Ποντοκώμη, το «Γκουαντάναμο» της Ελλάδας!

Του Ανδρέα Αθανασιάδη

Αντιπροέδρου του Συλλόγου Περιβάλλοντος Ποντοκώμης

Μέλος του Τοπικού Συμβουλίου & Δάσκαλος στο Δ.Σ. Ποντοκώμης

Αξιότιμε Κε Πρόεδρε ,
Πέρασε νομίζουμε ένας σεβαστός καιρός από τότε που ήρθατε στον τόπο μας. Θεωρήσαμε ιδιαίτερη τιμή την επίσκεψή σας στην κοινότητά μας. Θεωρήσαμε ότι κάτι θα άλλαζε στη (Δ)ΕΗ ΑΕ, και συγκεκριμένα στη νοοτροπία της απέναντι στα περιβαλλοντικά ζητήματα , στην περιοχή μας. Δυστυχώς , ένα διάστημα μετά, οι αλλαγές που παρατηρούμε και βιώνουμε δείχνουν ότι υπάρχει πράγματι αλλαγή νοοτροπίας της (Δ)ΕΗ ΑΕ, αλλά …. προς το
χειρότερο.

Κατά την επίσκεψή σας στην κοινότητά μας, σας δείξαμε κι εμείς (ως μη οφείλαμε βέβαια-καθότι αυτό θεωρούμε ότι πρέπει να σας το υποδεικνύουν οι εντεταλμένοι για τη διαχείριση της περιοχής, υφιστάμενοί σας) τις εμφανείς ενέργειες εκ μέρους της εταιρίας που διοικείται , οι οποίες διαμορφώνουν και οξύνουν τις συνθήκες αύξησης της ρύπανσης, όπως πχ τα ανοιχτά φορτηγά κατά τη μεταφορά τέφρας από τις αυλές των ΑΗΣ, την επίστρωση τόνων τέφρας στους δρόμους των ορυχείων, κατά την διαδικασία εκμετάλλευσής τους, τις ταχύτητες των φορτηγών, εντός των ορυχείων, τη μη διαβροχή των σημείων μετάθεσης ταινιοδρόμων κλπ κλπ, δεδομένα που σαφώς πρέπει να γνωρίζετε πλέον από τους υπηρεσιακούς υφισταμένους σας.

Θυμόμαστε δε ότι δεσμευτήκατε ότι επί θητείας σας θα γίνουν όλες οι ενδεδειγμένες ενέργειες ώστε η εταιρία την οποία διοικείται να λειτουργεί μέσα στα πλαίσια συγκεκριμένων και δεσμευτικών υποχρεώσεών της , εντός μια ευνομούμενης πολιτείας , ενός κράτους δικαίου, οριζόμενο έτσι σε όλα τα σημεία της επικράτειάς του.

Στην προσπάθειά μας να προλάβουμε φαινόμενα αρνητικά για την περιοχή, συγκαλέστηκε στην Ποντοκώμη (εδώ και λίγους μήνες) κοινή Γενική-Λαϊκή συνέλευση του Συλλόγου Περιβάλλοντος Ποντοκώμης, και του Τοπικού Συμβουλίου της κοινότητάς μας, όπου με παρουσία άνω των 500 κατοίκων αποφασίστηκε και ορίστηκε ειδική επιτροπή η οποία εξουσιοδοτήθηκε να επισκεφτεί τη διεύθυνση των ορυχείων, τη διεύθυνση του γειτνιάζοντος ΑΗΣ, και του γειτνιάζοντος ορυχείου, για να καταθέσει , ξεκάθαρα και αποφασιστικά, την ομόφωνη απόφαση της συνέλευσης των κατοίκων, ότι δεν θα επιτραπεί αυτή η λογική διαχείρισης από μέρους της (Δ)ΕΗ , που οδηγεί σε υπερβάσεις και περιβαλλοντικά επεισόδια, ένεκα της υπεράσπισης εκ μέρους των υφισταμένων σας, ενός χαμηλού κόστους διαχείρισης των Ορυχείων και των ΑΗΣ, εις βάρος της υγείας και της ακεραιότητας, των κατοίκων των γειτνιαζόντων περιοχών , αλλά και αυτών των εργαζομένων σε αυτά. Τα αποτελέσματα των συναντήσεων μας άφησαν ανάμεικτα συναισθήματα και μας γέμισαν ερωτηματικά.

Στη συνάντηση με τη γενική διευθύντρια των ορυχείων διαφάνηκε μια προσέγγιση του φαινομένου της «άνομης»- εκτός των δεσμευτικών περιβαλλοντικών όρων- λειτουργίας των ορυχείων, εντελώς ακατανόητη για μας. Η επωδός της κυρίας διευθύντριας πως τα ορυχεία δεν δημιουργούν ρύπανση, και ότι παρεπόμενες οχλήσεις λόγω δραστηριότητας της (Δ)ΕΗ ΑΕ , πχ ακουστική ρύπανση κλπ , θα πρέπει να τις βλέπει η κοινότητά μας σε σχέση με αντίστοιχη ρύπανση του κέντρου των Αθηνών, μας άφησε μια ιδιαιτέρως άσχημη εντύπωση.

Σε μη παραδοχή της διευθύντριας, καταγγελίας του Προέδρου του Συλλόγου Περιβάλλοντος, ότι επιστρώνονται αυθαίρετα τόνοι τέφρας επί των δρόμων των ορυχείων, ο παραπάνω την κάλεσε να επικοινωνήσει την ίδια στιγμή με συγκεκριμένο τομέα, από τον οποίο ο σύλλογός μας είχε πληροφορηθεί ότι μόλις προ ολίγου χρονικού διαστήματος, εργολάβοι, ανεξέλεγκτα, κατάστρωναν τόνους τέφρας. Φυσικά απάντηση δε δόθηκε.

Μας ανησύχησε δε εξίσου η άγνοια που δήλωσε, η ως άνω διευθύντρια, -σε ερώτηση του Προέδρου του Τοπικού μας Συμβουλίου-για την ύπαρξη-υπογραφή κοινού μνημονίου τοπικής κοινωνίας και (Δ)ΕΗ ΑΕ , βάσει του οποίου, η (Δ)ΕΗ ΑΕ δεσμεύτηκε να προχωρήσει τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης του οικισμού μας, πριν την εγκατάσταση-εκμετάλλευση των εν απαλλοτρίωση 1.300 στρεμμάτων, εδάφη ασφαλείας για τον οικισμό μας. Από τη διευθύντρια αυτή πληροφορηθήκαμε ότι περί τα τέλη του 2011, αρχές του 2012, η (Δ)ΕΗ ΑΕ φιλοδοξεί να έχουν δρομολογηθεί όλες οι διαδικασίες , που θα επιτρέψουν στην επιχείρηση να αρχίσει εργασίες εκμετάλλευσης κοιτάσματος –στην εν λόγω έκταση- κατά τους πρώτους μήνες του 2012.

Εμείς λοιπόν αναρωτιόμαστε αν μέσα σε αυτούς τους εννέα μήνες , θα μπορέσετε ως επιχείρηση να κλείσετε εκκρεμότητες περσινές, να τελειώνουν οι διαδικασίες ελέγχου ενστάσεων επί των οικοπέδων του οικισμού (εκεί βρισκόμαστε …ακόμη δυστυχώς), να προωθηθεί ο φάκελος στη διεύθυνση Μεταλλείων, να γίνουν οι από κει και πέρα ενέργειες, να επιστραφεί ολοκληρωμένος ο φάκελος στη (Δ)ΕΗ ΑΕ, να σταλεί απʼ αυτή στο αντίστοιχο υπουργείο , να εκδοθεί το ΦΕΚ κλπ.

Ξέρετε ότι έχετε δεσμευτεί, ότι πριν την έκδοση του ΦΕΚ μετεγκατάστασης Ποντοκώμης, (σύμφωνα με τη διαδικασία βημάτων κατοχύρωσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης (Δ)ΕΗ ΑΕ -τοπικής κοινωνίας) δεν θα προχωρήσετε στην εκμετάλλευση των 1300 στρ.

Από τη συνομιλία μας λοιπόν με τη διεύθυνση του ΛΚΠ-Α, είδαμε μια αγωνιώδη και εργώδη προσπάθεια προσπόρισης των 1300 στρ., και πλήρη άγνοια ή μη γνώση όποιας διαδικασίας θα έφερνε παράλληλα την παραπάνω δράση με δράσεις ολοκλήρωσης των διαδικασιών μετεγκατάστασης της Ποντοκώμης.

Σε επόμενη επίσκεψή μας στον γειτνιάζοντα ΑΗΣ ΑΕ, ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου μα και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Περιβάλλοντος, έθεσαν κυρίως ζητήματα της εκλυόμενης ρύπανσης από τον ΑΗΣ , κυρίως δε κατά τη διαδικασία αποθήκευσης και απομάκρυνσης δια φορτηγών της τέφρας. Η διεύθυνση του ΑΗΣ, ήταν απόλυτη ότι δεν υπάρχουν προβλήματα, ότι υπάρχει η ενδεδειγμένη φροντίδα της διοίκησης ώστε να αποφεύγονται οποιεσδήποτε αρνητικές εξελίξεις.

Πρόσφατα δε, επισκέφτηκε την κοινότητά μας, και συνομίλησε με το Τοπικό Συμβούλιο και το Σύλλογο Περιβάλλοντος, και η διεύθυνση του γειτνιάζοντος ορυχείου Καρδιάς. Η παραπάνω ενέργεια κρίθηκε ιδιαίτερα θετική από τους παραπάνω φορείς του οικισμού μας. Επίσης γνωρίζαμε τις ιδιαίτερες προσπάθειες που είχαν γίνει από μέρους της παραπάνω διεύθυνσης για βελτίωση της λειτουργίας του. Δε ξεχνάμε βέβαια ότι καθʼ όλους τους ελέγχους (λιγοστούς σαφώς) που έγιναν στο ως άνω ορυχείο ( στις δύο παραβρέθηκε και ο τότε Πρόεδρος του Συλλόγου) από τη ΝΑ Κοζάνης, παρατηρήθηκε η μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και επιβλήθηκαν αντίστοιχα πρόστιμα.

Πρώτη μέρα λήξης του χειμώνα στην περιοχή μας, πρώτη μέρα που κόπασαν οι άνεμοι, σημειώθηκε στην περιοχή οξύτατο περιβαλλοντικό επεισόδιο. Θα σας έχουν ενημερώσει σίγουρα οι υφιστάμενοί σας. Οι μετρητές έσπασαν τα ρεκόρ. Παρενέβησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας να διερευνήσουν το θέμα και να επιβάλουν, αν επαληθεύσουν αυθαιρεσίες, αντίστοιχα πρόστιμα. Έγιναν δε οξύτατες συζητήσεις και στα τοπικά ΜΜΕ.

Ταυτόχρονα, τις «σκληρές» αυτές μέρες, ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Ποντοκώμης, και ο Πρόεδρος του Συλλόγου περιβάλλοντος Ποντοκώμης, επισκέπτονταν , επί τριήμερο τον γειτνιάζοντα του οικισμού ΑΗΣ και διαπίστωναν , ότι «λόγω προβλημάτων», μεταφέρονταν με ασκεπή φορτηγά τόνοι τέφρας από τον ΑΗΣ, προς τα ορυχεία. Οι Πρόεδροι των θεσμικών εκπροσωπήσεων του οικισμού μας, κατανόησαν το πρόβλημα, δέχτηκαν ότι έπρεπε να χρησιμοποιηθούν φορτηγά λόγω βλάβης του κύριου συστήματος μεταφοράς της τέφρας, μα δεν μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν γιατί δεν εφαρμόστηκαν, ιδιαίτερα αυτές τις «σκληρές» μέρες (Τετάρτη 9 Μαρτίου έως Παρασκευή 11 Μαρτίου) , συστήματα διαβροχής τέφρας και μεταφοράς της με κλειστά φορτηγά- όπως υποχρεούται η (Δ)ΕΗ ΑΕ, αλλά επιλέχτηκε η μέθοδος μη διαβροχής και μεταφοράς με ανοιχτά φορτηγά. Μάλιστα δε κατά την Παρασκευή , η «επιχείρηση» μεταφοράς τέφρας με την ως άνω διαδικασία, οργανώθηκε κατά τις πρωτοβραδυνές ώρες, για αποφυγή παρουσίας ενοχλητικών …Ποντοκωμιτών. Μα εις μάτην….

Το Σάββατο βέβαια, 12/3/2011, ο ερχόμενος νοτιάς «καθάρισε» την περιοχή Ποντοκώμης, προσφέροντας επί διήμερο, το «δωράκι» των ρύπων στην πόλη της Πτολεμαΐδας, ως σύννεφο , πάνω από 30.000, ανυποψίαστους συμπολίτες μας. (βλ. αντίστοιχες συνημμένες φωτογραφίες 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 και ερασιτεχνικό βίντεο στη διεύθυνση: http://www.youtube.com/watch?v=Lf__txJTBkM )

Είμαστε λοιπόν υποχρεωμένοι να σας ρωτήσουμε, και θέλουμε να ξεκαθαρίσετε. Έχουν δοθεί από σας εντολές στους αντίστοιχους ΑΗΣ και Ορυχεία, στα πλαίσια περικοπής ή ελαχιστοποίησης του κόστους παραγωγής, περί αγνόησης των μέτρων-όρων-υποχρεώσεων λειτουργίας, που η μη τήρησή τους δημιουργεί τα αντίστοιχα φαινόμενα , κυρίως δε σε μέρες υψηλής θερμοκρασίας, ή, η οι αυθαιρεσίες , που «συλλαμβάνουμε» ή «απολαμβάνουμε» είναι απόρροια τοπικών πρωτοβουλιών;;;

Κατʼ επέκταση, η διεύθυνση Περιβάλλοντος της (Δ)ΕΗ ΑΕ , σας έχει ενεχυριάσει κάποιο σχέδιο , για την αυστηρή τήρηση των όρων λειτουργίας των Σταθμών και των Ορυχείων, σας έχει εισηγηθεί-υπάρχει;- σχέδιο διαχείρισης περιβαλλοντικών κρίσεων, κυρίως δε σε ημέρες αφόρητων υπερβάσεων;

Ή σας έχουν υπομνήσει και σας έχουν κάνει να ελπίζετε ότι θάχουμε μια βροχερή σαιζόν και φέτος ή σας διαβεβαίωσαν ίσως ότι για τους φωνασκούντες της Ποντοκώμης «θα βρεθεί τρόπος να σωπάσουν;»

Οι απορίες και τα ερωτηματικά μας αναμένουν αγωνιωδώς τις απαντήσεις σας…

Κύριε Πρόεδρε, ακούσατε, όταν ήρθατε στην κοινότητά μας και σας το ξαναεπαναλαμβάνουμε. Πρώτη προτεραιότητα για μας είναι το περιβάλλον, να λειτουργήσει η (Δ)ΕΗ ΑΕ στα πλαίσια των υποχρεώσεων και των όρων άδειας λειτουργίας των Ορυχείων και των ΑΗΣ της, ώστε να μπορέσουμε να ζούμε κι μείς , οι γειτνιάζοντες οικισμοί, καλύτερα και ανθρωπινότερα. Το είδαμε ότι αυτό είναι εφικτό. Όταν θέλαν οι διευθυντές των Ορυχείων, και εφάρμοζαν με αυστηρότητα τα μέτρα που υποχρεώνονταν να εφαρμόζουν, το περιβάλλον γίνονταν ανεκτό. Το ότι υπάρχουν λύσεις που δεν μειώνουν από τη μια τη λειτουργία της επιχείρησης και από την άλλη δεν πνίγουν την περιοχή , είναι ολοφάνερο (άρα εφικτό) τις μέρες όπου κυβερνητικές αποστολές-συνοδεία σας- επισκέπτονται την περιοχή μας. Αλλάζει αμέσως ο λόγος εκμετάλλευση και επιπτώσεις αυτής στην ατμόσφαιρα της περιοχής.

Ξέρετε επίσης ότι εμείς προτάσσουμε τη μετεγκατάσταση του οικισμού μας, ΜΟΝΟ στην περίπτωση που η (Δ)ΕΗ ΑΕ θα θελήσει να εκμεταλλευτεί έστω και ένα στρέμμα από το εναπομείναν αγρόκτημα του οικισμού μας, που για μας χαρακτηρίζεται ως ο τελευταίας ζωτικός χώρος-απόλυτα αναγκαίος για την επιβίωσή μας, έναντι μελλοντικών δυσβάστακτων συνθηκών , που έπονται οποιασδήποτε εκμετάλλευσης εγγύτερα της κοινότητάς μας.

Και ενώ ήμασταν απόλυτοι και μιλούσαμε για ταυτόχρονη διείσδυση της (Δ)ΕΗ ΑΕ στα 1300 στρέμματα με σύγχρονη τη μετεγκατάσταση, στηριζόμενοι σε όλες τις θεσμικές εκπροσωπήσεις της περιοχής (Δήμος, Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης και Δημητρίου Υψηλάντη, Νομάρχης και Νομαρχιακό Συμβούλιο, όλοι οι βουλευτές του Νομού, παρουσία δε και του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας), προβήκαμε σε μια διαπραγμάτευση, η οποία από τη μια δε θα ανέστειλε όποια συνέχιση δραστηριότητας της (Δ)ΕΗ ΑΕ στην περιοχή και από την άλλη θα ήταν για μας μια ελάχιστη εγγύηση εκπλήρωσης της υποχρέωσης που αναγνωρίζεται απέναντί μας, τόσο από σας όσο και από την πολιτεία περί έγκαιρης μετεγκατάστασής του οικισμού μας.

Είμαστε σίγουροι δε, ότι μετά την υπογραφή του μεταξύ μνημονίου, θα αναθέσατε σε υφιστάμενό σας, την επίβλεψη της υλοποίησής του ώστε να κατοχυρωθεί το κύρος και η φερεγγυότητα των «λόγων», μα ουσιαστικά των δεσμεύσεων της εταιρίας σας αλλά και το προσωπικό σας κύρος, ενός ανθρώπου που κατ΄ αρχάς δέχτηκε και εμπιστεύθηκε ο οικισμός μας.

Εδώ λοιπόν τίθενται το ύστερο ερώτημα:

Ο υφιστάμενός αυτός σας, έχει προβεί και σε ποιές ενέργειες-εμείς εδώ πάνω δε βλέπουμε δυστυχώς κάτι, μπορεί να σφάλουμε- ώστε να μη εκτεθεί η εταιρία που διοικείται , αλλά και σεις ο ίδιος, απέναντί μας, απέναντι στην τοπική κοινωνία και απέναντι στα επενδυτικά σχέδια της (Δ)ΕΗ ΑΕ;

Θέλουμε να ξέρουμε… Θα βρεθούμε σε αδιέξοδο, θα αιφνιδιαστούμε, θα μας οδηγήσετε σε σύγκρουση με την εταιρεία σας ή υπάρχει στοιχειώδη φερεγγυότητα εκ μέρους σας και σε εννέα μήνες θα φανεί ξεκάθαρα ότι δεν προσπαθήσατε να εξαπατήσετε την κοινότητά μας και σύσσωμη τη θεσμική εκπροσώπηση της περιοχής;