Πέτρος Τζεφέρης: Ο “κακός” (πλην “δωρεάν”) λιγνίτης επιδοτεί τις “καλές” (πλην “ακριβές”) ΑΠΕ

Αυξήσεις στο τέλος υπέρ των ΑΠΕ αποφάσισε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡAE) ενώ παράλληλα εισηγείται την επιβολή έκτακτου τέλους ύψους 2 ευρώ ανά MWh στη λιγνιτική παραγωγή ρεύματος προκειμένου να καλυφθεί το ...έλλειμμα του διαχειριστή ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ και οσονούπω ΑΔΜΗΕ), το οποίο στο τέλος του 2011 διαμορφώνεται στα 200 εκατ. ευρώ περίπου. ! ! ! ! ! ! ! ! !

Το μέτρο θα είναι καταρχήν μεταβατικό, ωστόσο δεν αποκλείεται από έκτακτο τέλος να μετατραπεί στην πορεία σε μόνιμο φόρο λιγνίτη («τέλος δικαιωμάτων εξόρυξης/χρήσης λιγνίτη (royalties)»). Εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει στα ταμεία του ΔΕΣΜΗΕ ποσό της τάξης των 55 εκατ. ευρώ με
υπόθεση λιγνιτικής παραγωγής για το 2012 στις 27,5 GWh (φέτος στο 11μηνο η λιγνιτική παραγωγή έφτασε τις 25GWh).

Επισημαίνεται ότι το τέλος ΑΠΕ θεσπίστηκε για να αποτελέσει την ελάχιστη ανταπόδοση στις τοπικές κοινωνίες, αφενός για την εκμετάλλευση των ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά κ.λπ.), αφετέρου για τις περιβαλλοντικές οχλήσεις που προκαλούνται από τη λειτουργία των μονάδων αυτών.

Αντίστοιχα έχει θεσπιστεί και το τέλος λιγνίτη, που αντιστοιχεί στο 0,4% επί της αξίας της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνιτικούς σταθμούς και αποδίδεται στους νομούς Κοζάνης, Φλώρινας και Αρκαδίας, όπου εξορύσσεται ο λιγνίτης και λειτουργούν οι σταθμοί αυτοί.

Το ΥΠΕΚΑ πριν καταλήξει κάλεσε όλους τους φορείς που σχετίζονται και δραστηριοποιούνται στον χώρο των ΑΠΕ σε διαβούλευση για το θέμα: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕ
Αναλυτικά, ανά κατηγορία καταναλωτών, το τέλος ΑΠΕ θα διαμορφωθεί ως εξής: υψηλή τάση 2,96 ευρώ ανά μεγαβατώρα (από 1,04 ευρώ), αγροτική χρήση στη μέση τάση 2,29 ευρώ (από 0,74 ευρώ), λοιπές χρήσεις στη μέση τάση 5,35 ευρώ (από 1,69 ευρώ), αγροτική χρήση χαμηλή τάση 2,96 ευρώ (από 0,9 ευρώ), οικιακή χρήση χαμηλή τάση 5,99 ευρώ (από 1,95 ευρώ) και λοιπές χρήσεις.

Σημειώνεται ότι στην εισήγηση του ΔΕΣΜΗΕ προβλέπονταν ακόμη μεγαλύτερες ανατιμήσεις προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα.

Η πρώτη περίοδος κάλυψης του ελλείμματος αφορά στο διάστημα μέχρι και τον Δεκέμβριο 2012, και η δεύτερη από τον Ιανουάριο 2013 και μετά.Tο έλλειμμα προβλέπεται, την πρώτη περίοδο, να καλυφθεί εκτός από την επιβολή έκτακτου τέλους στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή, και με την εκχώρηση μέρους των εσόδων από το τέλος υπέρ της ΕΡΤ που περιλαμβάνεται επίσης στους λογαριασμούς ρεύματος.

Ηδη τόσο οι μεγάλοι καταναλωτές ενέργειας στην υψηλή τάση αλλά και το σωματείο «Σπάρτακος» της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα και η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ εξέφρασαν την αντίθεσή τους. Αντίθετα, υπέρ της φορολόγησης του λιγνίτη έχουν ταχθεί οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί, οι παραγωγοί ΑΠΕ αλλά και η ΔΕΠΑ, συμφωνώντας με την εκτίμηση της ΡΑΕ ότι η επιβολή του τέλους λιγνίτη, θα επιφέρει την απαραίτητη ισορροπία στη χονδρεμπορική αγορά και θα οδηγήσει στον ανταγωνισμό με καλύτερους όρους των μονάδων φυσικού αερίου απέναντι στους λιγνίτες.

Στην δεύτερη περίοδο από τον Ιανουάριο 2013 και μετά, ο χρηματοδοτικός μηχανισμός στήριξης των ΑΠΕ, θα προέλθει -σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ- από τα έσοδα της δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπής, λόγω της ένταξης της ηλεκτρο παραγωγής στην αγορά δικαιωμάτων.

Επίσης, το 2014 θα γίνει η μετάβαση στο νέο μοντέλο της χονδρεμπορικής αγοράς (target model), που προβλέπει χρηματιστήριο ενέργειας και διμερή συμβόλαια. Στη νέα αυτή μορφή της αγοράς ο Διαχειριστής Συστήματος θα είναι υποχρεωμένος να πωλεί την ενέργεια που παράγεται από τις ΑΠΕ κατά τρόπο διαφανή και αποδοτικό, έτσι ώστε να συγκεντρώνει τα έσοδα για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ. Ιδωμεν!

Υπενθυμίζεται ότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια καλύπτουν μαζί μόνο το 7% της ζήτησης ρεύματος στη χώρα. Το αντίστοιχο ποσοστό για τον λιγνίτη κυμαίνεται στο 46% και για το πετρέλαιο στο 8%.

Μπορεί όλες οι παραπάνω αλλαγές να επιτελούνται στα πλαίσια της γενικότερης αναθεώρησης της τιμολόγησης της ενέργειας στον τόπο μας με σκοπό οι στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας να εξομαλυνθούν και να επιτευχθεί τελικά η μείωση της εξάρτησής της από τον λιγνίτη.

Εντούτοις, το δικό μας ερώτημα ειναι απλό: πως θα καταφέρει να πληρώσει το νέο φόρο (που θα μετακυληθεί άμεσα στα νέα τιμολόγια) ο νεόπτωχος καταναλωτής που ήδη επιβαρύνεται παντοιοτρόπως από τα διάφορα χαράτσια;Ρητορικό το ερώτημα. Κι αυτό επειδή το κακό με τον ελληνικό λιγνίτη και τη διαχρονική διασπάθισή του έχει βαθιές ρίζες. Ο λιγνίτης (αξίας για τα βεβαιωμένα κοιτάσματα πάνω από 40 δισ. ευρω) που ανήκει στον Eλληνα φορολογούμενο και με βάση τον μεταλλευτικό κώδικα, θα έπρεπε κανονικά να δημοπρατείται και τα έσοδα να πηγαίνουν στον κρατικό προϋπολογισμό, έχει για πολλά χρόνια αφεθεί στα πλοκάμια εξυπηρέτησης του πελατο-κομματικο-συντεχνιακού συστήματος. Ο τζάμπα λιγνίτης εξυπηρετεί τους τζάμπα μάγκες του συστήματος αυτού και οχι τον ελληνικό λαό στον οποίο ανήκει. Ετσι μέχρι σήμερα όλοι βολεύονται από την πρακτική αυτή, πλην του λαού που ούτε το φθηνότερο ρεύμα απολαμβάνει (βλέπε Ποιος πληρώνει τον τζάμπα λιγνίτη) και παράλληλα είναι υποχρεωμένος να υφίσταται τις περιβαλλοντικές συνέπειες ενός κατεξοχήν ρυπογόνου καυσίμου. Αυτά για την ώρα…