαμόρφωση θα αλλάξει πολλές φορές μέσα στα επόμενα χρόνια. Zητούμενο είναι οι αλλαγές να οδηγήσουν σε ένα ανταγωνιστικό χωρίς στρεβλώσεις σύστημα, με προσιτές τιμές για όλους τους καταναλωτές.