Ενεργειακές ανατροπές

 O κόμπος έφτασε στο χτένι! Οι αλλαγές που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και πολλά χρόνια στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι πλέον θέμα επιβίωσης! Και θέμα λίγων εβδομάδων, όπως λένε στο «Π» παράγοντες της αγοράς που έχουν πλήρη και εις βάθος γνώση όλων των διεργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Ο σχεδιασμός των αλλαγών, τον οποίο φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα το «Π», στο σύνολό του ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), σε έναν από τους ελάχιστους φορείς με εποπτεία της αγοράς, όπου, παρά τα… θέματα που έχει, τα στελέχη του συνεχίζουν να δουλεύουν με

«φουλ τις μηχανές», ώστε να αντιμετωπίσουν τα κρίσιμα προβλήματα που επηρεάζουν το σύνολο της οικονομικής ζωής της χώρας.

Πρόκειται για το βασικό σχέδιο των αλλαγών που προτείνονται για τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις, να αφαιρεθούν πεπαλαιωμένες πρακτικές και να θεσμοθετηθούν μέτρα για την ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού. Παράλληλα, καλύπτεται κι ένας ακόμη στόχος: Να προχωρήσουν οι αλλαγές στην ενεργειακή αγορά, τις οποίες ζητούν η τρόικα και οι δανειστές μας, αλλά με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα της υπερβολικής επιβάρυνσης των καταναλωτών – όλων των κατηγοριών – από τα πανάκριβα τιμολόγια.

Κίνητρα και στρεβλώσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», οι αλλαγές που θα περιλαμβάνονται στο κείμενο της ΡΑΕ ανατρέπουν τα έως σήμερα δεδομένα, πολλά από τα οποία είχαν θεσμοθετηθεί στο πρώτο στάδιο απελευθέρωσης της αγοράς και περιλάμβαναν κίνητρα για την προσέκλυση επενδύσεων. Σήμερα, αυτά τα κίνητρα δημιουργούν στρεβλώσεις, που εμποδίζουν τον ίδιο τον ανταγωνισμό.

Ένα από αυτά είναι ο Μηχανισμός Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους ή Cost Recovery, όπως το ονομάζουν στην αγορά. Πρόκειται για ποσά που επέστρεφαν στους ιδιώτες παραγωγούς, με στόχο να υπάρξει ένα επιπλέον κίνητρο, ώστε να προχωρήσουν στην κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με μικρότερο ρίσκο. Τώρα που έχουν γίνει οι επενδύσεις και οι ιδιωτικές μονάδες έχουν μπει στο σύστημα, αυτός ο μηχανισμός δημιουργεί στρεβλώσεις. Για τον λόγο αυτό, η ΡΑΕ προτείνει την κατάργησή του, μαζί με τη σημαντική μείωση των «Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος» (ΑΔΙ), ενός ακόμη κινήτρου που είχε θεσμοθετηθεί στο παρελθόν για να ενισχύσει τις μονάδες που στήριζαν το σύστημα της χώρας.

Μειώσεις

Με τις δύο αυτές κινήσεις, σύμφωνα με υπολογισμούς παραγόντων της αγοράς, θα προκύψει ένα όφελος που ξεπερνά τα 200 εκατ. και ενδεχομένως να φτάσει και τα 250 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως μόνο για τη ΔΕΗ θα υπάρξει ένα πλεόνασμα της τάξης των 140-150 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα αυτό να της δώσει τη δυνατότητα να προσφέρει στους πελάτες της καλύτερες τιμές.

Κι αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα που επιδιώκουν να λύσουν στη ΡΑΕ με τις αλλαγές που προτείνουν: Να υπάρξει η δυνατότητα φθηνότερων (και μάλιστα κατά πολύ) τιμολογίων προς τους μεγάλους καταναλωτές (βιομηχανία), οι οποίοι βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης, λόγω των υπέρογκων αυξήσεων του ενεργειακού τους κόστους. Επιπλέον, στη ΡΑΕ θεωρούν ότι δεν θα υπάρξει καμία δικαιολογία από κανέναν για αυξήσεις στα οικιακά τιμολόγια, αντίθετα θα υπάρξουν μεγάλα περιθώρια για μειώσεις χρεώσεων.

Αυτές οι δύο σοβαρές αλλαγές που επιφέρει το σχέδιο της ΡΑΕ, επηρεάζουν τις μονάδες φυσικού αερίου που ανήκουν κυρίως στους ιδιώτες, αλλά έχουν μεγαλύτερο κόστος παραγωγής. Ως αντίβαρο, ωστόσο, θα λειτουργήσουν οι δημοπρασίες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση οι ιδιώτες και οι βιομηχανίες σε φτηνή ενέργεια. Έτσι, ιδιώτες και μεγάλοι καταναλωτές θα μπορούν να σχηματίσουν «ενεργειακό χαρτοφυλάκιο» σε πιο ελκυστικές τιμές και με πολύ μεγαλύτερο επιχειρηματικό ενδιαφέρον.

Άνοιγμα της αγοράς

Με τον νέο μηχανισμό εκπληρώνεται και η μνημονιακή υποχρέωση για «άνοιγμα» της αγοράς και περιορισμό της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ. Παρά τις αντιρρήσεις από την πλευρά των ιδιωτών παραγωγών για το Cost Recovery και τα ΑΔΙ, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τις δημοπρασίες, με αποτέλεσμα, όπως λένε οι πληροφορίες, οι αλλαγές που προτείνονται από τη ΡΑΕ να γίνονται αποδεκτές από το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς.

Στα στελέχη της ΡΑΕ υπάρχει η αίσθηση ότι η υλοποίηση του τελικού σχεδίου θα προχωρήσει γρήγορα. Με βάση το άτυπο χρονοδιάγραμμα, το πόρισμα της επιτροπής της Αρχής θα παραδοθεί στο υπουργείο ΠΕΚΑ στα μέσα ή το αργότερο στο τέλος της επόμενης εβδομάδας. Κι εάν όλα κυλήσουν ομαλά, έως το τέλος Ιουνίου θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία με απόφαση της Ολομέλειας της ΡΑΕ. Στη συνέχεια, το φθινόπωρο θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για τις δημοπρασίες, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν από τις αρχές του 2014.
Όλα αυτά «χρειάζονται πολιτικό τσαγανό», όπως έλεγε στο «Π» πολύ γνωστός παράγοντας της αγοράς, απαντώντας σε ερώτηση εάν η πολιτική ηγεσία θα δείξει γρήγορα αντανακλαστικά, ώστε να προωθήσει τις αλλαγές.

Το σημαντικό ωστόσο είναι πως η πρόταση της ΡΑΕ ξεμπλοκάρει τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας για τη λεγόμενη «απελευθέρωση» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Διότι, όπως έλεγαν στο «Π» στελέχη της αγοράς, εάν περιμένουμε να υλοποιηθεί το σχέδιο για διάσπαση της ΔΕΗ σε «μικρή» και «μεγάλη», τους διαγωνισμούς και τους στρατηγικούς επενδυτές, θα περάσουν τα χρόνια κι ακόμη θα αναζητούμε το μοντέλο…

Με δεδομένο ότι βιομηχανίες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μικροί καταναλωτές στενάζουν από το υπερβολικό κόστος της ενέργειας, απαιτούνται άμεσες κι αποτελεσματικές λύσεις, προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας. Και αυτό προσπαθεί να προωθήσει η ΡΑΕ.

 

ΠΗΓΗ Το Ποντίκι