Πώληση μονάδων και ορυχείων "φέρνει" η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου για το λιγνίτη - Συζητήθηκε ήδη με την τρόικα

Γιώργος Φιντικάκης

 

Στο προσκήνιο επανέρχεται το θέμα-ταμπού της πώλησης μονάδων και ορυχείων της ΔΕΗ μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου που επιβεβαιώνει την καταδίκη της επιχείρησης για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά λιγνίτη, υπόθεση που σέρνεται από το 2008.

Ανατρέποντας τα μέχρι τώρα δεδομένα, η εξέλιξη υποβαθμίζει τη σημασία της μνημονιακής υποχρέωσης να ανοίξει η αγορά μέσω των δημοπρασιών πώλησης ρεύματος, και επαναφέρει ένα θέμα που ναι μεν είχε μπει στο περιθώριο, ουδέποτε όμως είχε φύγει από το τραπέζι: Τη "Μικρή ΔΕΗ" ή κάποια παραλλαγή της.

Κι αυτό καθώς μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου που απορρίπτει την προσφυγή της ΔΕΗ κατά της απόφασης της Κομισιόν, το ζητούμενο δεν είναι πλέον η πρόσβαση τρίτων σε παραγόμενη από λιγνίτη ενέργεια. Το ζητούμενο είναι η απευθείας πρόσβαση στον ίδιο το λιγνίτη, δηλαδή σε μονάδες και ορυχεία.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες το θέμα απασχόλησε τη χθεσινή συνάντηση Σταθάκη με τους δανειστές με αντικείμενο τις διαφορές που χωρίζουν τις δύο πλευρές αναφορικά με τον τρόπο εφαρμογής των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι η δικαστική αυτή εξέλιξη αφενός μεν περιορίζει τη σημασία των δημοπρασιών (όπου απόσταση συνεχίζει να χωρίζει τα δύο μέρη), αφετέρου όμως ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο, που ίσως και να αφορά τη λήψη πιο δραστικών για τη ΔΕΗ μέτρων.

Απορρίπτοντας το Ευρωδικαστήριο την προσφυγή της ΔΕΗ κατά της απόφασης της Κομισιόν για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά του λιγνίτη, "ακυρώνει" υπό μια έννοια τη σημασία των προθεσμιακών προιόντων ΝΟΜΕ, που έχουν σχεδιαστεί για το άνοιγμα της αγοράς στη λιανική του ρεύματος. Και επαναφέρει τη συζήτηση στο θέμα των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρισμού, εν προκειμένω στο καύσιμο τη χρήση του οποίου μονοπωλεί ακόμη η ΔΕΗ, κι ας έχουν αλλάξει τόσα πολλά στην αγορά από το 2008.

Το θέμα της καταδίκης της ΔΕΗ επειδή έχει αποκλειστική πρόσβαση στο εθνικό ενεργειακό καύσιμο σέρνεται από το 2008, και μαζί με το υποχρεωτικό άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, αποτελούν εδώ και χρόνια τις δύο μεγαλύτερες εκκρεμότητες για την επιχείρηση. Σε αυτές ακριβώς τις δύο εκκρεμότητες, ήταν που επιχειρούσε να δώσει λύση η πρόταση του 2014, για τη "Μικρή ΔΕΗ" .

Αφενός ο επενδυτής θα αποκτούσε πρόσβαση σε ορυχεία και λιγνιτικές μονάδες, αφετέρου έπαιρνε "προίκα" και σημαντικό αριθμό πελατών της ΔΕΗ, άρα έτσι θα άνοιγε η αγορά λιανικής, δίχως την ανάγκη των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. Το κυριότερο όμως είναι ότι αν το μείγμα των μονάδων διαμορφώνονταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει ελκυστικό, η "Μικρή ΔΕΗ" θα πωλούνταν, και η ΔΕΗ θα έβαζε στο ταμείο φρέσκο χρήμα, κάτι που δεν θα συμβεί με τις δημοπρασίες. Η επιχείρηση ναι μεν θα μίκραινε κατά 30% σε μονάδες και πελατολόγιο, ωστόσο τα 1,5-2 δισ. ευρώ που θα κατάφερνε να βάλει στο ταμείο της όταν γύρω στο 2016-2017 ολοκληρωνόταν η διαδικασία, θα ήταν ζεστό χρήμα που σήμερα της λείπει.

Τώρα και προκειμένου η επιχείρηση να συμμορφωθεί με την απόφαση, οι νομικοί του Δημοσίου και της ΔΕΗ, διαπραγματευόμενοι με τις Γενικές Διευθύνσεις Ενέργειας και Ανταγωνισμού της Κομισιόν, καλούνται να βρουν λύσεις, οι οποίες όμως δεν μπορεί να διαφέρουν και πολύ από εκείνες που είχαν συζητηθεί στο παρελθόν. Τέτοιες είναι το άνοιγμα νέων ορυχείων (η πιό εύκολη περίπτωση είναι εκείνη της Βεύης) που θα περιέλθουν στα χέρια ιδιωτών, η μακροχρόνια διαχείριση λιγνιτικών μονάδων από ιδιώτες, η πώληση υφιστάμενων ορυχείων και λιγνιτικών μονάδων, και βεβαίως μια λύση που θα μπορούσε να προσομοιάζει σε μοντέλα "Μικρής ΔΕΗ".

"Δεύτερες σκέψεις"

Εκείνο που μένει να απαντηθεί στην πορεία είναι κατά πόσο μια τέτοια εξέλιξη τρομάζει ή αντίθετα "λυτρώνει" την ελληνική πλευρά, που έχει συνειδητοποιήσει πόσο καταστροφικές είναι για τη ΔΕΗ οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ.

Διότι μπορεί στο δημόσιο διάλογο, διοίκηση και συνδικαλιστές να ξορκίζουν ακόμη την πώληση μονάδων -άλλωστε "Μικρή ΔΕΗ" και πολιτικό κόστος παραμένουν έννοιες ασύμβατες- δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, τουλάχιστον με μερίδα στελεχών της επιχείρησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε εσωτερικές συζητήσεις που έχουν γίνει, ακόμη και κάποιοι σφοδροί πολέμιοι της "Μικρής ΔΕΗ" αναγνωρίζουν πλέον πως αυτό που είχαν κάποτε πολεμήσει ως τη χειρότερη λύση, ίσως τελικά και να μην ήταν.

Αλλωστε οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ είναι ένα μεταβατικό εργαλείο, που σημαίνει ότι το Μνημόνιο δεν περιλαμβάνει κάποια πρόβλεψη για τη μεθεπόμενη ημέρα. Τι θα συμβεί για παράδειγμα αν μετά το 2020 η ΔΕΗ αρχίσει και πάλι να αυξάνει τα μερίδιά της και να "κλείνει" ξανά την αγορά ; Αραγε η Κομισιόν δεν θα επαναφέρει στο τραπέζι σενάρια πώλησης μονάδων ; Το ίδιο άλλωστε δεν θα συμβεί και αν για κάποιο λόγο το επόμενο διάστημα αποδειχθεί ότι δεν προχωρούν όπως πρέπει οι δημοπρασίες ; Ερωτήματα σαν αυτά διατυπώνονται όλο και συχνότερα εντός της ΔΕΗ.

Σχετικά με τη διαπραγμάτευση για NOME το ρεπορτάζ του energypress χθες βράδυ έγραφε:

(upd 21:52) Χωρίς να υπάρξει κατάληξη, αλλά σε καλό κλίμα, πραγματοποιήθηκαν οι συνομιλίες του Γιώργου Σταθάκη με τους επικεφαλής του κουαρτέτου σχετικά με την μοναδική ενεργειακή εκκρεμότητα, δηλαδή τιςδημοπρασίες ΝΟΜΕ και τις ποσότητες που θα πρέπει να δημοπρατεί η ΔΕΗ τα επόμενα χρόνια. Συνεπώς, στο βαθμό που οι δανειστές επιμένουν, το θέμα παραμένει για επίλυση σε επόμενο στάδιο, δεδομένου μάλιστα ότι η δεύτερη αξιολόγηση πάει ούτως ή άλλως για αργότερα. Καθοριστικό στοιχείο είναι πλέον η απόφαση του ευρωδικαστηρίου για την πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή, απόφαση που δημιουργεί νέες ανάγκες και προτεραιότητες.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥΠΕΝ: "Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, συμμετείχε σήμερα, μαζί με άλλα στελέχη της κυβέρνησης, στις συζητήσεις με εκπροσώπους των Θεσμών για τα θέματα της ενέργειας, τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και τον μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού. Υπήρξε πρόοδος σε όλα τα θέματα και οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και μετά την αποχώρηση των εκπροσώπων των Θεσμών για τις διακοπές των Χριστουγέννων, μέχρι την ολοκλήρωση της αξιολόγησης".

Νωρίτερα το energypress έγραφε:

«Οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ θα πρέπει να υλοποιούνται με βάση το νόμο και μόνο. Εκεί αναφέρονται οι ποσότητες που είναι ικανές να έχουν το αποτέλεσμα για το οποίο έχουμε δεσμευτεί. Το μόνο που μπορούμε να δούμε είναι, αν τον Ιούνιο στον έλεγχο που κάνει η ΡΑΕ διαπιστωθει απόκλιση από τους στόχους, να μπορεί να γίνει μια μικρή προσαρμογή στις ποσότητες του νόμου, συν ή πλην. Μόνον αυτό».

Με αυτή τη φράση, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, προσήλθε προ ολίγου στη συνάντηση με τους επικεφαλής του κουαρτέτου, με τους οποίους θα συζητηθεί μεταξύ άλλων και η μοναδική ενεργειακή εκκρεμότητα, δηλαδή οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ και η πίεση που ασκούν για το θέμα αυτό οι δανειστές (και κυρίως η Κομισιόν) για αύξηση των δημοπρατούμενων από τη ΔΕΗ ποσοτήτων.

Η "σκληρή γραμμή" με την οποία προσέρχεται ο κ. Σταθάκης στη διαπραγμάτευση είναι η ίδια με εκείνη που είχε δώσει στα στελέχη του ΥΠΕΝ που συνομιλούσαν με τα τεχνικά κλιμάκια, όπως είχε αποκαλύψει το energypress στο ρεπορτάζ με τίτλο: "Σταθάκης προς θεσμούς: Οι προτάσεις σας για NOME οδηγούν τη ΔΕΗ σε πτώχευση, δεν μπορούμε να τις δεχθούμε".