ΧΤΙΣΤΕ ΜΗ ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΕ

Γράφει ο Μιχάλης Ραμπίδης

                                                           

Το παρόν κείμενο αποτελεί πρόταση με κύριους αποδέκτες: Τον Περιφερειάρχη Δυτ. Μακεδονίας κ  Θόδωρο Καρυπίδη και τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου, τον Δήμαρχο Πτολεμαΐδας (Εορδαίας) κ Σάββα Ζαμανίδη και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, τον Πρόεδρο και Δ/νοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ κ Μανώλη Παναγιωτάκη και τα μέλη Δ.Σ./ΔΕΗ  τους τοπικούς φορείς και κάθε ενεργό πολίτη. Επίσης γνωστοποιείται στα συναρμόδια Υπουργεία και τους βουλευτές των Π.Ε. Κοζάνης και  Φλώρινας.                              

            

ΧΤΙΣΤΕ ΜΗ ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΕ                                                                                                                                                                                                                                                                                          ΧΤΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ  -  ΑΥΡΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ 

Η ΑΕΒΑΛ έκλεισε, ο ΑΗΣ ΛΙΠΤΟΛ έκλεισε, ο ΑΗΣ Πτολεμαΐδας έκλεισε, τα παλιά Ορυχεία έκλεισαν, ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους και ίσως στη σκέψη μας να ελλοχεύει ο φόβος της σκαπάνης που θα γκρεμίσει ότι
απέμεινε από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που στήθηκαν από τις αρχές της 10ετίας 1950. Θα μπορούσαν ακόμα να μείνουν και απείραχτα-αναξιοποίητα κουφάρια, αποδείξεις μιας λαμπρής για την ανάπτυξη, ξεπερασμένης εποχής. Αυτό περιμένουμε, αυτό προσδοκούμε;  Φυσικά και ΟΧΙ! 

«Η ανάπτυξη της περιοχής δεν είναι έκθεση χωρίς θέμα» είναι σχεδιασμός & δράσεις που βασίζονται στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής. Οι οραματιστές, οι πλέον αισιόδοξοι, επιθυμούν και θα επιδιώξουν με κάθε θυσία, με όσους αγώνες κι αν χρειαστούν, οι παλιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις (Β.Ε.) της περιοχής να διατηρηθούν ως πόρος πολιτιστικής κληρονομιάς, να αξιοποιηθούν και να προκαλέσουν τουριστικό-εκπαιδευτικό ενδιαφέρον, να γίνουν χώρος που θ’ αναπτυχθούν επιχειρηματικές-καλλιτεχνικές-αθλητικές κ.α. δραστηριότητες.  

Κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη αρχικά αποτελούσε η κατεδάφιση των παλιών Β.Ε. Η τάση αυτή αντιστράφηκε σταδιακά από τις αρχές του 1960 και πλέον αναγνωρίζεται η αξία τους. Τα παλιά μη παραγωγικά κτήρια έχασαν μεν την χρηστική τους αξία, αλλά απέκτησαν αισθητική!  «Όταν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις πάψουν να λειτουργούν, αναδύεται η αισθητική τους προσωπικότητα». 

Σκοπός: Η διατήρηση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων της περιοχής και η προστασία των πολιτιστικών, μορφολογικών, αισθητικών, αλλά και ιστορικών στοιχείων. 

Στόχος: Η απασχόληση η επιχειρηματική δράση και η εκπαίδευση, που θα αποφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία στην περιοχή. Υπάρχουν πολλά και χαρακτηριστικά παραδείγματα επανάχρησης στην Ευρώπη και παγκοσμίως. 

Το έργο μπορεί να ενταχθεί στα ολοκληρωμένα προγράμματα διάσωσης & αξιοποίησης πρώην Β.Π.  Να χρηματοδοτηθεί από τον πόρο ανάπτυξης (κατ’ εξοχήν έργο μεταλιγνιτικής  περιόδου) από περιφερειακή και δημοτική αρχή, από το δημόσιο και ενδεχομένως από τον ιδιωτικό τομέα. Η μελέτη του έργου να πληροί όλες τις προδιαγραφές, σε πιστή εφαρμογή των σκοπών & στόχων που θα υπηρετήσει. 

Το έργο θα μπορούσε να περιλαμβάνει: 

Βιομηχανικό Μουσείο ιστορίας λιγνίτη-λιγνιτωρυχείων, στην αρχή της διαδρομής και εκθεσιακό χώρο με  διαδραστική οθόνη για όλες τις πληροφορίες περιήγησης των επισκεπτών. Επισκέψιμο χώρο ορυχείου, με εμφανείς τομές της εκσκαφής,  εκσκαφέα, κεφαλές, Τ/Δ κλπ.  Να μην γίνει καμία κατεδάφιση σε ΑΕΒΑΛ & ΑΗΣ που έκλεισαν και να γίνει συντήρηση-επισκευή για αποκατάσταση και αξιοποίηση των εγκαταστάσεων. Συγκοινωνιακή υποδομή με δίκτυο συρμών (και οδικό δίκτυο), που θα ενώνει  με τρενάκι, όλους τους χώρους. Διαφύλαξη του Ηλεκτρο-Μηχανολογικού εξοπλισμού,  του εξορυκτικού και μικρότερου στόλου οχημάτων  κ.α. Σχεδιασμένος από ειδήμονα-καλλιτέχνη νυκτερινός  φωτισμός κτιριακών εγκαταστάσεων, πύργων (ψύξεως-καμινάδων-ΠΕΤ κλπ) και για βραδινή βόλτα (μπάι-νάιτ) των επισκεπτών.  

 Οι επισκέπτες θα ενημερώνονται από ειδικευμένους ξεναγούς για την προλιγνιτική ιστορία  και την προσφορά-συμβολή  του τόπου στην ανάπτυξη της μετα-πολεμικής Ελλάδας. Θα παρέχονται στοιχεία  για την εξόρυξη εκατ. τόνων λιγνίτη & παραγωγής gigawatt  Η/Ε   Παραγωγής-ποσότητας & ποιότητας (αζωτούχων κ.α.) λιπασμάτων, τεχνολογία, εξοπλισμός, αριθμός εργαζομένων, κατολισθήσεις ορυχείων, απαλλοτριώσεις κατοικημένων και μη εκτάσεων-μετακινήσεις χωριών & πληθυσμών, εργατικά ατυχήματα-δυστυχήματα  κ.α. που θα περιλαμβάνονται σε σχετική βιβλιογραφία. 

  Άμεση σύνδεση με την επιστημονική εκπαίδευση των σπουδαστών Πολυτεχνείων & Τεχνολογικών Σχολών, με στόχο την παροχή Βιωματικής Εκπαίδευσης. Ως γνωστόν ο εξοπλισμός ΑΗΣ & Ορυχείων είναι πολύ μεγάλης (βιομηχανικής) κλίμακας, σε αντίθεση με αυτόν που μπορεί να βρεθεί σε Πολυτεχνικές και Τεχνολογικές σχολές ο οποίος είναι κατά κύριο λόγο μικρού, εργαστηριακού μεγέθους. Με κατάλληλο τρόπο ο εξοπλισμός αυτός μπορεί να εκτεθεί στο φυσικό του (ρεαλιστικό) περιβάλλον, ώστε να αποτελέσει πολύτιμο μέρος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όλων των αντίστοιχων σχολών (μηχανολόγων, ηλεκτρολόγων, μεταλλειολόγων, τοπογράφων κλπ). Φοιτητές απ’ όλη την Ελλάδα, με συστηματικές επισκέψεις, μαθήματα & εκπαίδευση επιτόπου (σε Μηχ/ργεία, Ηλεκ/χνεία, Σταθμούς, Ορυχεία, Συνεργεία Ντίζελ κλπ της περιοχής, (είτε εν ενεργεία είτε που έχουν αποσυρθεί) θα μπορούν, πέρα από θεωρίες και φωτογραφίες βιβλίων σε απρόσωπες αίθουσες σχολών (που μόνον επιδερμικά μπορούν να επιδράσουν), να λάβουν βιωματική γνώση & μάθηση. Να γνωρίσουν και να επιλύσουν ρεαλιστικά προβλήματα, να κινηθούν και να «οσμιστούν» πραγματικούς χώρους εργασίας, να αποκτήσουν διαίσθηση & εμπειρία, εργαζόμενοι δίπλα ή πάνω σε πραγματικό εξοπλισμό μεγάλου μεγέθους. Τα μαθήματα και τις εικόνες αυτές δεν θα ξεχάσουν ποτέ! 

Η ΔΕΗ να αναλάβει τις δικές της ευθύνες στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος, βαδίζοντας πάνω στην ολοκληρωμένη μελέτη σχεδιασμού του έργου (πάρκα, τεχν. λίμνες, δρόμους, γραμμές συρμών κλπ) και «να συμβάλει καθοριστικά & αποτελεσματικά στην πολιτιστική αναγέννηση-ανάπτυξη που θα εναρμονίζεται και θα υποστηρίζει ουσιαστικά τη νέα διαμορφούμενη κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα». 

Η διαδικασία ανασύστασης της Β.Π. θα δώσει τη δυνατότητα στις νέες γενιές να γνωρίσουν την βιομηχανική  κληρονομιά που αναπτύχθηκε στην περιοχή, αμέσως μετά τον εμφύλιο (1950). Θα αποτελέσει δε πιθανότατα αντικείμενο ερευνητικών επιστημονικών εργασιών, που θα φωτίσουν ενδεχόμενα άγνωστες πτυχές και θα κάνει τον τόπο μας ευρύτερα γνωστό, χρήσιμο & ελκυστικό. 

Έχουμε το συγκριτικό πλεονέκτημα ως περιοχή, εδώ χτύπησε η καρδιά της μεγάλης  μετα-πολεμικής βιομηχανικής  επανάστασης, εμείς δώσαμε  «φως & ενέργεια» σ’ όλη την Ελλάδα, με πολύπλευρα βαρύ κόστος, εμείς έχουμε την εμπειρία πώς οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι ξυλοκόποι, οι μελισσοκόμοι  κ.α. μεταμορφώθηκαν σε αποδοτικούς βιομηχανικούς εργάτες!  Πώς μια κατ’ εξοχήν αγροτική περιοχή μετατράπηκε σε βιομηχανική!  Εμείς καλούμαστε να αποτρέψουμε την πορεία του λεκανοπέδιου σε κρανίου τόπο και ν’ αποδείξουμε ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα αναπτυξιακή επανάσταση, αυτό που αξίζει στον τόπο και τις επόμενες γενιές. 

ΣΗΜ : -Το λεκανοπέδιο με τις παλιές και νέες εγκαταστάσεις, δεν θα πάψει για πολλές 10ετίες ακόμα να είναι η καρδιά της παραγωγής Η/Ε  και μάλιστα με ντόπιο καύσιμο.  -Πολλά μπορούν να προστεθούν (ή και ν’ αφαιρεθούν) για το σχεδιασμό του έργου. – Οι γειτονικοί δήμοι Κοζάνης & Αμυνταίου θα μπορούσαν να συμπληρώσουν το πάζλ του έργου και να συμμετέχουν, όταν και εφ’ όσον οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις τους ολοκληρώσουν το παραγωγικό έργο τους. –Η  σύνδεσή του έργου με τους άλλους τουριστικούς προορισμούς της Δυτ. Μακεδονίας και την πανεπιστημιακή κοινότητα, θα ανεβάσει κατακόρυφα την επισκεψιμότητα της περιφέρειας, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία και την ανάπτυξή της.