Τα ρίσκα και οι επιπτώσεις από την πώληση των υδροηλεκτρικών μονάδων – Τα δύο σενάρια για την αξιοποίησή τους

Το ενδεχόμενο εισόδου ενός ξένου μεγάλου παίκτη στις υδροηλεκτρικές προκαλεί αναταραχή και ανατρέπει τις υπάρχουσες ισορροπίες

Το μέλλον των υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων του τελευταίου διαστήματος εν όψει και της πολιτικής αλλαγής που αναμένεται να προκύψει από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου.

Η δεινή οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ που καθιστά αναγκαία την οικονομική ενίσχυσή της, η βέβαιη αποτυχία του διαγωνισμού πώλησης των λιγνιτικών μονάδων, αλλά και η αναγκαία αλλαγή βηματισμού στο δρόμο προς την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, δημιουργούν τις προϋποθέσεις να τεθούν στο τραπέζι των συζητήσεων σενάρια που περιλαμβάνουν και τις υδροηλεκτρικές μονάδες της επιχείρησης.
Η ΝΔ εξετάζει ήδη δυο τέτοια σενάρια, χωρίς ωστόσο να έχει αποκρυσταλλωθεί η τελική επιλογή.
Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν γίνει σχετικές συζητήσεις και με τους επιτελείς της Κομισιόν, οι οποίοι άλλωστε με κάθε ευκαιρία έθεταν ζήτημα λήψης περεταίρω μέτρων δομικού χαρακτήρα (υπονοώντας πάντοτε τα υδροηλεκτρικά) σε περίπτωση αποτυχίας της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων.
Το πρώτο από τα σενάρια που εξετάζει η ΝΔ προβλέπει απευθείας πώληση πακέτων λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων και το δεύτερο την διάθεση μακροχρόνιων συμβολαίων παραγωγής που θα προέρχεται τόσο από υδροηλεκτρικές όσο και από λιγνιτικές μονάδες.
Επί της ουσίας σε αυτή την περίπτωση οι επενδυτές θα εκμεταλλεύονται την παραγωγή των υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών  μονάδων για ένα διάστημα δέκα ετών, με αντάλλαγμα την καταβολή ετήσιου μισθώματος στη ΔΕΗ.

Oι αλλαγές δεδομένων στην εγχώρια αγορά

Οι συζητήσεις αυτές όπως είναι φυσικό έχουν ήδη προκαλέσει την αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, με τον απερχόμενο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη να μιλάει για κινδυνολογία της ΝΔ σε ότι αφορά την οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ προκειμένου να βάλει στο τραπέζι το ζήτημα της πώλησης των υδροηλεκτρικών.
Ταυτόχρονα όμως έχει προκληθεί αναστάτωση και στην εγχώρια επιχειρηματική αγορά που προσπαθεί να αξιολογήσει τα ρίσκα και τους κινδύνους που θα επέφερε μια τέτοια εξέλιξη.
Πολύ δε περισσότερο που οι μεγαλύτεροι από τους ενεργειακούς ομίλους της χώρας έχουν προγραμματίσει την πραγματοποίηση μεγάλων επενδύσεων στην παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο. Μια ενδεχόμενη διάθεση υδροηλεκτρικών θα δημιουργήσει νέα δεδομένα για τους σχεδιασμούς τους.
Το θέμα έθιξε ευθέως ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης, ο οποίος κάλεσε τους εγχώριους «παίκτες» να μην αφήσουν να αποτύχει ο διαγωνισμός πώλησης των μονάδων της Μελίτης και της Μεγαλόπολης, προσβλέποντας στα υδροηλεκτρικά.
Τους ζήτησε μάλιστα να αναλογιστούν πως θα είναι η αγορά ηλεκτρισμού όταν θα δεν θα έχουν να ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ με τα υδροηλεκτρικά της, αλλά μια μεγάλη utility company όπως η EDF ή ακόμη και κάποιο fund.
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε fund προερχόμενο από τον Καναδά και υπογράμμισε ότι μια ευρωπαϊκή εταιρία ηλεκτρισμού μπορεί να επενδύσει μεγάλα κεφάλαια ζητώντας ταχύτερες αποδώσεις (IRR 8-10%), έναντι ενός fund που έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα να διαθέτει τεράστια κεφάλαια και να αρκείται σε μικρότερες αποδόσεις (IRR 6-8%) για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Τα πλεονεκτήματα των υδροηλεκτρικών στα χέρια ιδιωτών

Είναι βέβαιο λοιπόν ότι η επόμενη κυβέρνηση - κατά πάσα πιθανότητα της ΝΔ - θα ανοίξει το παιχνίδι και στις υδροηλεκτρικές μονάδες, γεγονός που θα προσελκύσει αμέσως μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο από ηλεκτρικές εταιρίες της Ευρώπης, όσο και από ξένα funds ακόμη και συνταξιοδοτικά που αναζητούν σταθερές μακροχρόνιες αποδόσεις.
Εταιρίες όπως η  Edison θυγατρική του γαλλικού κολοσσού EDF, η οποία δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού μέσω της Elpedison, το έχει καταστήσει ήδη σαφές ότι δεν ενδιαφέρεται μεν για λιγνιτικές μονάδες, ενδιαφέρεται όμως για υδροηλεκτρικά.
Έτσι και μόνο το ενδεχόμενο εισόδου ενός ξένου μεγάλου παίκτη στην εγχώρια αγορά προκαλεί αναταραχή και ανατρέπει τις ισορροπίες.
Όμως το ζήτημα δεν είναι μόνο αυτό.

Ο ρόλος των υδροηλεκτρικών μονάδων στην αγορά είναι εξαιρετικά σημαντικός διότι έχουν σχεδόν μηδενικό μεταβλητό κόστος, μηδενική επιβάρυνση για CO2, είναι εξαιρετικά ευέλικτες και έχουν απεριόριστο χρόνο ζωής. 
Με άλλα λόγια ο επενδυτής που θα αγοράσει υδροηλεκτρική μονάδα θα έχει τη δυνατότητα να κάνει εξαιρετικά χαμηλές προσφορές στην προημερησία αγορά, αφού το μόνο κόστος που θα έχει να καλύψει θα είναι το κόστος του κεφαλαίου που διέθεσε για την εξαγορά της, βγάζοντας εκτός αγοράς τις ακριβότερες μονάδες λιγνίτη και φυσικού αερίου.
Πέραν αυτών οι υδροηλεκτρικές μονάδες θεωρούνται εξαιρετικά εργαλεία εξισορρόπησης των μεταβολών που προκύπτουν στο σύστημα λόγω των ΑΠΕ ή άλλων παραγόντων, αλλά και είναι οι πλέον σημαντικές μονάδες εφεδρείας σε περιπτώσεις περιορισμένης επάρκειας, αφού μπορούν σε ελάχιστο χρόνο να τροφοδοτήσουν το σύστημα.
Με αυτά τα δεδομένα οι υδροηλεκτρικές μονάδες μπορούν να προσφέρουν σημαντικά έσοδα λειτουργώντας τόσο στην αγορά εξισορρόπησης, όσο και ως εφεδρείες του συστήματος.
Όπως λένε χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς όποιος έχει στα χέρια υδροηλεκτρικές μονάδες μπορεί να οδηγήσει την αγορά εκεί που θέλει.
Όλοι οι παραπάνω λόγοι καθιστούν τα υδροηλεκτρικά εξαιρετικά ελκυστικές επενδύσεις αλλά και μεγάλης αξίας περιουσιακά στοιχεία για τη ΔΕΗ η οποία μάλιστα έχει αποσβέσει ήδη το κόστος επένδυσης.
Ως εκ τούτου η πώληση τους εκτιμάται ότι θα αποφέρει σημαντικά έσοδα για τη ΔΕΗ, ενώ ακόμη και η σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων διάθεσης της παραγωγής τους θα εισέφερε σημαντική ρευστότητα στην επιχείρηση, που σήμερα δεν μπορεί να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες που τις παρέχουν τα υδροηλεκτρικά λόγω της μονοπωλιακής της θέσης σε αυτή.
Όμως ένας ιδιώτης επενδυτής δεν θα έχει τέτοιες δεσμεύσεις και αυτό είναι που έχει ταράξει τα νερά στην εγχώρια αγορά.

www.worldenergynews.gr