Αλλάζουν τα δεδομένα για τους λιγνίτες, οι νέες κατευθυντήριες για την αντιστάθμιση - Έως και 100% η αποζημίωση για 8 βιομηχανικούς κλάδους

Χρήστος Στεφάνου

 

Σημαντική αύξηση του ποσοστού της αντιστάθμισης που μπορεί να φτάσει έως και το 100% του κόστους των ρύπων που επιβαρύνει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, προβλέπουν οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ που τέθηκαν σε διαβούλευση από την Κομισιόν. 

Καθώς οι νέες κατευθυντήριες αφορούν στη χρονική περίοδο 2021 - 2030 αυτό σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος ώστε τουλάχιστον μία λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ να παρατείνει χρονικά τη λειτουργία της, ώστε να συνεχίσει να τροφοδοτεί ενεργοβόρες βιομηχανίες επιλέξιμες για αντιστάθμιση, χωρίς να επιβαρύνεται με το υπέρογκο κόστος των ρύπων, για το οποίο θα αποζημιώνεται ο πελάτης -  βιομηχανία. 

Σύμφωνα με την αναθεωρημένη πρόταση για τις κατευθυντήριες γραμμές των κρατικών ενισχύσεων που τέθηκε σε διαβούλευση από την Κομισιόν, στόχος είναι η αντιμετώπιση της διαρροής του άνθρακα (δηλαδή της μετανάστευσης των βιομηχανιών σε περιοχές όπου δεν υπάρχει σύστημα φορολόγησης του άνθρακα). 

Η πρόταση της ΕΕ όχι απλώς διατηρεί το ποσοστό της αντιστάθμισης που θα λαμβάνουν μέχρι το 2030 οι μεγάλες βιομηχανίες αλουμινίου και χάλυβα, αλλά επιπλέον το αυξάνει, ενδεχομένως φτάνοντας έως και το 100% του κόστους που επιβαρύνει το κόστος ηλεκτρισμού, η φορολογία του άνθρακα. 

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής οι επιλέξιμοι τομείς μειώνονται σε 8 αντί για 14 που ήταν σήμερα. Μεταξύ των επιλέξιμων τομέων περιλαμβάνεται η παραγωγή αλουμινίου, η παραγωγή βασικού σιδήρου, χάλυβα και σιδηροκραμάτων. Η μέγιστη ένταση της ενίσχυσης είναι 75% ωστόσο προβλέπεται δυνατότητα περαιτέρω μείωσης του έμμεσου κόστους εκπομπών CO2 ως ποσοστό επί της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της επιχείρησης, που μπορεί να φτάσει και το 100% σε περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι η επιβάρυνση του κόστους CO2 είναι δυσανάλογη για την επιχείρηση. 

Όπως αναφέρει στο κείμενο της διαβούλευσης η Κομισιόν, στόχος των κατευθυντήριων γραμμών είναι να μειωθεί ο κίνδυνος της διαρροής άνθρακα ως προς το έμμεσο κόστος που προκύπτει για τις επιχειρήσεις από το σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS) και ταυτόχρονα να δοθούν κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής διαδικασίας. 

Τα κράτη μέλη μπορούν να αποζημιώσουν μέρος του έμμεσου κόστους που αντιμετωπίζουν βιομηχανικοί τομείς εξαιτίας του συστήματος ETS εφόσον ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Προβλέπεται επίσης αύξηση του ποσοστού των εσόδων από την πώληση των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων που μπορεί να διαθέσει ένα κράτος μέλος για την αντιστάθμιση από το 10% στο 25%. Υπενθυμίζεται ότι το τρέχον σχήμα των κατευθυντήριων γραμμών λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2020, ενώ το προτεινόμενο νέο σχήμα προβλέπεται να ισχύσει την περίοδο 2021 - 2030. 

Παράλληλα για τους μη επιλέξιμους κλάδους, όπως για παράδειγμα τη βιομηχανία τσιμέντου, η πρόταση της ΕΕ προβλέπει την αύξηση της φορολόγησης των εισαγόμενων προϊόντων.

Σε ό,τι αφορά τους λιγνίτες, πάντως, το νέο ενισχυμένο σύστημα της αντιστάθμισης ανοίγει παράθυρο ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη λειτουργία τουλάχιστον μίας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ ανεξάρτητα από την πορεία της αγοράς των ρύπων. 

Παράλληλα το νέο σύστημα ανοίγει το δρόμο για την υλοποίηση της πρότασης για δημιουργία ενός SPV από τη βιομηχανία που θα μπορούσε να συνάψει μακροχρόνια σύμβαση με τη ΔΕΗ προκειμένου στη συνέχεια να διαθέτει ενέργεια σε ενεργοβόρες βιομηχανίες επιλέξιμες για αντιστάθμιση. Η πρόταση αυτή δίνει ταυτόχρονα λύση τόσο στη ΔΕΗ που θα μπορέσει να κρατήσει σε λειτουργία θεωρητικά μέχρι το 2030 τουλάχιστον μία λιγνιτική μονάδα, όσο και στις βιομηχανίες που διασφαλίζουν μια μακροχρόνια λύση για την ενεργειακή τους τροφοδοσία. Τέλος εξασφαλίζεται και η περαιτέρω μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην υψηλή τάση, όπου μέχρι σήμερα δεν υπάρχει δραστηριοποίηση τρίτου προμηθευτή εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των μεγάλων βιομηχανικών πελατών.