Σοβαρές ενδείξεις ενεργειακής κρίσης εμφανίζει το ηλεκτρικό σύστημα

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η μέση οριακή τιμή του συστήματος ήταν στα 53,065 ευρώ η μεγαβατώρα, με τη μέγιστη τιμή του μήνα να διαμορφώνεται στα 75 ευρώ. Σε αυτά τα επίπεδα ή και χαμηλότερα είχαν διαμορφωθεί οι τιμές κατά τους προηγούμενους μήνες ακόμη αλλά και κατά τις αιχμές του καλοκαιριού (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Η εικόνα της χονδρεμπορικής αγοράς, δηλαδή της αγοράς όπου οι παραγωγοί ηλεκτρισμού κάνουν προσφορές και βάσει της προσφοράς και της ζήτησης γίνεται η εκκαθάριση από τον λειτουργό και διαμορφώνονται οι τιμές, φαινόταν μέχρι σήμερα να έχει σταθεροποιηθεί. Διαχρονικά μάλιστα τα Σαββατοκύριακα, όπου έχουμε χαμηλή ζήτηση η εικόνα είναι πιο… "χαλαρή” και οι τιμές έπεφταν ακόμη περισσότερο.

Φαίνεται ωστόσο ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, τον οποίο καλούνται να αναλύσουν και να εξηγήσουν οι ειδικοί έχει οδηγήσει σε ανατροπές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εκκαθάριση που έχει γίνει στην προημερήσια αγορά από το λειτουργό ΛΑΓΗΕ για σήμερα Σάββατο και η οποία έχει βγάλει κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Για σήμερα λοιπόν η μέση οριακή τιμή του συστήματος έχει εκτιναχθεί στα 96,1 ευρώ η μεγαβατώρα (από 85,2 ευρώ την Παρασκευή και 56,6 ευρώ τη Δευτέρα). Για 11 ώρες η τιμή θα βρίσκεται πολύ πάνω από τα 100 ευρώ από τα 138,5 έως και τα 141,62 ευρώ η μεγαβατώρα. Η ζήτηση δε δικαιολογεί την εκτίναξη των τιμών αφού η μέγιστη αιχμή είναι μόλις στα 6668MW, όταν θεωρητικά το σύστημα αντέχει σε πολύ υψηλότερες αιχμές.

Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στην προσφορά παραγωγικού δυναμικού:

Εκτός από τις 3 λιγνιτικές που είτε επισκευάζονται (Άγιος Δημήτριος 2 και 5) ή έχουν βλάβη (Καρδιά 2), σήμερα εκτός λειτουγίας για συντηρήσεις ή βλάβες βρίσκονται επίσης δύο μονάδες αερίου (Θίσβη, Ηρών).

Η παραγωγή των ΑΠΕ είναι πολύ μικρή (10.897 μεγαβατώρες) ενώ οι εισαγωγές είναι υψηλές (11551 μεγαβατώρες) αλλά δεν αρκούν.

Από την εικόνα της προημερήσιας αγοράς ένα ακόμη στοιχείο που πιθανόν να εξηγεί την εικόνα των υψηλών τιμών είναι η χαμηλή υδροηλεκτρική παραγωγή, η οποία έχει περιοριστεί στις 4231 μεγαβατώρες εκ των οποίων 1935 μεγαβατώρια είναι εμπορικά και τα υπόλοιπα είναι υποχρεωτικά νερά. Αυτό συμβαίνει γιατί τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες είναι πολύ χαμηλά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του διαχειριστή του συστήματος ΑΔΜΗΕ, τα υδάτινα αποθέματα στους ταμιευτήρες της ΔΕΗ βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2006 και το Σεπτέμβριο διέθεταν μόλις 1293 γιγαβατώρια, ενώ η εκτίμηση για το τέλος Οκτωβρίου ήταν μόλις 1158 γιγαβατώρια.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για το ηλεκτρικό σύστημα το επόμενο διάστημα;

Με δεδομένο ότι θα επιστρέψουν σε λειτουργία οι μονάδες που βρίσκονται σε συντήρηση ή έχουν βλάβες, το σύστημα - έστω και με δυσκολία θα μπορεί να αντεπεξέλθει. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι λόγω λειψυδρίας υπάρχει στενότητα αναμένεται μικρή παραγωγή των υδροηλεκτρικών.

Το καλό σενάριο για το χειμώνα είναι να υπάρξουν αρκετές βροχές - κυρίως στη Στερεά και τη Β. Ελλάδα όπου βρίσκονται οι μεγαλύτεροι ταμιευτήρες της ΔΕΗ, που θα δώσουν ανάσα και θα δημιουργήσουν ένα επιπλέον δίχτυ ασφάλειας για το σύστημα.

Το αρνητικό σενάριο θα είναι να συνεχιστούν τα προβλήματα των συμβατικών μονάδων και να μην υπάρξουν εισροές υδάτων στους ταμιευτήρες. Σε μια τέτοια εξέλιξη είναι άγνωστο πως θα συμπεριφερθεί το σύστημα, αρχής γενομένης από την επόμενη εβδομάδα όταν και αναμένεται πτώση της θερμοκρασίας και αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος.

Άγνωστος Χ της εξίσωσης παραμένουν οι ΑΠΕ και η συνεισφορά που θα έχουν το επόμενο διάστημα. Ερωτηματικό επίσης παραμένει και η διαθεσιμότητα ενέργειας για εισαγωγές, σε περίπτωση που επανεμφανιστούν προβλήματα και στην κεντρική Ευρώπη όπως συνέβη πέρυσι το χειμώνα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι τα ανησυχητικά σημάδια για την πορεία της αγοράς και τη διαθεσιμότητα ενέργειας συνεχίζονται και θα πρέπει να αξιολογηθούν εγκαίρως από τους αρμόδιους φορείς.

 

capital.gr