H ΔΕΗ στα Τίρανα, η Μεσοχώρα και το Φυσικό Αέριο στον ηλεκτρισμό

Του Κώστα Γκούμα

Πολλά και ενδιαφέροντα συμπεράσματα προέκυψαν τις τελευταίες μέρες σχετικά με την στρατηγική της ΔΕΗ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, αφενός μέσω της συνέντευξης Τύπου που έδωσε την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Μ. Παναγιωτάκης, αφετέρου από δηλώσεις του ιδίου κατά την

πρόσφατη επίσκεψή του στα Τίρανα της Αλβανίας.

Ο κ. Παναγιωτάκης παραδέχθηκε ότι «η ΔΕΗ βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση» επικαλέστηκε την «ανάγκη τερματισμού της ασυδοσίας», πρότεινε ως μια διέξοδο την «ανάγκη στήριξης της λιγνιτικής παραγωγής» η οποία, όπως είπε, «βρίσκεται στα χαμηλότερα ιστορικά επίπεδα, έναντι του εισαγόμενου φυσικού αερίου» και τέλος δήλωσε ότι «ο ηλεκτρισμός απαιτεί υπεύθυνες και σοβαρές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο κερδοσκοπίας».

Και εμείς από την πλευρά μας σχολιάζουμε: Σωστά όλα αυτά, όμως τόσο μεγάλο διάστημα χρειάστηκε ο κ. Πρόεδρος για να αντιληφθεί τις δυσμενέστατες επιπτώσεις, κοινωνικές και οικονομικές, που έχει για τη ΔΕΗ αλλά και την τσέπη των καταναλωτών (υψηλά τιμολόγια) το γεγονός ότι η ηλεκτροπαραγωγή «απομακρύνεται» από τους εγχώριους φυσικούς πόρους (λιγνίτη, νερά) και έχει παραδοθεί σε κερδοσκοπικά συμφέροντα; Πάνω από ένα χρόνο οι πολίτες ελπίζαμε ότι την παθογένεια του ενεργειακού μείγματος, που ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ εντόπισε στο πρόγραμμά του, θα την αντιμετώπιζε με βάση την λογική της αξιοποίησης των εγχώριων πόρων (ενεργειακή ανεξαρτησία, μικρότερο κόστος) κάτι που άλλωστε αφορά και έργα στην περιοχή μας. Αναμέναμε επίσης από την ηγεσία της ΔΕΗ να αντιδράσει σε σχέδια που κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση, κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη. Έστω λοιπόν και αργά η ΔΕΗ τοποθετείται θετικά για το θέμα, όμως τελικά θα κριθεί από το τι πράττει και όχι μόνο από το τι λέει.

Επίσης, εφόσον ο κ. Πρόεδρος αναγνωρίζει την δυσμενή οικονομική θέση της ΔΕΗ, του απευθύνουμε κι εμείς ένα εύλογο ερώτημα: Γιατί δεν αντιδρά στο «μπλοκάρισμα» της αδειοδότησης που γίνεται σε βάρος της επιχείρησής του σχετικά με την λειτουργία του γνωστού ολοκληρωμένου έργου της Μεσοχώρας; Η ίδια η ΔΕΗ έχει επενδύσει για το έργο αυτό 511 εκ. ευρώ, δηλαδή ένα τεράστιο ανενεργό κεφάλαιο, το οποίο «βαραίνει» επικίνδυνα την πλάστιγγα σε βάρος της βιωσιμότητάς της.

Αναμένονται για τη ΔΕΗ από την πώληση ηλεκτρικού ρεύματος στο έργο αυτό έσοδα αξίας 25-30 εκ. ευρώ ετησίως. Και όμως, καμμιά δημόσια δήλωση δεν έκαναν έως σήμερα για την απαράδεκτη τακτική του Υπουργείου Περιβάλλοντος, του οποίου η ηγεσία, τυφλωμένη από ιδεοληψίες και ποντάροντας στην ανεπαρκή πίεση από τους τοπικούς φορείς και το πολιτικό σύστημα, κρατάει όση καθυστέρηση μπορεί ώστε να ξεχαστεί το θέμα της Μεσοχώρας.

Η ΔΕΗ όμως δεν θα έπρεπε να ανησυχεί με βάση και την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται; Δεν θα έπρεπε κυριολεκτικά να ξεσηκώσει τον κόσμο; Και επιτέλους ποιο είναι το καθήκον του κ. προέδρου; Να συγκαλύπτει την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος ή να πιέζει για την αδειοδότηση της Μεσοχώρας, έχοντας ως γνώμονα το συμφέρον της επιχείρησης της οποίας προΐσταται; Άραγε εάν ήταν δική του (ιδιωτική) επιχείρηση θα συγκάλυπτε με τόσο «εκκωφαντική σιγή» το ζήτημα αυτό; Τελικά ποιος εργάζεται για την εξυπηρέτησή του Δημόσιου συμφέροντος; Η ηγεσία της ΔΕΗ; Η κυβέρνηση ή μήπως κανένας από τους δύο;

Στα Τίρανα

Από την επίσκεψη του κ. προέδρου στα Τίρανα πληροφορηθήκαμε την σύσταση θυγατρικής εταιρίας από τη ΔΕΗ στην Αλβανία, με σκοπό να διερευνήσει επενδυτικές ευκαιρίες, κυρίως στον τομέα των υδροηλεκτρικών. Όπως μάλιστα προκύπτει από τα δημοσιεύματα, η ΔΕΗ ήταν αυτή που οργάνωσε ουσιαστικά την ημερίδα στα Τίρανα με θέμα το υδροηλεκτρικό δυναμικό της γειτονικής χώρας. Κατ’ αρχήν θεωρούμε θετική την πρωτοβουλία της ΔΕΗ στην προσπάθειά της να επεκτείνει τις συνεργασίες της και να αξιοποιήσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία της στον τομέα της ΥΗ ενέργειας.

Όμως αναπόφευκτα τίθενται ορισμένα ερωτήματα: Γιατί άραγε δεν προβαίνει η ΔΕΗ στην αντίστοιχη διερεύνηση των δυνατοτήτων και προώθησης έργων υδροηλεκτρικής ενέργειας στην ίδια την Ελλάδα; Σημειώνουμε πως στη χώρα μας οι δυνατότητες ηλεκτροπαραγωγής από υδροηλεκτρικά έχουν καλυφθεί μόλις κατά το 1/3 του δυναμικού της, σε αντίθεση με πολλές χώρες της Ευρώπης που ξεπέρασαν το 90% (Γερμανία, Ελβετία, Δανία κλπ), ενώ άλλες χώρες (Αλβανία, Νορβηγία) ηλεκτροδοτούνται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα από ΥΗ ενέργεια. Και όμως στην Ελλάδα από το 1999 (σημείωση: τότε περίπου που το φυσικό αέριο έκανε την είσοδό του στη χώρα μας) κανένα νέο υδροηλεκτρικό έργο δεν σχεδιάστηκε, αντίθετα δυο έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη μπλοκάρονται συστηματικά και με προσχηματικές δικαιολογίες (Μεσοχώρα, Συκιά), ενώ η Υδροηλεκτρική ενέργεια στο ενεργειακό μας μείγμα περιορίζεται μόλις στο 10%..

Τελικά ή κάτι μας διαφεύγει σχετικά με την στρατηγική της ΔΕΗ και δεν ερμηνεύουμε σωστά τα γεγονότα ή φαίνεται ότι στην Ελλάδα τα κερδοσκοπικά ενεργειακά lobbies κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους και όλοι εμείς έχουμε μετατραπεί σε ανίσχυρους σιωπηλούς καταναλωτές του πανάκριβου ηλεκτρικού ρεύματος.