Οι θέσεις μάχης είναι ήδη επανδρωμένες, ενώ οι κινήσεις τακτικής προετοιμάζουν το έδαφος για το κύριο μέρος της αντιπαράθεσης. Όλα αυτά συμβαίνουν το τελευταίο 10ήμερο στην ηλεκτρική ενέργεια, με αφορμή την απόφαση της διαιτησίας για την τιμή που θα πρέπει να πουλάει η ΔΕΗ τη μεγαβατώρα στην «Αλουμίνιον» του ομίλου Μυτιληναίου.
Το θέμα ούτε απλό είναι, ούτε αφορά τη διαμάχη δύο ανταγωνιστών ή δύο επιχειρηματικών ομίλων με διαφορετική αντίληψη επί των πραγμάτων. Το πρόβλημα βρίσκεται στην καρδιά της παραγωγικής δραστηριότητας, επηρεάζει άμεσα το σύνολο της οικονομίας και τείνει να μετατραπεί σε έναν ανελέητο «πόλεμο», από τον οποίο, ωστόσο, κανείς δεν θα βγει νικητής…
Η διαφορετική αντίληψη για την τιμολόγηση του βιομηχανικού ρεύματος μεταξύ ΔΕΗ και καταναλωτών της Υψηλής Τάσης καταγράφεται εδώ κι αρκετό χρονικό διάστημα, αλλά μόλις τα τρία τελευταία (μνημονιακά) χρόνια πήρε διαφορετική και μεγαλύτερη διάσταση.
Όλοι παραδέχονται ότι τα 80 ευρώ/MWh που είχε καθορίσει η ΔΕΗ ως βιομηχανικό τιμολόγιο ήταν υπερβολικά υψηλή τιμή για τη χειμαζόμενη από την κρίση ελληνική παραγωγή. Όλοι γνωρίζουν ότι οι επιβαρύνσεις στην τιμή του ρεύματος από τη φορομπηχτική πολιτική των μνημονιακών κυβερνήσεων κάθε άλλο παρά αυτό που ορκίζονται ότι επιδιώκουν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες έκανε: Να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων.
Για τον λόγο αυτό και γνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, η ΔΕΗ και η «Αλουμίνιον» συμφώνησαν να συμμετάσχουν στον νέο θεσμό, αυτόν της διαιτησίας, που θεσμοθετήθηκε με πρωτοβουλία της ΡΑΕ, αλλά είναι ανεξάρτητη η λειτουργία του συγκεκριμένου θεσμού από αυτήν της Αρχής.
Διαιτησία
Οι δύο πλευρές όρισαν από έναν εκπρόσωπό τους κι επέλεξαν έναν κοινά αποδεκτό επιδιαιτητή, ενώ δεσμεύτηκαν ότι θα αποδεχθούν την όποια απόφαση προκύψει. Σε διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους εξετάστηκαν όλα τα στοιχεία που προσκόμισαν οι δύο πλευρές και τα επιχειρήματα που διατύπωσαν για να αντικρούσουν τις θέσεις της άλλης πλευράς και να ενισχύσουν τους ισχυρισμούς τους.
Πριν από 10 μέρες, η απόφαση όριζε τη συνολική χρέωση (μαζί με τις επιβαρύνσεις για τη χρήση δικτύων και τα υπόλοιπα τέλη) σε επίπεδα χαμηλότερα από το μισό του αρχικού τιμολογίου, καθώς τα 40,7 ευρώ/MWh που προβλέπονται στην απόφαση της διαιτησίας περιλαμβάνουν και όλες τις επιβαρύνσεις, με αποτέλεσμα το καθαρό ποσό να διαμορφώνεται περίπου στα 36,6 ευρώ/MWh.
Όπως ήταν φυσικό, η απόφαση της διαιτησίας ικανοποίησε πλήρως την πλευρά του ομίλου Μυτιληναίου, ενώ προκάλεσε εκρηκτικές αντιδράσεις από την πλευρά της ΔΕΗ.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Επιχείρησης Αρθούρος Ζερβός επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα ότι η απόφαση της διαιτησίας υποχρεώνει τη ΔΕΗ να πουλάει το βιομηχανικό ρεύμα σε τιμές χαμηλότερες του κόστους. Η αλήθεια είναι πως το κόστος κατά μέσο όρο διαμορφώνεται υψηλότερα από τα 36,6 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα διαστήματα του 24ωρου, όπως οι πρώτες πρωινές ώρες ή κάποιες ώρες μέσα στην ημέρα, κατά τις οποίες η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα και σε ορισμένες περιπτώσεις κινείται κοντά στο μηδέν.
Αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ καταγράφει τεράστια κέρδη τις συγκεκριμένες ώρες, ενώ τις υπόλοιπες η ΟΤΣ ξεπερνά και τα 90 ευρώ, που σημαίνει ότι καταγράφει μεγάλες ζημίες.
Ένα ακόμη δεδομένο στην υπόθεση είναι πως τις ώρες με τις πολύ χαμηλές τιμές της ΟΤΣ ουσιαστικά λειτουργούν μόνο οι λιγνιτικές μονάδες, που παράγουν φθηνή ενέργεια, με κυριότερους πελάτες εκείνης της χρονικής περιόδου τις μεγάλες βιομηχανίες, που δεν σταματούν την παραγωγή καθ’ όλο το 24ωρο. Με άλλα λόγια, στις ώρες της πολύ χαμηλής ζήτησης οι μεγάλες βιομηχανίες συντηρούν τους λιγνιτικούς σταθμούς, οι οποίοι θα αναγκάζονταν να κατεβάσουν τους διακόπτες, εάν σταματούσε η παραγωγή στους πελάτες της ΔΕΗ. Το κόστος της επανεκκίνησης μίας μονάδας στερεών καυσίμων (λιγνίτη) είναι υπερβολικά υψηλότερο από το να λειτουργεί η μονάδα ακόμη και στο ρελαντί.
Ωστόσο, τα προβλήματα που ανακύπτουν δεν έχουν να κάνουν ούτε με συμφέροντα ούτε με «υπόγειες» διεργασίες για να κερδίσει ο ένας ή να χάσει ο άλλος. Όλα προκύπτουν από το στρεβλό και αντιπαραγωγικό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς, όπου ούτε απόλυτα απελευθερωμένη είναι ούτε απόλυτα ελεγχόμενη από το Δημόσιο. Έτσι, οι όποιες αποφάσεις κρίνονται από τους παράγοντες της αγοράς είτε ως εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ιδιωτικών συμφερόντων είτε ως προσπάθεια να «κλείσει» ο ανταγωνισμός και να μη λειτουργήσει η αγορά.
Κι όμως, η εξώθηση των καταστάσεων αυτών στα άκρα δεν συμφέρει κανέναν. Τα πράγματα είναι πολύ απλά:
• Η «Αλουμίνιον» είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της ΔΕΗ, η οποία γνωρίζει ότι οποιοσδήποτε ιδιώτης θα προσπαθήσει να πουλήσει στη μεταλλοβιομηχανία το ρεύμα σε πολύ υψηλότερες τιμές.
• Η ΔΕΗ απειλεί με διακοπή της τροφοδοσίας των εγκαταστάσεων της «Αλουμίνιον» στη Βοιωτία, αν και γνωρίζει ότι σε περίπτωση οριστικής απώλειας του μεγαλύτερου πελάτη της το πλήγμα στα οικονομικά της θα είναι σημαντικό.
• Η διατήρηση της παραγωγικής ικανότητας σε όλες τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας αποτελεί τη βασική ασπίδα της οικονομίας απέναντι στην κρίση και η ανάκαμψη θα έρθει όταν παρατηρηθεί αύξηση στη ζήτηση ενέργειας.
Το αδιέξοδο
Όλα αυτά έχουν μία κοινή κατάληξη: Η «αντίθεση» μεταξύ ΔΕΗ και «Αλουμίνιον» στην ουσία δεν ωφελεί κανέναν. Αντίθετα, οι επικεφαλής των δύο ομίλων (Ζερβός και Μυτιληναίος) με δική τους πρωτοβουλία θα έπρεπε να είχαν προσπαθήσει να βρουν μία κοινά αποδεκτή λύση, που θα απομάκρυνε από το αδιέξοδο και στη συνέχεια οι δυο τους, από κοινού, να ζητούσαν από την κυβέρνηση, τη ΡΑΕ και τους υπόλοιπους αρμόδιους φορείς να μεριμνήσουν ώστε να αρθούν όλες εκείνες οι προβλέψεις του θεσμικού πλαισίου που λειτουργούν αντιπαραγωγικά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Το τελεσίγραφο της ΔΕΗ προς την «Αλουμίνιον» με το στενότατο όριο των 10 ημερών, για να αναζητήσει προμηθευτή, εντάσσεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, σε αμυντική (αν και φαίνεται ως επιθετική) τακτική της διοίκησης, ώστε να δείξει ότι το πάλεψε (έστω δικαστικά) και ότι δεν έπεσε αμαχητί…
Από την άλλη, ο Μυτιληναίος τηρεί στάση αναμονής, περιμένοντας να καταγράψει τις εξελίξεις και γνωρίζοντας ότι με «αδύναμη» ή ανύπαρκτη ΔΕΗ το εγχώριο ενεργειακό σύστημα θα βγει λαβωμένο. Οπότε από το «δυο χωριά χωριάτες» θα υποχρεωθούν να αλλάξουν παροιμία και να υιοθετήσουν το «κράτα με να σε κρατώ»…
Το θέμα ούτε απλό είναι, ούτε αφορά τη διαμάχη δύο ανταγωνιστών ή δύο επιχειρηματικών ομίλων με διαφορετική αντίληψη επί των πραγμάτων. Το πρόβλημα βρίσκεται στην καρδιά της παραγωγικής δραστηριότητας, επηρεάζει άμεσα το σύνολο της οικονομίας και τείνει να μετατραπεί σε έναν ανελέητο «πόλεμο», από τον οποίο, ωστόσο, κανείς δεν θα βγει νικητής…
Η διαφορετική αντίληψη για την τιμολόγηση του βιομηχανικού ρεύματος μεταξύ ΔΕΗ και καταναλωτών της Υψηλής Τάσης καταγράφεται εδώ κι αρκετό χρονικό διάστημα, αλλά μόλις τα τρία τελευταία (μνημονιακά) χρόνια πήρε διαφορετική και μεγαλύτερη διάσταση.
Όλοι παραδέχονται ότι τα 80 ευρώ/MWh που είχε καθορίσει η ΔΕΗ ως βιομηχανικό τιμολόγιο ήταν υπερβολικά υψηλή τιμή για τη χειμαζόμενη από την κρίση ελληνική παραγωγή. Όλοι γνωρίζουν ότι οι επιβαρύνσεις στην τιμή του ρεύματος από τη φορομπηχτική πολιτική των μνημονιακών κυβερνήσεων κάθε άλλο παρά αυτό που ορκίζονται ότι επιδιώκουν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες έκανε: Να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων.
Για τον λόγο αυτό και γνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, η ΔΕΗ και η «Αλουμίνιον» συμφώνησαν να συμμετάσχουν στον νέο θεσμό, αυτόν της διαιτησίας, που θεσμοθετήθηκε με πρωτοβουλία της ΡΑΕ, αλλά είναι ανεξάρτητη η λειτουργία του συγκεκριμένου θεσμού από αυτήν της Αρχής.
Διαιτησία
Οι δύο πλευρές όρισαν από έναν εκπρόσωπό τους κι επέλεξαν έναν κοινά αποδεκτό επιδιαιτητή, ενώ δεσμεύτηκαν ότι θα αποδεχθούν την όποια απόφαση προκύψει. Σε διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους εξετάστηκαν όλα τα στοιχεία που προσκόμισαν οι δύο πλευρές και τα επιχειρήματα που διατύπωσαν για να αντικρούσουν τις θέσεις της άλλης πλευράς και να ενισχύσουν τους ισχυρισμούς τους.
Πριν από 10 μέρες, η απόφαση όριζε τη συνολική χρέωση (μαζί με τις επιβαρύνσεις για τη χρήση δικτύων και τα υπόλοιπα τέλη) σε επίπεδα χαμηλότερα από το μισό του αρχικού τιμολογίου, καθώς τα 40,7 ευρώ/MWh που προβλέπονται στην απόφαση της διαιτησίας περιλαμβάνουν και όλες τις επιβαρύνσεις, με αποτέλεσμα το καθαρό ποσό να διαμορφώνεται περίπου στα 36,6 ευρώ/MWh.
Όπως ήταν φυσικό, η απόφαση της διαιτησίας ικανοποίησε πλήρως την πλευρά του ομίλου Μυτιληναίου, ενώ προκάλεσε εκρηκτικές αντιδράσεις από την πλευρά της ΔΕΗ.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Επιχείρησης Αρθούρος Ζερβός επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα ότι η απόφαση της διαιτησίας υποχρεώνει τη ΔΕΗ να πουλάει το βιομηχανικό ρεύμα σε τιμές χαμηλότερες του κόστους. Η αλήθεια είναι πως το κόστος κατά μέσο όρο διαμορφώνεται υψηλότερα από τα 36,6 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα διαστήματα του 24ωρου, όπως οι πρώτες πρωινές ώρες ή κάποιες ώρες μέσα στην ημέρα, κατά τις οποίες η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα και σε ορισμένες περιπτώσεις κινείται κοντά στο μηδέν.
Αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ καταγράφει τεράστια κέρδη τις συγκεκριμένες ώρες, ενώ τις υπόλοιπες η ΟΤΣ ξεπερνά και τα 90 ευρώ, που σημαίνει ότι καταγράφει μεγάλες ζημίες.
Ένα ακόμη δεδομένο στην υπόθεση είναι πως τις ώρες με τις πολύ χαμηλές τιμές της ΟΤΣ ουσιαστικά λειτουργούν μόνο οι λιγνιτικές μονάδες, που παράγουν φθηνή ενέργεια, με κυριότερους πελάτες εκείνης της χρονικής περιόδου τις μεγάλες βιομηχανίες, που δεν σταματούν την παραγωγή καθ’ όλο το 24ωρο. Με άλλα λόγια, στις ώρες της πολύ χαμηλής ζήτησης οι μεγάλες βιομηχανίες συντηρούν τους λιγνιτικούς σταθμούς, οι οποίοι θα αναγκάζονταν να κατεβάσουν τους διακόπτες, εάν σταματούσε η παραγωγή στους πελάτες της ΔΕΗ. Το κόστος της επανεκκίνησης μίας μονάδας στερεών καυσίμων (λιγνίτη) είναι υπερβολικά υψηλότερο από το να λειτουργεί η μονάδα ακόμη και στο ρελαντί.
Ωστόσο, τα προβλήματα που ανακύπτουν δεν έχουν να κάνουν ούτε με συμφέροντα ούτε με «υπόγειες» διεργασίες για να κερδίσει ο ένας ή να χάσει ο άλλος. Όλα προκύπτουν από το στρεβλό και αντιπαραγωγικό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς, όπου ούτε απόλυτα απελευθερωμένη είναι ούτε απόλυτα ελεγχόμενη από το Δημόσιο. Έτσι, οι όποιες αποφάσεις κρίνονται από τους παράγοντες της αγοράς είτε ως εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ιδιωτικών συμφερόντων είτε ως προσπάθεια να «κλείσει» ο ανταγωνισμός και να μη λειτουργήσει η αγορά.
Κι όμως, η εξώθηση των καταστάσεων αυτών στα άκρα δεν συμφέρει κανέναν. Τα πράγματα είναι πολύ απλά:
• Η «Αλουμίνιον» είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της ΔΕΗ, η οποία γνωρίζει ότι οποιοσδήποτε ιδιώτης θα προσπαθήσει να πουλήσει στη μεταλλοβιομηχανία το ρεύμα σε πολύ υψηλότερες τιμές.
• Η ΔΕΗ απειλεί με διακοπή της τροφοδοσίας των εγκαταστάσεων της «Αλουμίνιον» στη Βοιωτία, αν και γνωρίζει ότι σε περίπτωση οριστικής απώλειας του μεγαλύτερου πελάτη της το πλήγμα στα οικονομικά της θα είναι σημαντικό.
• Η διατήρηση της παραγωγικής ικανότητας σε όλες τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας αποτελεί τη βασική ασπίδα της οικονομίας απέναντι στην κρίση και η ανάκαμψη θα έρθει όταν παρατηρηθεί αύξηση στη ζήτηση ενέργειας.
Το αδιέξοδο
Όλα αυτά έχουν μία κοινή κατάληξη: Η «αντίθεση» μεταξύ ΔΕΗ και «Αλουμίνιον» στην ουσία δεν ωφελεί κανέναν. Αντίθετα, οι επικεφαλής των δύο ομίλων (Ζερβός και Μυτιληναίος) με δική τους πρωτοβουλία θα έπρεπε να είχαν προσπαθήσει να βρουν μία κοινά αποδεκτή λύση, που θα απομάκρυνε από το αδιέξοδο και στη συνέχεια οι δυο τους, από κοινού, να ζητούσαν από την κυβέρνηση, τη ΡΑΕ και τους υπόλοιπους αρμόδιους φορείς να μεριμνήσουν ώστε να αρθούν όλες εκείνες οι προβλέψεις του θεσμικού πλαισίου που λειτουργούν αντιπαραγωγικά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Το τελεσίγραφο της ΔΕΗ προς την «Αλουμίνιον» με το στενότατο όριο των 10 ημερών, για να αναζητήσει προμηθευτή, εντάσσεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, σε αμυντική (αν και φαίνεται ως επιθετική) τακτική της διοίκησης, ώστε να δείξει ότι το πάλεψε (έστω δικαστικά) και ότι δεν έπεσε αμαχητί…
Από την άλλη, ο Μυτιληναίος τηρεί στάση αναμονής, περιμένοντας να καταγράψει τις εξελίξεις και γνωρίζοντας ότι με «αδύναμη» ή ανύπαρκτη ΔΕΗ το εγχώριο ενεργειακό σύστημα θα βγει λαβωμένο. Οπότε από το «δυο χωριά χωριάτες» θα υποχρεωθούν να αλλάξουν παροιμία και να υιοθετήσουν το «κράτα με να σε κρατώ»…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου