Κλείσιμο παλιών λιγνιτικών μονάδων και μειωμένα δικαιώματα CO2 για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, η πρόταση για το γερμανικό Coal Exit

Δραστικές λύσεις για την μείωση των εκπομπών ρύπων της Γερμανίας με άξονα το 2030 προβλέπει η νέα μελέτη της υπηρεσίας περιβάλλοντος της χώρας (UBA), με πιο αποτελεσματική αυτή που ζητά κλείσιμο των παλαιότερων λιγνιτικών μονάδων και παράλληλο περιορισμό των διαθέσιμων δικαιωμάτων εκπομπών τόσο στη Γερμανία, όσο και πανευρωπαϊκά. Πρόκειται για μια πρόταση που θα μπορούσε να επηρεάσει χώρες με σημαντική ηλεκτροπαραγωγή με άνθρακα, όπως η Ελλάδα, καθώς προβλέπει πιθανώς έναν περιορισμό των διαθέσιμων δικαιωμάτων σε βαθμό πέραν των όσων αναμένονται μέχρι στιγμής στα πλαίσια της αναθεώρησης του ETS.

Πιο αναλυτικά, ο Μπέντζαμιν Βέρμαν του Cleanenergywire αναφέρει τα εξής σε πρόσφατο άρθρο του:

Ο καλύτερος τρόπος που διαθέτει η Γερμανία προκειμένου να πετύχει τον εθνικό της στόχο στους ρύπους είναι το κλείσιμο των παλιών λιγνιτικών μονάδων, εκτιμά η ομοσπονδιακή υπηρεσία περιβάλλοντος (UBA). Η στρατηγική αυτή είναι πιο ελκυστική από την αύξηση της φορολογίας στις εκπομπές CO2, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε.

Το γερμανικό κλιματικό σχέδιο για το 2050, το οποίο θέτει εθνικούς στόχους για την εφαμοργή της συμφωνίας του Παρισιού, προβλέπει τη μείωση στο μισό των ρύπων του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής ως το 2030.

«Προκειμένου να συμβεί αυτό, η ηλεκτροπαραγωγή με άνθρακα θα πρέπει να μειωθεί στο μισό», ανέφερε η UBA σε ανακοίνωσή της που συνόδευε τη μελέτη που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Οικολογίας (Öko-Institut).

Η UBA, βασική περιβαλλοντική υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, υποδεικνύει «τέσσερις λύσεις για την κυβέρνηση», ώστε να γίνει αυτός ο στόχος πολιτική.

Το πότε και πως η Γερμανία θα εγκαταλείψει τον άνθρακα ήταν ένα από τα πιο «καυτά» θέματα στην κατάρτιση του κλιματικού σχεδίου. Είναι πολύ πιθανό να απασχολήσει και τις φετινές εκλογές.

Ο άνθρακας είναι μακράν το μεγαλύτερο πρόβλημα στο ισοζύγιο ρύπων της Γερμανίας, αλλά η ηλεκτροπαραγωγή της χώρας, όπως και χιλιάδες θέσεις εργασίας, εξακολουθούν να βασίζονται επάνω του. Παρά την ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια, οι εκπομπές ρύπων της Γερμανίας παραμένουν επίμονα υψηλές. Η χώρα σκοπεύει να έχει μια οικονομία χαμηλού άνθρακα δίχως πυρηνικές μονάδες ως το 2050, στα πλαίσια της πολιτικής που αποκαλείται Energiewende.

Ο Γκάμπριελ απορρίπτει το «κυνηγητό ημερομηνίας εξόδου από τον άνθρακα»

Το κόμμα των Πρασίνων πρότεινε την Παρασκευή ένα σχέδιο εξόδου από τον άνθρακα μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, όμως ο υπουργός Οικονομίας, Σίγκμαρ Γκάμπριελ, το απέρριψε χαρακτηρίζοντάς το ως «κυνηγητό μιας ημερομηνίας εξόδου».

Όλα αυτά ενώ το 2018 πρόκειται να συσταθεί μια επιτροπή για την «ανάπτυξη, τη δομική αλλαγή και την περιφερειακή ανάπτυξη», προκειμένου να συζητήσει την απαραίτητη μεταρρύθμιση για την κλιματική προστασία με βάση το κλιματικό σχέδιο για το 2050.

Η UBA δηλώνει ότι η πιο σοβαρή από τις προτεινόμενες λύσεις υποδεικνύει το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, το οποίο αποκαλεί «διαχείριση της ισχύος». Αυτό θα σημάνει είτε μια σταδιακή απόσυρση όλων των μονάδων με λιγνίτη και λιθάνθρακα που κατακευάστηκαν πριν το 1990, είτε την απόσυρση μονάχα των μονάδων εκείνων που προκαλούν την περισσότερη ρύπανση. Η UBA προτιμά την απόσυρση «ώστε να βεβαιωθεί πως οι εκπομπές ρύπων δεν θα μεταφερθούν σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.».

Η UBA προτείνει δύο ακόμα πιθανές λύσεις: Η πρώτη είναι μια πρόσθετη φορολογία 10 ευρώ/τόνο για το CO2 που προέρχεται από την ηλεκτροπαραγωγή με ορυκτά καύσιμα. Η δεύτερη είναι ένας περιορισμός των ωρών λειτουργίας των μονάδων με άνθρακα στις 4.000 ώρες ανά σταθμό ως το 2030.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το κλείσιμο των μονάδων αυτών έχει εντονότερη επίδραση στις πανευρωπαϊκες εκπομπές ρύπων, απαιτεί τις λιγότερες δομικές αλλαγές και προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στις εταιρείες που θα μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν τις πιο σύγχρονες μονάδες τους.

«Συνολικά, λοιπόν, η διαχείριση της ισχύος στο λιθάνθρακα και λιγνίτη πιθανώς θα αποδειχτεί το πιο ελκυστικό από τα εργαλεία που αναλύθηκαν για το επόμενο βήμα στις μειώσεις των εκπομπών, δηλαδή αυτά που πρέπει να υιοθετηθούν ως το 2030», καταλήγει η μελέτη.

Μικρή επίδραση στις τιμές του ηλεκτρισμού

Η διευθύντρια της UBA, Μαρία Κράουτσμπεργκερ, δήλωσε ότι καμία από τις προτεινόμενες λύσεις δεν θα έχει σημαντική επίδραση στις τιμές του ηλεκτρισμού. «Οι τιμές χονδρεμπορικής θα αυξηθούν το πολύ κατά 0,2 λεπτά ανά κιλοβατώρα», σχολίασε.

«Όλες οι προτάσεις μπορούν να υιοθετηθούν εθνικά, αλλά θα πρέπει να συνοδευτούν από έναν περιορισμό στους όγκους του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας εκπομπών ρύπων (ETS), πρόσθεσε.

Εκτός από τη μείωση των εκπομπών εγχώρια, οι επιλογές της UBA θα περιόριζαν και το πλεόνασμα εξαγωγών ηλεκτρισμού της Γερμανίας. Οι εκπομπές CO2 σε ολόκληρη την Ε.Ε. θα μπορούσαν επίσης να μειωθούν γιατί το κενό θα αναπληρώσουν μονάδες με καύσιμο το φυσικό αέριο, σύμφωνα με την υπηρεσία.

Προκειμένου να αποφευχθεί μια υπεπροσφορά γερμανικών αχρησιμοποίητων δικαιωμάτων εκπομπών, η υπηρεσία προτείνει να επιτραπεί στα υπόλοιπα κράτη-μέλη να διαγράψουν ένα αντίστοιχο αριθμό δικαιωμάτων. «Με τον τρόπο αυτό, το γερμανικό coal exit θα γίνει συμβατό με την υπόλοιπη Ευρώπη», τονίζεται.

Η UBA υπογράμμισε επίσης ότι όλες οι διαθέσιμες λύσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν δίχως τον κίνδυνο αποζημιώσεων προς τους ηλεκτροπαραγωγούς. Σημειώνεται ότι οι αμφιβολίες για τη συνταγματικότητα της εξόδου από την πυρηνική ενέργεια οδήγησαν πρόσφατα σε απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, που ανέφερε ότι αν και η κίνηση ήταν εν πολλοίς νόμιμη, οι εταιρείες εξακολουθούσαν να δικαιούνται κάποιες αποζημιώσεις από την πλευρά του κράτους.