Η Κομισιόν έδωσε στη δημοσιότητα την τελική της έκθεση για τους μηχανισμούς επάρκειας ισχύος, τα συμπεράσματα της οποίας ενσωματώνονται στο πακέτο μεταρρυθμίσεων της αγοράς ενέργειας που παρουσιάστηκε χθες.
Το περιεχόμενο της έκθεσης διαμορφώθηκε στη βάση της έρευνας που διεξήγαγε η επιτροπή σε σχέση με το πώς αυτοί οι μηχανισμοί σε αρκετές περιπτώσεις καταλήγουν να αξιοποιούνται ως κρατικές ενισχύσεις.
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας που αποτυπώνονται και στην έκθεση, η Κομισιόν συμπεραίνει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ χρειάζεται να ανταποκριθούν καλύτερα στις πραγματικές απαιτήσεις που επιβάλουν τη θέσπιση μηχανισμών ισχύος.
Ως εκ τούτου, η Κομισιόν δίνει κατευθύνσεις, ώστε τα κράτη να σχεδιάσουν την σχετική πολιτική τους, δίνοντας έμφαση στη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος, ελαχιστοποιώντας κατά το μέγιστο δυνατό τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η έκθεση επισημαίνει ότι τα κράτη-μέλη συχνά αποτυγχάνουν στο να προσδιορίσουν ολοκληρωμένα τι καλούνται να λύσουν μέσα από τους μηχανισμούς ισχύος προτού τους εισάγουν.
Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η αναμόρφωση της αγοράς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί η επάρκεια ισχύος κι αυτός είναι ένας ακόμα τομέας στον οποίο αρκετά κράτη-μέλη έχουν μείνει πίσω από τις απαιτήσεις που θέτει το πλαίσιο της ΕΕ.
Η αρμόδια Επίτροπος, Margrethe Vestager, δήλωσε σχετικά: «Οι μηχανισμοί επάρκειας ισχύος χρειάζεται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που θέτει η αγορά και να είναι ανοικτοί σε όλες τις τεχνολογίες και τους διαχειριστές από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ. Δεν πρέπει να υποβοηθούν από την πίσω πόρτα μια συγκεκριμένη τεχνολογία, όπως τα ορυκτά καύσιμα, ή να οδηγούν σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές για τους καταναλωτές. Η έκθεση θα βοηθήσει τόσο την Επιτροπή, όσο και τα κράτη-μέλη, να εισάγουν πιο εύστοχα σχεδιασμένους μηχανισμούς και μόνο εφόσον υπάρχει πραγματική ανάγκη για αυτούς.
Όμως, ακόμα και για την περίπτωση όπου οι μηχανισμοί ισχύος είναι καλά σχεδιασμένοι, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ουσιαστική ανάγκη για αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Προέχει η μεταρρύθμιση της αγοράς
Η έκθεση εστιάζει στο ότι οι μηχανισμοί ισχύος πρέπει να συνοδεύονται από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Παρότι υπάρχει υπερεπάρκεια ισχύος στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού και οι διακοπές είναι εξαιρετικά σπάνιες σε επίπεδο ΕΕ, πολλά κράτη-μέλη ανησυχούν ότι στο μέλλον δε θα μπορούν να παράγουν αρκετή ισχύ ώστε να καλύπτουν τη ζήτηση. Εξ ου και κάποια εξ αυτών αποφάσισαν να εισάγουν μηχανισμούς επάρκειας ισχύος, οι οποίοι αποζημιώνουν τους παραγωγούς και άλλους παρόχους, για τη διαθεσιμότητά τους σε περίπτωση ανάγκης.
Μέχρι σήμερα, σε 11 χώρες (συγκεκριμένα σε Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία), έχουν λειτουργήσει στο παρελθόν, είναι σε ισχύ ή σχεδιάζονται συνολικά 35 τέτοιοι μηχανισμοί.
Σε αρκετές από αυτές τις περιπτώσεις, όμως, είτε ο τρόπος με τον οποίο είναι διαμορφωμένη η αγορά, είτε ο τρόπος με τον οποίο αυτή ρυθμίζεται, συχνά αποτυγχάνουν στην πρόληψη των συνθηκών που οδηγούν σε απόκλιση από τα κατάλληλα επίπεδα ασφάλειας της παροχής ισχύος.
Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι αρκετές από αυτές τις αδυναμίες θα αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή του «πακέτου» που ανακοίνωσε, δίνοντας ώθηση στην περαιτέρω αναμόρφωση της αγοράς.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η έκθεση εντοπίζει ως ζητήματα που χρήζουν αντιμετώπισης την διαμόρφωση των κατάλληλων περιθωρίων ως προς τις κατώτατες τιμές, ώστε να διευκολυνθεί η κατάλληλη διαχείριση της ζήτησης στην αγορά και να συνδυαστούν οι ζώνες προσφοράς με τη συμφόρηση του δικτύου.
Παρόλα αυτά, τα περισσότερα κράτη-μέλη δεν έχουν προχωρήσει ακόμα με την αναμόρφωση της αγοράς ώστε να περιοριστεί ή ακόμα και να εξαλειφθεί η ανάγκη για εθνικό μηχανισμό ισχύος.
Επομένως, όταν μια χώρα σχεδιάζει να εισάγει ένα μηχανισμό ισχύος, η Κομισιόν θα απαιτεί να έχουν ολοκληρωθεί πρώτα οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει κάθε φορά να αποδεικνύεται ότι είναι αναγκαία η εισαγωγή ενός μηχανισμού.
Το συμπέρασμα αυτό πηγάζει από τη διαπίστωση ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είχε εντοπιστεί επακριβώς ποιο πρόβλημα επιδίωκε να λύσει ο κάθε μηχανισμός, με αποτέλεσμα να μη σχεδιάζεται κατάλληλα.
Ένα επιπρόσθετο συμπέρασμα είναι ότι οι εκτιμήσεις των κρατών-μελών για την ασφάλεια της παρεχόμενης ισχύος είναι ανεπαρκείς και δεν βασίζονται πάντα σε κάποιον οικονομικά τεκμηριωμένο στόχο επάρκειας.
Επομένως, η Κομισιόν εντοπίζει την ανάγκη κάθε πρόθεση εισαγωγής μηχανισμού ισχύος που τίθεται υπόψη της να συνοδεύεται από επαρκή τεκμηρίωση σε σχέση με την επάρκεια της παραγόμενης ισχύος. Στην κατεύθυνση αυτή, μπορεί να αξιοποιηθεί το «πακέτο» μέτρων που ανακοινώθηκε.
Τι αλλάζει στη διακοψιμότητα
Η Κομισιόν εντοπίζει, επίσης, ότι οι μηχανισμοί ισχύος θα πρέπει, εκτός από το να είναι εστιασμένοι στο στόχο τους, να είναι και ανοικτοί σε όλους τους παρόχους ισχύος, σημείο στο οποίο εντοπίζεται σημαντική υστέρηση μέχρι σήμερα.
Ως εκ τούτου, συνιστάται οι μηχανισμοί να λαμβάνουν υπόψη τα ζητήματα μακροπρόθεσμης επάρκειας που αφορούν το σύνολο της αγοράς. Την ίδια ώρα, προσωρινά ζητήματα επάρκειας αντιμετωπίζονται καλύτερα με μεταβατικά μέτρα, όπως στρατηγικά αποθέματα, τα οποία μένουν εκτός αγοράς, προκειμένου να αξιοποιηθούν αποκλειστικά σε έκτακτες περιπτώσεις.
Εφόσον προκύπτει κάποιο περιορισμένης έκτασης ζήτημα με την επάρκεια της παρεχόμενης ισχύος, η αναβάθμιση του δικτύου και ο καλύτερος καθορισμός των γεωγραφικών ορίων των ζωνών προσφοράς κρίνεται ως προτιμότερος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος.
Η Κομισιόν συμπεραίνει ότι μέτρα διακοψιμότητας είναι κατάλληλα για να ενθαρρυνθεί η ευελιξία στη ζήτηση μακροπρόθεσμα, αλλά ταυτόχρονα οι παρεχόμενες αποζημιώσεις δεν πρέπει να λειτουργούν ως επιδότηση των ενεργοβόρων καταναλωτών.
Επιπλέον, η τιμή για τη διαθέσιμη ισχύ θα πρέπει να καθορίζεται με ανταγωνιστική διαδικασία αντί να προσδιορίζεται με διοικητικού τύπου αποφάσεις, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτός ο τρόπος δεν είναι κατάλληλος. Κι αυτό γιατί υπάρχει ο κίνδυνος είτε να υπερ-αποζημιώνονται οι δικαιούχοι, είτε να αποτυγχάνουν στην παροχή της απαιτούμενης ασφάλειας.
Σε αυτή τη βάση, ο προσδιορισμός των τιμών μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες, σε συνδυασμό με διεύρυνση των δυνητικών δικαιούχων, μέσα από κριτήρια που επιτρέπουν τη συμμετοχή όλων των δυνητικών παρόχων, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα διασφαλίσει ότι το κόστος των αποζημιώσεων θα είναι όσο το δυνατό πιο χαμηλό. Κάτι τέτοιο κρίνεται εξόχως σημαντικό για την Κομισιόν, καθώς αποτελεί παράγοντα που θα συντελέσει στη διατήρηση χαμηλών τιμών για τους καταναλωτές.
Τέλος, η Κομισιόν επισημαίνει ότι κάθε μηχανισμός επάρκειας ισχύος θα πρέπει να είναι ανοικτός και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη, ώστε να παρασχεθούν κίνητρα για επενδύσεις στις διασυνδέσεις και την παραγωγή ισχύος και στα άλλα κράτη, αλλά και για να μειωθεί συνολικά το κόστος του συστήματος.
Τα επόμενα βήματα
Η Κομισιόν δηλώνει ότι θα συνεχίσει να εργάζεται από κοινού με τα κράτη μέλη ώστε να συγκλίνουν οι ισχύοντες μηχανισμοί ισχύος με τις προβλέψεις για την παροχή κρατικής ενίσχυσης, ζήτημα στο οποίο εντοπίζονται προβλήματα σε αρκετές περιπτώσεις.
Επίσης, τονίζει ότι κάθε πρόταση από κράτος-μέλος για την εισαγωγή ενός μηχανισμού, θα κρίνεται στη βάση των παραπάνω συμπερασμάτων.
Το περιεχόμενο της έκθεσης διαμορφώθηκε στη βάση της έρευνας που διεξήγαγε η επιτροπή σε σχέση με το πώς αυτοί οι μηχανισμοί σε αρκετές περιπτώσεις καταλήγουν να αξιοποιούνται ως κρατικές ενισχύσεις.
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας που αποτυπώνονται και στην έκθεση, η Κομισιόν συμπεραίνει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ χρειάζεται να ανταποκριθούν καλύτερα στις πραγματικές απαιτήσεις που επιβάλουν τη θέσπιση μηχανισμών ισχύος.
Ως εκ τούτου, η Κομισιόν δίνει κατευθύνσεις, ώστε τα κράτη να σχεδιάσουν την σχετική πολιτική τους, δίνοντας έμφαση στη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος, ελαχιστοποιώντας κατά το μέγιστο δυνατό τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η έκθεση επισημαίνει ότι τα κράτη-μέλη συχνά αποτυγχάνουν στο να προσδιορίσουν ολοκληρωμένα τι καλούνται να λύσουν μέσα από τους μηχανισμούς ισχύος προτού τους εισάγουν.
Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η αναμόρφωση της αγοράς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί η επάρκεια ισχύος κι αυτός είναι ένας ακόμα τομέας στον οποίο αρκετά κράτη-μέλη έχουν μείνει πίσω από τις απαιτήσεις που θέτει το πλαίσιο της ΕΕ.
Η αρμόδια Επίτροπος, Margrethe Vestager, δήλωσε σχετικά: «Οι μηχανισμοί επάρκειας ισχύος χρειάζεται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που θέτει η αγορά και να είναι ανοικτοί σε όλες τις τεχνολογίες και τους διαχειριστές από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ. Δεν πρέπει να υποβοηθούν από την πίσω πόρτα μια συγκεκριμένη τεχνολογία, όπως τα ορυκτά καύσιμα, ή να οδηγούν σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές για τους καταναλωτές. Η έκθεση θα βοηθήσει τόσο την Επιτροπή, όσο και τα κράτη-μέλη, να εισάγουν πιο εύστοχα σχεδιασμένους μηχανισμούς και μόνο εφόσον υπάρχει πραγματική ανάγκη για αυτούς.
Όμως, ακόμα και για την περίπτωση όπου οι μηχανισμοί ισχύος είναι καλά σχεδιασμένοι, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ουσιαστική ανάγκη για αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Προέχει η μεταρρύθμιση της αγοράς
Η έκθεση εστιάζει στο ότι οι μηχανισμοί ισχύος πρέπει να συνοδεύονται από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Παρότι υπάρχει υπερεπάρκεια ισχύος στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού και οι διακοπές είναι εξαιρετικά σπάνιες σε επίπεδο ΕΕ, πολλά κράτη-μέλη ανησυχούν ότι στο μέλλον δε θα μπορούν να παράγουν αρκετή ισχύ ώστε να καλύπτουν τη ζήτηση. Εξ ου και κάποια εξ αυτών αποφάσισαν να εισάγουν μηχανισμούς επάρκειας ισχύος, οι οποίοι αποζημιώνουν τους παραγωγούς και άλλους παρόχους, για τη διαθεσιμότητά τους σε περίπτωση ανάγκης.
Μέχρι σήμερα, σε 11 χώρες (συγκεκριμένα σε Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία), έχουν λειτουργήσει στο παρελθόν, είναι σε ισχύ ή σχεδιάζονται συνολικά 35 τέτοιοι μηχανισμοί.
Σε αρκετές από αυτές τις περιπτώσεις, όμως, είτε ο τρόπος με τον οποίο είναι διαμορφωμένη η αγορά, είτε ο τρόπος με τον οποίο αυτή ρυθμίζεται, συχνά αποτυγχάνουν στην πρόληψη των συνθηκών που οδηγούν σε απόκλιση από τα κατάλληλα επίπεδα ασφάλειας της παροχής ισχύος.
Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι αρκετές από αυτές τις αδυναμίες θα αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή του «πακέτου» που ανακοίνωσε, δίνοντας ώθηση στην περαιτέρω αναμόρφωση της αγοράς.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η έκθεση εντοπίζει ως ζητήματα που χρήζουν αντιμετώπισης την διαμόρφωση των κατάλληλων περιθωρίων ως προς τις κατώτατες τιμές, ώστε να διευκολυνθεί η κατάλληλη διαχείριση της ζήτησης στην αγορά και να συνδυαστούν οι ζώνες προσφοράς με τη συμφόρηση του δικτύου.
Παρόλα αυτά, τα περισσότερα κράτη-μέλη δεν έχουν προχωρήσει ακόμα με την αναμόρφωση της αγοράς ώστε να περιοριστεί ή ακόμα και να εξαλειφθεί η ανάγκη για εθνικό μηχανισμό ισχύος.
Επομένως, όταν μια χώρα σχεδιάζει να εισάγει ένα μηχανισμό ισχύος, η Κομισιόν θα απαιτεί να έχουν ολοκληρωθεί πρώτα οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει κάθε φορά να αποδεικνύεται ότι είναι αναγκαία η εισαγωγή ενός μηχανισμού.
Το συμπέρασμα αυτό πηγάζει από τη διαπίστωση ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είχε εντοπιστεί επακριβώς ποιο πρόβλημα επιδίωκε να λύσει ο κάθε μηχανισμός, με αποτέλεσμα να μη σχεδιάζεται κατάλληλα.
Ένα επιπρόσθετο συμπέρασμα είναι ότι οι εκτιμήσεις των κρατών-μελών για την ασφάλεια της παρεχόμενης ισχύος είναι ανεπαρκείς και δεν βασίζονται πάντα σε κάποιον οικονομικά τεκμηριωμένο στόχο επάρκειας.
Επομένως, η Κομισιόν εντοπίζει την ανάγκη κάθε πρόθεση εισαγωγής μηχανισμού ισχύος που τίθεται υπόψη της να συνοδεύεται από επαρκή τεκμηρίωση σε σχέση με την επάρκεια της παραγόμενης ισχύος. Στην κατεύθυνση αυτή, μπορεί να αξιοποιηθεί το «πακέτο» μέτρων που ανακοινώθηκε.
Τι αλλάζει στη διακοψιμότητα
Η Κομισιόν εντοπίζει, επίσης, ότι οι μηχανισμοί ισχύος θα πρέπει, εκτός από το να είναι εστιασμένοι στο στόχο τους, να είναι και ανοικτοί σε όλους τους παρόχους ισχύος, σημείο στο οποίο εντοπίζεται σημαντική υστέρηση μέχρι σήμερα.
Ως εκ τούτου, συνιστάται οι μηχανισμοί να λαμβάνουν υπόψη τα ζητήματα μακροπρόθεσμης επάρκειας που αφορούν το σύνολο της αγοράς. Την ίδια ώρα, προσωρινά ζητήματα επάρκειας αντιμετωπίζονται καλύτερα με μεταβατικά μέτρα, όπως στρατηγικά αποθέματα, τα οποία μένουν εκτός αγοράς, προκειμένου να αξιοποιηθούν αποκλειστικά σε έκτακτες περιπτώσεις.
Εφόσον προκύπτει κάποιο περιορισμένης έκτασης ζήτημα με την επάρκεια της παρεχόμενης ισχύος, η αναβάθμιση του δικτύου και ο καλύτερος καθορισμός των γεωγραφικών ορίων των ζωνών προσφοράς κρίνεται ως προτιμότερος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος.
Η Κομισιόν συμπεραίνει ότι μέτρα διακοψιμότητας είναι κατάλληλα για να ενθαρρυνθεί η ευελιξία στη ζήτηση μακροπρόθεσμα, αλλά ταυτόχρονα οι παρεχόμενες αποζημιώσεις δεν πρέπει να λειτουργούν ως επιδότηση των ενεργοβόρων καταναλωτών.
Επιπλέον, η τιμή για τη διαθέσιμη ισχύ θα πρέπει να καθορίζεται με ανταγωνιστική διαδικασία αντί να προσδιορίζεται με διοικητικού τύπου αποφάσεις, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτός ο τρόπος δεν είναι κατάλληλος. Κι αυτό γιατί υπάρχει ο κίνδυνος είτε να υπερ-αποζημιώνονται οι δικαιούχοι, είτε να αποτυγχάνουν στην παροχή της απαιτούμενης ασφάλειας.
Σε αυτή τη βάση, ο προσδιορισμός των τιμών μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες, σε συνδυασμό με διεύρυνση των δυνητικών δικαιούχων, μέσα από κριτήρια που επιτρέπουν τη συμμετοχή όλων των δυνητικών παρόχων, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα διασφαλίσει ότι το κόστος των αποζημιώσεων θα είναι όσο το δυνατό πιο χαμηλό. Κάτι τέτοιο κρίνεται εξόχως σημαντικό για την Κομισιόν, καθώς αποτελεί παράγοντα που θα συντελέσει στη διατήρηση χαμηλών τιμών για τους καταναλωτές.
Τέλος, η Κομισιόν επισημαίνει ότι κάθε μηχανισμός επάρκειας ισχύος θα πρέπει να είναι ανοικτός και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη, ώστε να παρασχεθούν κίνητρα για επενδύσεις στις διασυνδέσεις και την παραγωγή ισχύος και στα άλλα κράτη, αλλά και για να μειωθεί συνολικά το κόστος του συστήματος.
Τα επόμενα βήματα
Η Κομισιόν δηλώνει ότι θα συνεχίσει να εργάζεται από κοινού με τα κράτη μέλη ώστε να συγκλίνουν οι ισχύοντες μηχανισμοί ισχύος με τις προβλέψεις για την παροχή κρατικής ενίσχυσης, ζήτημα στο οποίο εντοπίζονται προβλήματα σε αρκετές περιπτώσεις.
Επίσης, τονίζει ότι κάθε πρόταση από κράτος-μέλος για την εισαγωγή ενός μηχανισμού, θα κρίνεται στη βάση των παραπάνω συμπερασμάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου