Δώρο Βρυξελλών στην κυβέρνηση για ενεργειακές επενδύσεις

Η έμφαση που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας είναι δεδομένη και πηγάζει από δύο συγκεκριμένους λόγους: ο πρώτος αφορά στους στόχους για περιορισμό της κλιματικής ρύπανσης και μείωση των εκπομπών ρύπων από τον κτιριακό τομέα και ο δεύτερος στην αναπτυξιακή σημασία του ρόλου των κατασκευών. Όπως και στην Ελλάδα, έτσι - κυρίως - στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης δεν χτίζονται νέες οικοδομές, ωστόσο
υπάρχει σημαντική ανάγκη για ανακαίνιση και εκσυγχρονισμό των κτιρίων ώστε να είναι ενεργειακά αποδοτικά.

Εκτιμάται δε ότι οι ανάγκες για ανακαινίσεις κτιρίων στην Ευρώπη, σε ένα συντηρητικό σενάριο για την ελάχιστη ικανοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί για την εξοικονόμηση ενέργειας, φτάνουν τα 170 δισ. ευρώ ετησίως, πάνω από 2 τρισ. ευρώ μέχρι το 2030 προκειμένου να υπάρξει εξοικονόμηση ενέργειας κατά 32,5% από τον κτιριακό τομέα.

Κατά την Κομισιόν, οι επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας έχουν σημαντική αναπτυξιακή περιφερειακή διάσταση και αφορούν όχι μόνο τη βαριά βιομηχανία που παράγει τον αναγκαίο εξοπλισμό (αλουμίνια, οικοδομικά υλικά, κουφώματα, μηχανολογικός εξοπλισμός κ.λπ.) αλλά και την απασχόληση, καθώς θα τονωθεί η ζήτηση για τεχνίτες, επαγγελματίες, εργατικό προσωπικό, αλλά και επιστημονικό (μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, αρχιτέκτονες κ.λπ.).

Το ανεκμετάλλευτο δώρο

Με αυτό το σκεπτικό η Κομισιόν έχει εστιάσει στο πώς μπορεί να ενισχύσει τις επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα και κυρίως στο πώς μπορούν να κινητοποιηθούν τα αναγκαία κεφάλαια. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, πρόσφατα επετεύχθη συμφωνία με τη Eurostat σε σχέση με τα δημόσια κτίρια που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι από τα κτίρια που θα πρέπει να ανακαινιστούν.

Μέχρι πρόσφατα οι όποιες δαπάνες δήμων ή περιφερειών για την ανακαίνιση των κτιρίων βάραιναν τον προϋπολογισμό. Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι δήμοι είναι χρεωμένοι, οι όποιες δαπάνες αύξαναν τα ελλείμματα και στις περισσότερες των περιπτώσεων έμπαινε απαγορευτικό στη χρηματοδότηση ή τον δανεισμό.

Ωστόσο η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήρθε σε συμφωνία με τη Eurostat, εφόσον οι επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας ενός δήμου ή περιφέρειας γίνουν υπό τη μορφή ΣΔΙΤ (σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα) τότε να μην βαραίνει το έλλειμμά τους.

Ήδη σε χώρες της ΕΕ έχουν εφαρμοστεί διάφορα σχήματα όπως, π.χ., μια εταιρεία έχει αναλάβει να υλοποιήσει τις αναγκαίες επενδύσεις στα κτίρια και στη συνέχεια αποπληρώθηκε από τη διαφορά που προέκυψε από τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Γιατί ιδιώτες

Στο ερώτημα γιατί πρέπει να κινητοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια και γιατί δίνονται κίνητρα για συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα σε αυτήν την κατεύθυνση, η απάντηση είναι απλή: μέχρι σήμερα τα διάφορα "εξοικονομώ κατ᾽ οίκον” ανά την Ευρώπη χρηματοδοτούνταν από κοινοτικά κονδύλια και παρά την επιτυχία τους, δεν ικανοποιούσαν τη ζήτηση. Οι ανάγκες σε κεφάλαια είναι τέτοιες που πολύ απλά χωρίς κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων τα νούμερα δεν βγαίνουν και οι στόχοι δεν θα επιτευχθούν.

Σε αυτή την κατεύθυνση μάλιστα ήδη στην ΕΕ υπάρχουν συγκεκριμένες τραπεζικές πρωτοβουλίες με χαρακτηριστικότερη εκείνη της European Mortgage Bank Federation μαζί με 45 τράπεζες, οι οποίες έφτιαξαν προϊόντα στεγαστικών δανείων που δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά. 

Η σημασία

Ο κλάδος των κατασκευών αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς που ποντάρει η νέα κυβέρνηση για την αναθέρμανση της αγοράς. Και ενώ μέχρι σήμερα οι όποιες προσπάθειες για ανάκτηση του χαμένου εδάφους γίνονταν κυρίως μέσα από τα δημόσια έργα, την ίδια στιγμή η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα παρέμενε υποτονική. Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν σημάδια σταθεροποίησης κυρίως εξαιτίας των ακινήτων σε τουριστικές περιοχές που παρουσιάζουν ζήτηση. Οι επενδύσεις στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα ανάπτυξη και τόνωση στην αγορά, με ταυτόχρονο σημαντικό όφελος και για τον απλό καταναλωτή. Υπενθυμίζεται ότι μία από τις βασικές εξαγγελίες του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας αφορά ακριβώς στη φορολογική ελάφρυνση για τις δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας, με ένα πιο ανοιχτό για τους πολίτες πρόγραμμα "εξοικονομώ κατ' οίκον" με νέα μορφή και πιο φιλικά χαρακτηριστικά και κριτήρια συμμετοχής, ιδιαίτερα για τη μεσαία τάξη.