Είδαμε να δημοσιεύεται άρθρο του προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) Ν.Βασιλάκου με θέμα "Εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού και target model - το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω" και μας κίνησε την περιέργεια: τα "ποτάμια" είναι πολύ της μόδας τελευταία, αλλά αν είναι ορμητικά παρασύρουν ό,τι το παλιό βρουν στο διάβα τους κι αν είναι σιγανά, ο λαός λέει πως πρέπει να τα φοβάσαι. Ας δούμε λοιπόν τι είναι αυτό το target model, και ποιος είναι ο Δρ Βασιλάκος.
Το target model είναι το σχεδιαζόμενο ευρωπαϊκό μοντέλο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς, τις κατευθυντήριες γραμμές του οποίου έχει περιγράψει ...
ο ACER, o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας. Το μοντέλο αναφέρεται (α) στον καταμερισμό της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης των διασυνδέσεων και, (β) στην εξισορρόπηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Ο στόχος ήταν η πλήρης διασύνδεση των αγορών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2014, ώστε οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή να γίνονται παντού απευθείας με διμερή συμβόλαια, παρακάμπτοντας την ημερήσια αγορά (ΗΕΠ).
Σύμφωνα με την ΕΕ, η σύνδεση της προσφοράς με τη ζήτηση μέσω του εμπορίου μπορεί να εξοικονομήσει 4 δισ. ευρώ στους καταναλωτές ετησίως, επιτρέποντας την αποτελεσματική ροή του ρεύματος στις αγορές που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Έτσι, στις 4 Φεβρουαρίου 15 αγορές χωρών της ΕΕ διασυνδέθηκαν σε μια κοινή δημοπρασία ηλεκτρικής ενέργειας, για να καθορίσουν τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος της επόμενης ημέρας Οι χώρες είναι Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Εσθονία, Γαλλία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ολλανδία, Πολωνία, Σουηδία και Βρετανία (όχι η Βόρεια Ιρλανδία). Να την πάλι η καλή μας "Ευρώπη", που φροντίζει για τους καταναλωτές, οι οποίοι ωστόσο βρίσκονται στην κεντρική Ευρώπη κι όχι στις εσχατιές. Άλλη μια "Ευρώπη δυο ταχυτήτων". Η διαδικασία έχει νόημα κυρίως για τους μεγάλους καταναλωτές, την ενεργοβόρα ευρωπαϊκή βιομηχανία. Σε ό,τι αφορά τη χαμηλή τάση, η διαδικασία ενδέχεται στην προσεχή 10ετία να έχει αχρηστευθεί, καθόσον η τεχνολογική εξέλιξη είναι μερικές φορές αμείλικτη ως προς τις επιδιώξεις κάποιων και μετασχηματίζει τις αγορές πολύ πιο γρήγορα απ' την Ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.
ο ACER, o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας. Το μοντέλο αναφέρεται (α) στον καταμερισμό της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης των διασυνδέσεων και, (β) στην εξισορρόπηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Ο στόχος ήταν η πλήρης διασύνδεση των αγορών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2014, ώστε οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή να γίνονται παντού απευθείας με διμερή συμβόλαια, παρακάμπτοντας την ημερήσια αγορά (ΗΕΠ).
Σύμφωνα με την ΕΕ, η σύνδεση της προσφοράς με τη ζήτηση μέσω του εμπορίου μπορεί να εξοικονομήσει 4 δισ. ευρώ στους καταναλωτές ετησίως, επιτρέποντας την αποτελεσματική ροή του ρεύματος στις αγορές που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Έτσι, στις 4 Φεβρουαρίου 15 αγορές χωρών της ΕΕ διασυνδέθηκαν σε μια κοινή δημοπρασία ηλεκτρικής ενέργειας, για να καθορίσουν τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος της επόμενης ημέρας Οι χώρες είναι Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Εσθονία, Γαλλία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ολλανδία, Πολωνία, Σουηδία και Βρετανία (όχι η Βόρεια Ιρλανδία). Να την πάλι η καλή μας "Ευρώπη", που φροντίζει για τους καταναλωτές, οι οποίοι ωστόσο βρίσκονται στην κεντρική Ευρώπη κι όχι στις εσχατιές. Άλλη μια "Ευρώπη δυο ταχυτήτων". Η διαδικασία έχει νόημα κυρίως για τους μεγάλους καταναλωτές, την ενεργοβόρα ευρωπαϊκή βιομηχανία. Σε ό,τι αφορά τη χαμηλή τάση, η διαδικασία ενδέχεται στην προσεχή 10ετία να έχει αχρηστευθεί, καθόσον η τεχνολογική εξέλιξη είναι μερικές φορές αμείλικτη ως προς τις επιδιώξεις κάποιων και μετασχηματίζει τις αγορές πολύ πιο γρήγορα απ' την Ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.
Πάμε να δούμε ποιος είναι ο Δρ Βασιλάκος. Πήρε διδακτορικό από το California Institute of Technology, (a private research university, located in Pasadena), "πάνω σε τεχνολογίες αερίων και στερεών καυσίμων". Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο δείχνει ότι το θέμα της διατριβής ήταν "Coal desulfurization by selective chlorinolysis", δηλαδή "αποθείωση κάρβουνου με εκλεκτική χλωριόλυση" και οι "τεχνολογίες αερίων καυσίμων" δεν είναι εμφανείς (χλωριόλυση είναι μια χημική αντίδραση ανάλογη με την υδρόλυση-διάσπαση δεσμών χημικής ένωσης με προσθήκη νερού-, αλλά με χλώριο). Πριν πάει στη ΡΑΕ ήταν το 1990-92 Δ/νων Σύμβουλος της εταιρείας Technion S.A., ενώ από το 1993 μέχρι και το 2009 ήταν Senior Partner της εταιρείας συμβούλων μηχανικών Network Consulting Group. Μια αναζήτηση για την Technion μας βγάζει ως μόνο αποτέλεσμα το Ισραηλινό Πολυτεχνείο της Χάιφα. Η Network Consulting Group "κάνει επικαιροποίηση" της ιστοσελίδας της, οπότε δεν μπορούμε να δούμε πληροφορίες. Βρήκαμε ωστόσο, σε μια ενδιαφέρουσα ανάρτηση, σύνδεσμο για την παλιά ιστοσελίδα της εταιρείας, όπου τα έργα αναφέρονται μέχρι το 2004 και φαίνεται ένα διαφοροποιημένο πελατολόγιο, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με την ανάρτηση, από το 2004 ο Δρ Βασιλάκος παρείχε υπηρεσίες στην ΤΕΡΝΑ, του Γ.Περιστέρη. Αυτό έχει ένα μικρό λαθάκι: το τελευταίο έργο που αναφέρει η Network Consulting στον τομέα "Περιβάλλον & Ενέργεια" είναι η "Δημιουργία, συντήρηση, αναβάθμιση και ανανέωση της ιστοσελίδας του ΕΣHΑΠΕ στο διαδίκτυο" στην περίοδο 2002-2004 και στο βιογραφικό διαβάζουμε: "τεχνικός και επιστημονικός σύμβουλος του ΕΣHΑΠΕ". Ο ΕΣΗΑΠΕ είναι ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ, με διεύθυνση Λεωφ. Μεσογείων 85, όπου, μάλλον όχι από σύμπτωση, είναι τα κεντρικά του Ομίλου ΤΕΡΝΑ. Ο ΕΣΗΑΠΕ ιδρύθηκε το 1997 ως "Αστική Εταιρεία Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα" και από τον Ιούλιο 2011 πρόεδρος είναι ο Γ.Περιστέρης, της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Εκπρόσωπος του Συνδέσμου στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Συνδέσμων Παραγωγών ΑΠΕ (ERΕF), είναι ο Δρ Σάββας Σεϊμανίδης, συνεταίρος του Δρ Βασιλάκου στη Network Consulting Group. Η συνεργασία λοιπόν του Δρ Βασιλάκου με την ΤΕΡΝΑ, μέσω του ΕΣΗΑΠΕ, ξεκινά στην περίοδο 2002-2004, επί Πασοκ, σε κυβέρνηση του οποίου είχε διατελέσει το 1988-89 Γενικός Γραμματέας ΥΒΕΤ, όχι το 2004, επί ΝΔ.
Μετά τα πιο πάνω δεν είναι περίεργο που ο Δρ Βασιλάκος φαίνεται να ξεχνάει ότι είναι πρόεδρος δημόσιας αρχής κι όχι συνεργάτης της ΤΕΡΝΑ, οπότε το άρθρο ξεκινάει με ένα θεμελιακό σφάλμα: ότι "με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού με το Ν.2773/1999 το πρώην μονοπώλιο (ΔΕΗ) συνέχισε να έχει την αποκλειστική πρόσβαση και εκμετάλλευση των φθηνών εγχώριων ενεργειακών πόρων (λιγνίτες - νερά)". Αυτό όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Η τότε κυβέρνηση ήταν που προσανατόλισε τις ιδιωτικές επενδύσεις στη χρήση φυσικού αερίου, επειδή ήταν ακόμα φθηνό και είχαμε και ρήτρες take or pay. Η ευθύνη είναι ασφαλώς της κυβέρνησης, που αντί να κατευθύνει το φυσικό αέριο στην παραγωγή θερμικής ενέργειας, το κατηύθυνε στην ηλεκτροπαραγωγή. Κανένας δεν υποχρέωσε βέβαια τον οποιονδήποτε "επενδυτή" να επενδύσει σε φυσικό αέριο, ο κάθε ένας εξακολούθησε να είναι υπεύθυνος για τις επενδυτικές του επιλογές. Και άδειες για κατασκευή ιδιωτικών λιγνιτικών σταθμών δόθηκαν, αλλά σταθμούς δεν είδαμε. Και άδειες για υδροηλεκτρικά είδαμε, αλλά υδροηλεκτρικούς σταθμούς δεν είδαμε. Και δεν είδαμε επειδή οι λιγνιτικοί και οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί έχουν μεγάλο κόστος επένδυσης και μεγάλους χρόνους απόσβεσης, σε σχέση με τους σταθμούς φυσικού αερίου. Βλέπουμε π.χ. στο κυριακάτικο Έθνος της 6/3/14, σε κοινή ολοσέλιδη διαφήμιση των 5 ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο, ότι όλοι μαζί επένδυσαν σε μια δεκαετία 1,5 δισ. ευρώ για να κάνουν 6 μονάδες, συνολικής ισχύος 2500MW. Συγκριτικά μόνο να πούμε ότι η νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 θα έχει ισχύ 660MW και θα κοστίσει 1,4 δισ. ευρώ σε μια πενταετία. Γιατί να βάλει ο "επενδυτής" πολλά κεφάλαια, όταν μπορεί "να κάνει τη δουλειά του" με πολύ λιγότερα; Και βεβαίως οι δυνατότητες της χώρας σε διασυνδέσεις για εισαγωγές και εξαγωγές ενέργειας είναι γνωστές, δεδομένες και περιορισμένες. Βλέπετε πολλά μπορεί να κάνει και να λέει κανείς, αλλά δεν μπορεί να αλλάξει τη γεωγραφική θέση της χώρας, που είναι στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης. Εντελώς άλλα είναι τα δεδομένα για την Αυστρία, την Τσεχία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία κι εντελώς άλλα για την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Κύπρο, τη Μάλτα, την Ιρλανδία. Γι' αυτό και ο ACER, στο χάρτη που βλέπετε στην αρχή, χώρισε τη Ευρώπη σε ζώνες και την Ελλάδα την έχει μαζί με την Ιταλία, σ' ένα σχήμα που το λέει Central-South κι απ' το οποίο -περιέργως- απουσιάζουν η Βουλγαρία και η Ρουμανία, μέλη τόσο της ΕΕ όσο και της αγοράς ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
"Απελευθέρωση" λοιπόν της "αγοράς", αλλά, όταν μιλάμε για ηλεκτρική ενέργεια, ποια είναι η "αγορά"; Η ηλεκτρική ενέργεια έχει το μοναδικό χαρακτηριστικό να μην αποθηκεύεται, πρέπει να υπάρχει σε κάθε στιγμή ποσότητα και ποιότητα ενέργειας που να καλύπτει αξιόπιστα τη ζήτηση κι επομένως την "αγορά" τη διαμορφώνει κάθε στιγμή η ζήτηση. Στο διπλανό διάγραμμα, που είναι του ΑΔΜΗΕ, φαίνεται το μέγεθος της Ελληνικής αγοράς: περίπου 50TWh, τώρα με την κρίση, και για δυο χρονιές το 2007-8, είχε περάσει τις 55TWh. Αν υπήρχαν στα σύνορα μεγάλης χωρητικότητας διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες, θα μπορούσε κάποιος με εξαγωγές, αν έχει φθηνή ενέργεια, να μεγαλώσει την "αγορά". Αλλά ούτε οι διασυνδέσεις υπάρχουν, ούτε και η φθηνή ενέργεια για εξαγωγή. Και οι μεγάλοι γείτονες είναι η Ιταλία, που από Βορρά έχει διασύνδεση με την κεντρική Ευρώπη, και η Τουρκία, που ενισχύει τα τελευταία χρόνια πάρα πολύ την αξιοποίηση των δικών της λιγνιτών και μας έχει ξεπεράσει κατά πολύ στη λιγνιτική παραγωγή, ενώ επί 50 χρόνια ήταν πίσω μας.
Ωστόσο η ζήτηση, δηλαδή η "αγορά", δεν είναι ούτε για μια στιγμή σταθερή, διαμορφώνεται από τις στιγμιαίες απαιτήσεις της βιομηχανίας ανάλογα με τα ωράρια λειτουργίας της, από το φωτισμό οικισμών και οικιών, αν υπάρχει καύσωνας και λειτουργούν κλιματιστικά, κλπ. Προκύπτει έτσι μια καμπύλη μεταβαλλόμενης ζήτησης στη διάρκεια του 24ώρου και κάθε στιγμή πρέπει να υπάρχει αντίστοιχη παραγωγή και ανάλογη εφεδρεία. Στο διπλανό διάγραμμα, που είναι επίσης του ΑΔΜΗΕ, φαίνεται η διαμόρφωση της ημερήσιας ζήτησης τον Ιούλιο τα τελευταία 6 χρόνια: η ελάχιστη ζήτηση είναι τα ξημερώματα, που ο κόσμος κοιμάται, στα επίπεδα των 5100-6000MW και το μεσημέρι, που δουλεύουν τα κλιματιστικά (για Ιούλιο στην Ελλάδα μιλάμε), η ζήτηση ανεβαίνει στα επίπεδα των 6200-9500MW. Δείτε ωστόσο πώς έχει "πέσει" η κόκκινη καμπύλη του 2013 στη διάρκεια της ημέρας, λόγω της μεγάλης διείσδυσης της αποκεντρωμένης παραγωγής των Φ/Β. Αντίθετα, στη νυκτερινή κορύφωση της ζήτησης, γύρω στις 10 το βράδυ, που δεν υπάρχουν Φ/Β, είναι πολύ πιο έντονη στη ζήτηση η επίδραση της οικονομικής κρίσης και η ημερήσια αιχμή έχει μετατοπιστεί στη βραδινή ζώνη, που δουλεύει η βαριά βιομηχανία και ανάβουν και τα φώτα.
Δείτε τώρα στο διπλανό διάγραμμα, που είναι πάντα του ΑΔΜΗΕ, τι γίνεται στη μέση του χειμώνα, που τα Φ/Β πάλι είναι πρακτικά ανύπαρκτα: η καμπύλη ζήτησης του 2013 μετατοπίζεται πολύ πιο κοντά στα επίπεδα των προηγούμενων ετών, συγκριτικά με τον Ιούλιο. Η αιχμή της ζήτησης είναι όλα τα χρόνια στη βραδινή ζώνη, που δουλεύει η βαριά βιομηχανία και δουλεύουν τα συστήματα θέρμανσης.
Αντίστοιχη καμπύλη διαμορφώνεται σε επίπεδο έτους και δείχνει ποια είναι η ελάχιστη ζήτηση σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, (φορτίο βάσης: ζητείται 365 μέρες ή 8760 ώρες το χρόνο), ποια είναι η μέγιστη ζήτηση σε όλη τη διάρκεια του χρόνου (φορτίο αιχμής, που ζητείται στιγμιαία ή για πολύ ελάχιστες ώρες), ποια είναι τα όρια μεταβολής του φορτίου μεταξύ του φορτίου βάσης και του φορτίου αιχμής.
Υπάρχουν διαφόρων τύπων μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού και για να καλύψεις με τον πιο οικονομικό τρόπο τη ζήτηση, πρέπει να έχεις ένα μείγμα μονάδων. Το φορτίο βάσης σε όλο τον κόσμο καλύπτεται με βαριές μονάδες κάρβουνου ή πυρηνικές. Το ελληνικό κάρβουνο είναι ο λιγνίτης. Μονάδες βάσης με φυσικό αέριο έχουν οι χώρες που έχουν δικό τους και φθηνό φυσικό αέριο. Στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά ασύμφορο να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο ως καύσιμο βάσης. Τεχνικά δεν υπάρχει πρόβλημα, οικονομικά όμως τσουρουφλίζει.
Όπως φαίνεται στο σχήμα, (που είναι απ’ το 2009, στα προ κρίσης επίπεδα), στην Ελλάδα μπορούμε να έχουμε άνετα 4-6000MW μονάδων βάσης (ανάλογα και με τα «τεχνικά ελάχιστα», πόσο είναι το ελάχιστο φορτίο που μπορούν να δώσουν παραμένοντας σε λειτουργία). Από κει και πάνω η "αγορά" πρέπει να καλυφθεί από άλλου τύπου μονάδες, όπως ύδροηλεκτρικές, φυσικού αερίου, ΑΠΕ, πετρελαϊκές. Οι αιχμές ζήτησης παραδοσιακά καλύπτονταν στην Ελλάδα με ακριβές αεριοστροβιλικές μονάδες, που έπρεπε όμως να δουλέψουν για ελάχιστες ώρες το έτος. Η είσοδος των ΑΠΕ στο σύστημα την τελευταία τριετία, σε συνδυασμό με την πτώση της ζήτησης λόγω της οικονομικής κρίσης, έχει στριμώξει τόσο τις μονάδες φυσικού αερίου όσο και τις λιγνιτικές.
Οι αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση!
Μετά την παρένθεση για να δούμε την "αγορά", επιστρέφουμε στο άρθρο του Δρ ΡΑΕ-ΤΕΡΝΑ: "Αποτέλεσμα των παραπάνω στρεβλώσεων, ασυμμετριών και δομικών εμποδίων είναι και η αδυναμία ενός τρίτου, εκτός ΔΕΗ, παραγωγού να διαμορφώσει ανταγωνιστικές προσφορές στην ημερήσια αγορά (πόσω μάλλον να ανακτήσει το πλήρες κόστος του), αφού το μεταβλητό κόστος μιας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο (CCGT) ανέρχεται σε 65-80 ευρώ/MWh, δηλαδή είναι υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου κόστους ενός λιγνιτικού σταθμού, ο οποίος, έτσι και αλλιώς, δεν ανταγωνίζεται άλλους λιγνιτικούς σταθμούς, αφού όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί ανήκουν στην ίδια επιχείρηση (ΔΕΗ)." Καταρχήν ποιος είπε ότι πρέπει να φτιάξουμε λιγνιτικούς σταθμούς που να ανταγωνίζονται άλλους λιγνιτικούς σταθμούς; Από πού κι ως πού πρέπει να κάνουμε κάτι τέτοιο, που θα ήταν εξόχως παρανοϊκό, αφού θα οδηγούσε στην κατασπατάληση των λιγνιτικών αποθεμάτων; Θα έπρεπε δηλαδή να έχουμε κάνει π.χ. 20 λιγνιτικούς ΑΗΣ, για να λέμε ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους; Να καίνε άσκοπα μέρα-νύχτα τον πολύτιμο λιγνίτη, αφού η "αγορά" είναι δεδομένη, για να βαυκαλιζόμαστε ότι "έχουμε ανταγωνισμό"; Ποιος θα πλήρωνε όλες τις μονάδες που θα ήταν "λιγότερο ανταγωνιστικές" για να κάθονται; Και γιατί να κατασκευαστούν για να κάθονται; Μας περισσεύουν μήπως λεφτά, να δένουμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα; Ώρα είναι να μας πει και ότι πρέπει να έχουμε και υδροηλεκτρικούς σταθμούς να ανταγωνίζονται μεταξύ τους! Τα χρήματα που θα είχαν πεταχτεί σε άχρηστες επενδύσεις, σε κεφάλαια που δεν θα μορούσαν να εξυπηρετηθούν, θα ήταν άνευ προηγουμένου.
Οι αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση!
Μετά την παρένθεση για να δούμε την "αγορά", επιστρέφουμε στο άρθρο του Δρ ΡΑΕ-ΤΕΡΝΑ: "Αποτέλεσμα των παραπάνω στρεβλώσεων, ασυμμετριών και δομικών εμποδίων είναι και η αδυναμία ενός τρίτου, εκτός ΔΕΗ, παραγωγού να διαμορφώσει ανταγωνιστικές προσφορές στην ημερήσια αγορά (πόσω μάλλον να ανακτήσει το πλήρες κόστος του), αφού το μεταβλητό κόστος μιας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο (CCGT) ανέρχεται σε 65-80 ευρώ/MWh, δηλαδή είναι υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου κόστους ενός λιγνιτικού σταθμού, ο οποίος, έτσι και αλλιώς, δεν ανταγωνίζεται άλλους λιγνιτικούς σταθμούς, αφού όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί ανήκουν στην ίδια επιχείρηση (ΔΕΗ)." Καταρχήν ποιος είπε ότι πρέπει να φτιάξουμε λιγνιτικούς σταθμούς που να ανταγωνίζονται άλλους λιγνιτικούς σταθμούς; Από πού κι ως πού πρέπει να κάνουμε κάτι τέτοιο, που θα ήταν εξόχως παρανοϊκό, αφού θα οδηγούσε στην κατασπατάληση των λιγνιτικών αποθεμάτων; Θα έπρεπε δηλαδή να έχουμε κάνει π.χ. 20 λιγνιτικούς ΑΗΣ, για να λέμε ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους; Να καίνε άσκοπα μέρα-νύχτα τον πολύτιμο λιγνίτη, αφού η "αγορά" είναι δεδομένη, για να βαυκαλιζόμαστε ότι "έχουμε ανταγωνισμό"; Ποιος θα πλήρωνε όλες τις μονάδες που θα ήταν "λιγότερο ανταγωνιστικές" για να κάθονται; Και γιατί να κατασκευαστούν για να κάθονται; Μας περισσεύουν μήπως λεφτά, να δένουμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα; Ώρα είναι να μας πει και ότι πρέπει να έχουμε και υδροηλεκτρικούς σταθμούς να ανταγωνίζονται μεταξύ τους! Τα χρήματα που θα είχαν πεταχτεί σε άχρηστες επενδύσεις, σε κεφάλαια που δεν θα μορούσαν να εξυπηρετηθούν, θα ήταν άνευ προηγουμένου.
Το πρόβλημα που έχει η "αγορά" αυτή τη στιγμή είναι ότι έχει μικρύνει λόγω της κρίσης, κι όπου φτώχεια εκεί και η γκρίνια. Κανένας πάροχος, ούτε και η ΔΕΗ, δεν μπορεί να κάνει κάτι για να μεγαλώσει η "αγορά", αυτή θα μεγαλώσει μόνο αν έλθει κάποτε η αληθινή ανάκαμψη της οικονομίας ή αν γίνουν διασυνδέσεις. Για να ανακτήσει μια μονάδα το πλήρες κόστος της πρέπει να πληρώνεται επαρκώς για την ποσότητα ενέργειας που παράγει και για την εφεδρεία που παρέχει στο σύστημα. Αλλά σε μια "απελευθερωμένη" αγορά, μια μονάδα που δεν "χωράει" στο σύστημα αναγκαστικά θα κλείσει κι αυτή είναι η ολέθρια συνταγή, που οδήγησε στο φιάσκο της Καλιφόρνιας το 2000! Το έχουμε ξαναγράψει άλλωστε: στις "απελευθερωμένες" αγορές όλοι ενδιαφέρονται να μπουν στην κάλυψη του "φορτίου βάσης", που εξασφαλίζει σίγουρα λεφτά και εισόδημα μεγάλο. Εμ έτσι γίνομαι κι εγώ "επενδυτής"!
Λέει το άρθρο ότι τον Ιούλιο 2010 η ΡΑΕ "υπέβαλε στο ΥΠΕΚΑ προτάσεις για την αναμόρφωση και τον επανασχεδιασμό των βασικών νομοθετικών μέτρων και κανόνων, που καθόριζαν τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Στις προτάσεις εκείνες, οι οποίες αγνοήθηκαν πλήρως από το υπουργείο η ΡΑΕ επεσήμαινε ότι ο αναγκαίος επανασχεδιασμός της εγχώριας αγοράς πρέπει να λάβει υπόψη του τη συμβατότητα με το προτεινόμενο μοντέλο των υπόλοιπων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, καθώς η δημιουργία ενός ενιαίου μοντέλου αγοράς στην Ευρώπη (Target Model), μέσω σύζευξης των εθνικών αγορών, προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς". Πέρα απ' τις επιθυμίες του όποιου ΡΑΕ ή ΤΕΡΝΑ ή οποιουδήποτε άλλου, για να γίνει "σύζευξη των εθνικών αγορών"πρέπει να έχει προηγηθεί η κατασκευή επαρκών διασυνδέσεων της χώρας με τους γείτονες. Η ηλεκτρική ενέργεια δεν μεταφέρεται ούτε με καλάθια ούτε με βαπόρια, μεταφέρεται με δίκτυα υψηλής τάσης, τα οποία έχουν σήμερα συγκεκριμένη δυναμικότητα, 2GW. Όσο "ταχύτατους ρυθμούς" και να βλέπει κανείς, χωρίς νέα δίκτυα υψηλής οι "ρυθμοί" πάνε περίπατο. Εκτός κι αν η αναφορά για την "Ευρώπη" υπονοεί τη Γερμανία ή την Αυστρία, οπότε έχουμε ακόμα μια περίπτωση Έλληνα Λουκ Σκάιγουόκερ;
Λέει το άρθρο ότι η ΡΑΕ τροποποίησε τον Ιούλιο 2013 τον Κανονισμό ΕΣΜΗΕ ώστε να μειωθεί η παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου και να αυξηθεί αντίστοιχα η λιγνιτική παραγωγή. "Στο πρώτο τετράμηνο από την κατάργηση του περιθωρίου κέρδους του ΜΑΜΚ (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2013), η παραγωγή από τους πέντε ανταγωνιστικούς σταθμούς φυσικού αερίου που λειτουργούν οι ιδιώτες παραγωγοί ήταν χαμηλότερη κατά 53% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012 (συνολικά κατά 1.750.000 ΜWh λιγότερες). Αυτό μεταφράζεται σε μείωση εξόδων της ΔΕΗ για αγορές ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτους κατά 150 εκατ. ευρώ. Υπό κανονικές συνθήκες, θα αναμενόταν η μείωση αυτή της παραγωγής των ιδιωτικών σταθμών (IPPs) να αξιοποιηθεί από τη ΔΕΗ για την αύξηση της παραγωγής των λιγνιτικών της σταθμών, πράγμα το οποίο, αν συνέβαινε, για τις ως άνω 1.750.000 ΜWh θα μεταφραζόταν σε εξοικονόμηση περίπου 65 εκατ. ευρώ για το Σύστημα, μέσα σε ένα και μόνο τετράμηνο. Αντ' αυτού, η μείωση της ηλεκτροπαραγωγής των IPPs μεταφράστηκε αφενός σε αύξηση της παραγωγής των λιγότερο οικονομικών μονάδων φυσικού αερίου της ΔΕΗ (π.χ. Κομοτηνή), οι οποίες παρήγαγαν κατά την περίοδο αυτή περίπου 1.350.000 MWh περισσότερες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012 (αύξηση 170%), και αφετέρου σε αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Η συμπεριφορά αυτή, παρ' όλη τη φαινομενικά καλή διαθεσιμότητα των λιγνιτικών μονάδων και την «απελευθέρωση» ηλεκτρικού χώρου από τους ιδιώτες, είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η παραγωγή των λιγνιτικών σταθμών το τετράμηνο Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2013 κατά 8,3%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012". Είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον και θα περιμένουμε να δούμε τι έχει να πει η ΔΕΗ γι' αυτά, που, αν η ΡΑΕ έκανε σωστά τη δουλειά της, θα έπρεπε να τα έχει κάνει πολύ νωρίτερα κι όχι τον Ιούλιο 2013. Ωστόσο διακρίνουμε στο άρθρο μια εχθρική προδιάθεση για το λιγνίτη, που δεν ξέρουμε αν χρονολογείται απ' την εποχή του διδακτορικού, αφού μετά την ενασχόληση με την αποθείωση του αμερικάνικου κάρβουνου ο Δρ Βασιλάκος στράφηκε στις ΑΠΕ. Ίσως λοιπόν ο Δρ ΡΑΕ-ΤΕΡΝΑ να μην γνωρίζει καν τη διαφορά του τρόπου παραγωγής ενέργειας με λιγνίτη και φυσικό αέριο: το λιγνίτη πρέπει να τον εξορύξεις, ενώ το φυσικό αέριο έρχεται με αγωγό, ανοίγεις μια βάνα και ρέει. Για να εξορύξεις λιγνίτη πρέπει να κάνεις μια σειρά προετοιμασίες: να έχεις κάνει περιβαλλοντικές μελέτες, να έχεις απαλλοτριώσει εκτάσεις, να κάνεις αποκάλυψη, κι αν δουλεύεις με εργολάβους να κάνεις δημοπρασίες. Αυτά χρειάζονται χρόνο κι όταν κάποιος εξετάζει στενά χρονικά διαστήματα, όπως το πρώτο τετράμηνο αμέσως μετά την απόφαση τροποποίησης του Κανονισμού, για να δει αν αυξήθηκε ή όχι η λιγνιτική παραγωγή, δείχνει είτε αδυναμία κατανόησης της αξίας του έγκαιρου προγραμματισμού εξόρυξης λιγνίτη είτε άγνοια του τρόπου λειτουργίας του συστήματος είτε κακή προαίρεση. Και τα τρία είναι ανεπίτρεπτα για πρόεδρο δημόσιας αρχής. Εμείς ωστόσο ήδη πριν από ένα μήνα, σας έχουμε πει για τη διαπίστωση της ΕΒΙΚΕΝ, ότι με την αυξανόμενη εργολαβοποίηση των δραστηριοτήτων των ορυχείων το κόστος αυξήθηκε πάρα πολύ. Σας έχουμε πει ότι η ΕΒΙΚΕΝ, που κατανοεί την αξία του λιγνίτη πολύ περισσότερο απ' το Δρα ΡΑΕ-ΤΕΡΝΑ, αντιλαμβανόμενη την παρακμή στην οποία έχουν οδηγήσει το λιγνίτη οι κυβερνητικές πολιτικές της "πράσινης" παράνοιας, που στηρίζει ο πρόεδρος της ΡΑΕ, ζήτησε επίσημα 27500GWh λιγνιτικής παραγωγής. Ίσως αυτό ήταν τελικά που "έτσουξε" και βγήκε τώρα αυτό το άρθρο, για να δείξει ότι "να, εμείς τους δώσαμε τη δυνατότητα, αλλά αυτοί δεν μπορούν να ανταποκριθούν". Ας το βάλουν καλά στο μυαλό τους, το φυσικό αέριο θα έχει στο μέλλον περιορισμένο ρόλο στην ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα, εκτός και βρεθεί φθηνό φυσικό αέριο στην Κρήτη.
Και η κατακλείδα του άρθρου είναι: "Για να εκτιμηθεί σωστά το αποτέλεσμα των μέτρων αναδιοργάνωσης της αγοράς της ΡΑΕ, χωρίς να επηρεάζεται από άλλες αλλαγές που επήλθαν σε σχέση με το 2013 (μείωση τιμής φυσικού αερίου, αύξηση τιμών δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων), η ανάλυση επικεντρώθηκε στις θερμικές μονάδες (που συνολικά παρέμειναν στο ίδιο επίπεδο παραγωγής)". Τσουβαλιάζει ο Δρ Βασιλάκος όλες μαζί τις θερμικές μονάδες, αδιάφορη η σημασία της κάθε μιας, αδιάφορη η θέση που μπορεί να πάρει στην κάλυψη της ημερήσιας ζήτησης. Τσιμουδιά για την καμπύλη φορτίου στο άρθρο. Ωραία ΡΑΕ έχουμε. Αν δεν επικρατήσει σοβαρότητα και συναίσθηση ευθύνης στην πολιτική για την ενέργεια στη χώρα, τώρα μάλιστα που σ' όλη την ΕΕ, ακόμα και στη Γερμανία, αλλάζει η πολιτική της άκριτης εισαγωγής των ΑΠΕ, μειώνεται η χρήση του φυσικού αερίου και αυξάνεται του κάρβουνου και του λιγνίτη, αν δεν ανασυνταχθεί η λιγνιτική βιομηχανία της χώρας, αν δεν "ξηλωθεί" το πλέγμα ανθρώπων που χάραξαν τις λαθεμένες πολιτικές της τελευταίας πενταετίας κι οδήγησαν τα τιμολόγια στα ύψη, δεν μπορεί η χώρα να πάει μπροστά, όσες φορές και να βγει στις αγορές. Για να δούμε λοιπόν αν το ποτάμι θα πάει όντως μπροστά και ποιός θα "βραχεί" στο τέλος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου