Πτολεμαΐδα ΙΙΙ: Επαναλειτουργία «κατά παρέκκλιση» της λογικής;

του Νίκου Μάντζαρη

Πτολεμαΐδα ΙΙΙ: Επαναλειτουργία «κατά παρέκκλιση» της λογικής;

Η Πτολεμαΐδα ΙΙΙ είναι η πιο γερασμένη λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ. Σταμάτησε να λειτουργεί τον Νοέμβριο του 2014 λόγω πυρκαγιάς, 13 μήνες πριν τη λήξη των περιβαλλοντικών της όρων. Παρά το γεγονός ότι ρητή προϋπόθεση για την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας το 2011, ήταν ότι όλες οι μονάδες του θα πρέπει να αποσυρθούν το αργότερο ως τις 31.12.2015, φαίνεται να υπάρχει ένα απροσδιόριστης προέλευσης αίτημα για λειτουργία της μονάδας ΙΙΙ και μετά το 2015.

Η πίεση εκπροσώπων των εργαζομένων στη ΔΕΗ έχει ενταθεί, ενώ τοπικοί βουλευτές της κυβέρνησης, αλλά και της αντιπολίτευσης, και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, φαίνεται να πρωτοστατούν στη ρητορική επαναλειτουργίας και επέκτασης της διάρκειας λειτουργίας της λιγνιτικής μονάδας «Πτολεμαΐδα ΙΙΙ» πέρα και από το 2015. Φυσικά τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε νόημα αν ο υπουργός ΠΑΠΕΝ δεν δήλωνε πώς στηρίζει το αίτημα κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κοζάνη.

Η μονάδα, ωστόσο, εκτός από τον εξαιρετικά χαμηλό βαθμό απόδοσης, είναι και ιδιαίτερα ρυπογόνα. Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που καταθέτει η Ελλάδα στην ΕΕ, οι εκπομπές της σε σωματίδια υπερβαίνουν, κατά παραπάνω από 2 φορές, το όριο των 460 τόνων, με το οποίο θα έπρεπε να συμμορφώνεται η μονάδα με βάση το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (μέσος όρος 2009-2013: 1093 τόνοι/έτος). Αυτό δεν φαίνεται να πτοεί, ούτε στο ελάχιστο, τον περιφερειάρχη Δ. Μακεδονίας που ζητά την επαναλειτουργία της Πτολεμαΐδας ΙΙΙ, την ίδια στιγμή που ο αντιπεριφερειάρχης Κοζάνης εξετάζει τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό των εκπομπών σωματιδίων στην περιοχή…

Η μονάδα έχει όμως τη δυνατότητα παροχής τηλεθέρμανσης, όπως χαρακτηριστικά υπερθεματίζουν οι υποστηρικτές της επαναλειτουργίας της. Όμως η ίδια η ΔΕΗ απαντώντας το 2013 στις ανησυχίες της Δημόσιας Επιχείρησης Τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας (ΔΕΤΗΠ) ξεκαθάριζε με τον πιο σαφή τρόπο, ότι η συνεισφορά της μονάδας ΙΙΙ του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, στην τηλεθέρμανση της πόλης, θα ολοκληρωνόταν τη μεταβατική περίοδο 2012-13 και ότι «η παρεχόμενη από τον ΑΗΣ Καρδιάς θερμική ισχύς αντικαθιστά τη μέχρι τώρα παρεχόμενη θερμική ισχύ των 50 + 25 MWth, από τη Μονάδα ΙΙΙ του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και τον ΑΗΣ ΛΙΠΤΟΛ αντιστοίχως, και δεν προστίθεται σε αυτή».

Η ΔΕΗ είχε επίσης κάθε ευκαιρία ως την πρωτοχρονιά του 2014 που έληγε η σχετική προθεσμία της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, να συμπεριλάβει τη μονάδα ΙΙΙ της Πτολεμαΐδας στο λεγόμενο «καθεστώς παρέκκλισης περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας», επιτρέποντάς της, ουσιαστικά, να λειτουργεί ως το 2023 (το αργότερο). Αυτό ακριβώς έκανε για τους σταθμούς Αμυνταίου και Καρδιάς. Μάλιστα τις δύο μονάδες της Καρδιάς, που θερμαίνουν την Πτολεμαΐδα, η ΔΕΗ είχε αρχικά προσπαθήσει να τις εντάξει σε άλλη παρέκκλιση της Οδηγίας των Βιομηχανικών Εκπομπών που απαιτούσε έργα αναβάθμισης. Όμως την τελευταία στιγμή, σταθμίζοντας τον αντίκτυπο στα οικονομικά της, τις μετέφερε στο καθεστώς παρέκκλισης περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας.

Προκύπτουν λοιπόν διάφορα εύλογα ερωτήματα:

    Τελικά το αίτημα για επέκταση λειτουργίας της μονάδας ΙΙΙ του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας προέρχεται από τη ΔΕΗ, την τοπική αυτοδιοίκηση ή τη ΔΕΤΗΠ; Η κυβέρνηση το έχει υποβάλει επισήμως στην ΕΕ;

    Τον Ιανουάριο του 2014 που έληγε η προθεσμία ένταξης λιγνιτικών μονάδων στο καθεστώς παρέκκλισης περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας, η ΔΕΗ αγνοούσε ότι οι ανάγκες της τηλεθέρμανσης της πόλης της Πτολεμαΐδας δεν θα καλύπτονταν επαρκώς από τις 2 μονάδες της Καρδιάς, όπως ισχυρίζονται σήμερα διάφοροι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας στη Δ. Μακεδονία; Ξέχασε μήπως να την εντάξει στο καθεστώς αυτό ή η οικονομική ανάλυση που αναμφίβολα έκανε, έδειξε ότι το κόστος λειτουργίας της γερασμένης αυτής μονάδας, θα ήταν πολύ υψηλό;

    Μήπως οι ανάγκες θέρμανσης καλύπτονται μια χαρά από τις 2 μονάδες της Καρδιάς που άλλωστε έχουν μεγαλύτερη θερμική ισχύ από Πτολεμαΐδα ΙΙΙ και ΛΙΠΤΟΛ, οι οποίες θέρμαιναν την πόλη της Πτολεμαΐδας μέχρι πρόσφατα;

    Τι απέγιναν αλήθεια οι μελέτες του ΚΑΠΕ για τηλεθέρμανση της Πτολεμαΐδας με βιομάζα;

Είναι κατανοητό όταν τέτοια αιτήματα προέρχονται από ανθρώπους που χάνουν τη δουλειά τους, ειδικά την περίοδο που διανύουμε. Όμως η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού έχει υποχρέωση να εξηγήσει στους εργαζόμενους υπεύθυνα τι ακριβώς ισχύει, τι μπορεί και τι δεν μπορεί να γίνει. Η πολιτική ηγεσία δε, έχει καθήκον να προτείνει εναλλακτικές λύσεις για την ανεργία, αντί να χαϊδεύει αυτιά σε βάρος του ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος.

Ο Νίκος Μάντζαρης είναι Υπεύθυνος Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής του WWF Ελλάς