Αμερικανικό μοντέλο για τον ΑΔΜΗΕ

 

Παραμονή των παγίων του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) στη ΔΕΗ και παράλληλη απόσχιση των δραστηριοτήτων της θυγατρικής της, που συνδέονται με τον ανταγωνισμό, προβλέπει το σχέδιο που κατέθεσε η ελληνική πλευρά στους θεσμούς ως εναλλακτικό ισοδύναμο μέτρο στην ιδιωτικοποίηση που προβλέπει η συμφωνία με τους εταίρους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το σχέδιο αυτό στη

χρηματοδότηση των επενδύσεων για την ενίσχυση του συστήματος, θέμα που αντιμετωπίζεται από τους εταίρους ως κομβικής σημασίας. Το σχέδιο που παρουσιάζει σήμερα η «Κ» εφαρμόζεται ήδη εδώ και δύο δεκαετίες σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και έχει θεωρηθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό και διαφανές σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς και τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
ΛΑΓΗΕ
Οχημα για την επίτευξη αυτού του σχεδίου θα αποτελέσει ο σημερινός Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ). Η εταιρεία δεν συνδέεται με κανένα τρόπο με τη ΔΕΗ καθώς ανήκει 100% στο ελληνικό Δημόσιο, στοιχείο που διασφαλίζει πλήρως την απαίτηση της ευρωπαϊκής εταιρείας για απεξάρτηση του Διαχειριστή του Συστήματος από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά ηλεκτρισμού. Στις δραστηριότητες του ΛΑΓΗΕ σήμερα περιλαμβάνεται η ημερήσια λειτουργία και εκκαθάριση αγοράς, η διοργάνωση δημοπρασιών μείωσης αερίων του θερμοκηπίου και η κατάρτιση σχεδίου για την αποζημίωση των έμμεσων δαπανών για τη διαρροή άνθρακα στους δικαιούχους (ενεργοβόρες βιομηχανίες). Ο ΛΑΓΗΕ θα μετεξελιχθεί σε Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και στη νέα εταιρεία που θα προκύψει θα μεταφερθεί, με τη διαδικασία της απόσχισης από τον υφιστάμενο ΑΔΜΗΕ, το Κέντρο Κατανομής Φορτίου του Αγ. Στεφάνου, το οποίο επηρεάζει τον ανταγωνισμό καθώς ελέγχει την κατανομή των μονάδων παραγωγής.
Ο «νέος ΛΑΓΗΕ» θα μετονομαστεί σε «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας» και θα έχει αρχικά την τρέχουσα ιδιοκτησιακή δομή η οποία είναι 100% στο ελληνικό Δημόσιο, αλλά με διατήρηση της δυνατότητας να μεταφέρει έως και 49% του μετοχικού κεφαλαίου στον ιδιωτικό τομέα. Το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας προτείνεται να είναι 9μελές. Αρχικά όλα τα μέλη θα διορίζονται από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά μετά τη μεταβίβαση του 49% των μετοχών σε τρίτους ιδιώτες, το ελληνικό Δημόσιο θα διορίζει 5 μέλη, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου, και ο ιδιωτικός τομέας τα άλλα 4 μέλη. Το σχέδιο προβλέπει δυναμική μετεξέλιξη του νέου Διαχειριστή και εταιρεία (θυγατρική) με δραστηριότητα στις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στα Βαλκάνια. Τα έσοδα για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του νέου Διαχειριστή Συστήματος, σύμφωνα με το σχέδιο που έχει καταρτίσει η ΔΕΗ, θα προέλθουν από τα αντίστοιχα τέλη που επιβάλλονται σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά (παραγωγοί, έμποροι και προμηθευτές).
Ο σημερινός ΑΔΜΗΕ θα παραμείνει 100% θυγατρική της ΔΕΗ με αρμοδιότητα τη συντήρηση και ανάπτυξη του δικτύου, όπως και τις κατασκευές των έργων.
Εσοδα
Το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο του υφιστάμενου ΑΔΜΗΕ που θα έχει αποχωριστεί το Κέντρο Κατανομής του Αγ. Στεφάνου θα παραμείνει ως έχει σήμερα, διασφαλίζοντας την ανεξαρτησία του από τη ΔΕΗ. Τα έσοδα για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του ΑΔΜΗΕ (θυγατρικής ΔΕΗ) θα παραμείνουν υπό το ισχύον πλαίσιο της επιβολής τέλους έναντι πρόσβασης τρίτων. Ολες οι επενδύσεις που σχετίζονται με τη στρατηγική ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς θα αποφασίζονται από τον νέο Διαχειριστή, ενώ η υλοποίησή τους θα γίνεται από τον ΑΔΜΗΕ.
Η απαιτούμενη χρηματοδότηση των επενδύσεων θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια καθώς και από εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και ξένων τραπεζών. Το σχέδιο επισημαίνει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στη χρηματοδότηση των επενδύσεων του ΑΔΜΗΕ, η οποία, όπως επισημαίνεται, καλύπτει το 50% των απαιτούμενων ποσοτήτων για μεγάλες επενδύσεις μέσω μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης, με πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Αναφέρει μάλιστα το πιο πρόσφατο παράδειγμα της έγκρισης χρηματοδότησης έως και 50% του κόστους για την α΄ φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων. Για όλα τα μεγάλα στρατηγικά έργα, όπως για παράδειγμα τη διασύνδεση της Κρήτης, το σχέδιο αναφέρεται στην αξιοποίηση πολλών και διαφορετικών χρηματοδοτικών μέσων. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να προκριθεί η πιθανή εμπλοκή τρίτων, στρατηγικές συνεργασίες, προγράμματα BOT ακόμη και είσοδος στο Χρηματιστήριο όταν υπάρξουν ευνοϊκές συνθήκες. Ο ΑΔΜΗΕ, αναφέρει το σχέδιο, έχει ήδη ένα λεπτομερές επιχειρηματικό πλάνο με τις απαιτούμενες χρηματοδοτήσεις και την ανάλυση ταμειακών ροών.