Η Γερμανία δρομολογεί τη μεταλιγνιτική εποχή - Στα 40 δις ευρώ ο λογαριασμός από την απόσυρση των μονάδων μέχρι το 2038

 

   Μιχάλης Μαστοράκης

 

Στην απόφαση απόσυρσης των λιγνιτικών και ανθρακικών σταθμών με ορίζοντα το 2038 κατέληξε η λεγόμενη επιτροπή άνθρακα της Γερμανίας μετά από μια πολύωρη συνεδρίαση το Σάββατο, προτείνοντας την χορήγηση 40 δισεκατομμυρίων ευρώ στις περιοχές που λειτουργούν τα λιγνιτωρυχεία και αναμένεται να σηκώσουν το «φορτίο» της ενεργειακής μετάβασης. Να σημειωθεί ότι η επιτροπή αριθμεί 28 μέλη και αποτελείται από εκπροσώπους της βιομηχανίας, επιστήμονες, συνδικαλιστές, καθώς και εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων των εμπλεκομένων περιοχών.

Ειδικότερα, η σχετική πρόβλεψη της επιτροπής αναφέρει πως οι περιοχές που φιλοξενούν τα λιγνιτωρυχεία και τους λιγνιτικούς σταθμούς θα λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση 1.300 εκατ. ευρώ ετησίως, και τα κρατίδια 700 εκατ. ευρώ ετησίως σε σύνολο 40 δις ευρώ στην 20ετία, ποσό μειωμένο κατά 20 δις ευρώ, σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της επιτροπής τον Ιούνιο του 2018 όταν και ξεκίνησε η σχετική συζήτηση.  

Ταυτόχρονα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα προχωρήσει στην παράταση του σχήματος ενίσχυσης της βιομηχανίας (λήγει το 2020) και το οποίο λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στο αυξημένο κόστος ηλεκτρισμού από τα δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.

Το χρονικό της απόσυρσης

Ήδη τα επόμενα 5 χρόνια περίπου 12 GW (από τα συνολικά 40 GW) λιγνιτικών και ανθρακικών σταθμών θα πρέπει να αποσυρθούν από το ενεργειακό μίγμα της χώρας, ενώ ως το 2030 την «έξοδο» θα δουν, επιπλέον,10 GW περίπου. Σύμφωνα με το Reuters, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα προσφέρει εφάπαξ αποζημίωση στις ηλεκτρικές εταιρείες που ανήκουν αυτοί οι σταθμοί, ανάλογα με την παλαιότητα κάθε σταθμού και πιθανώς μέσω δημοπρασιών ώστε να μειωθεί το κόστος.

Ειδικότερα, σε πρώτη φάση RWE, Uniper, EnBW και Vattenfall καλούνται να αποσύρουν ισχύς της τάξης των 12.7 GW μέχρι το 2022, ίση περίπου με 24 μεγάλες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με τα προτεινόμενα σχέδια, η ισχύς των μονάδων άνθρακα στη Γερμανία θα υπερβεί κατά το ήμισυ τα 17 GW έως το 2030. Παράλληλα, μια σειρά ζητήματα και εκκρεμότητες που αφορούν το κλείσιμο των μονάδων αναμένεται να προσδιοριστούν σε συνεννόηση με τους λειτουργούς στη βάση συμβολαίων.

Σε περίπτωση εφαρμογής του εν λόγω «οδικού χάρτη» απόσυρσης των λιγνιτκών και ανθρακικών μονάδων, τότε θα μιλάμε για την δεύτερη μεγάλη κρατική παρέμβαση στην γερμανική αγορά ενέργειας μέσα σε μια δεκαετία. Η πρώτη αφορούσε την απόφαση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να θέσει εκτός ενεργειακού συστήματος τον πυρηνικό στόλο της χώρας, την επομένη του ατυχήματος στη Φουκουσίμα, σχέδιο που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2022.

Αποζημίωσεις ενόψει πιθανής αύξησης των τιμών ρεύματος

Υπό το φόντο πιθανών αυξήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, η έκθεση προβλέπει αποζημίωση ύψους 2 δις ευρώ ετησίως, αναφέροντας βέβαια ότι το ακριβές ποσό αναμένεται να τεθεί το 2023.

Στόχος της Γερμανίας είναι να τεθεί επικεφαλής της ενεργειακής μετάβασης στην Ευρώπη και να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση επιτυχημένου σχεδιασμού απόσυρσης των ρυπογόνων μορφών ενέργειας όπως είναι ο λιγνίτης και ο άνθρακας, δίχως να απειλούνται θέσεις εργασίες και η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Stanislaw Tillich, πρώην δήμρχος της περιοχής της Σαξονίας.

Η ελληνική περίπτωση 

Ανάλογες υποχρεώσεις καλείται να υλοποιήσει και η Ελλάδα με το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα να προβλέπει την σταδική απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της χώρας, όπου ο λιγνίτης θα αντιπροσωπεύει μόλις το 17% του ενεργειακού μίγματος το 2030.

Αντίστοιχα ζητήματα με την περίπτωση της Γερμανίας συνθέτουν την εικόνα της ενεργειακής μετάβασης των περιοχών αυτών όπου ο κίνδυνος απώλειας θέσεων εργασίας, πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας των περιοχών αυτών απασχολούν έντονα τις τοπικές κοινωνίες, ζητώντας αντισταθμιστικά μέτρα που θα μετριάσουν τις συνέπειες μιας τέτοιας μεταμόρφωσης. 

Βλέπε σχετικά και εδώ