Ελλάδα: Το τέλος του λιγνίτη απειλεί με ερήμωση τη Δυτική Μακεδονία

Από Συμέλα Τουχτίδου  & Κάμερα: Κώστας Κατρατζής 

Για περισσότερα από 60 χρόνια, ο λιγνίτης της Δυτικής Μακεδονίας ήταν το «καύσιμο» στη μηχανή της ελληνικής εκβιομηχάνισης και ανάπτυξης.

Στους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου παράγονταν το φθηνό ρεύμα που στήριξε την
ελληνική κοινωνία και επιχειρηματικότητα.

Τώρα, όμως, ο λιγνίτης, εκτός από εξαιρετικά επιζήμιος για το περιβάλλον κρίνεται και ασύμφορος.

Το ορυχείο δίπλα από τον ΑΗΣ Καρδιάς είναι το μεγαλύτερο των Βαλκανίωνeuronew

Από το βήμα της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. Ο αρχικός προγραμματισμός ανέφερε ως ορίζοντα το 2028. Στη συνέχεια αποφασίστηκε να σταματήσουν σταδιακά τη λειτουργία τους έως το 2023.

Σοκ στην τοπική κοινωνία

Η ανακοίνωση έπεσε σαν κεραυνός σε χιλιάδες εργαζόμενους.

3.700 θέσεις εργασίας στη ΔΕΗ και έως 15.000 θέσεις εργασίας σε τομείς που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τη λειτουργία της βρίσκονται στον «αέρα».

Το 40% του ΑΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας «παράγεται» από το λιγνίτη. Η απολιγνιτοποίηση θα στοιχίσει στην περιοχή πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως.

O ΑΗΣ Καρδιάς θα είναι ο επόμενος που θα κλείσει μετά από αυτόν του Αμυνταίουeuronews

Υπουργείο Ενέργειας: «Λουκέτο» ή πιο ακριβό ρεύμα

Για τη ΔΕΗ, ο λιγνίτης από «μαύρος χρυσός» έχει εξελιχθεί σε «βόμβα στα θεμέλια». Το κόστος για τους ρύπους από το διοξείδιο του άνθρακα ανεβαίνει κάθε χρόνο. Σύμφωνα με το υπ. Ενέργειας, το 2018 επιβάρυνε τη ΔΕΗ με περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ και το 2019 το ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 300 εκατομμύρια ευρώ.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης προειδοποιεί ότι αν η ΔΕΗ δεν αποδεσμευτεί από το λιγνίτη υπάρχουν δύο επιλογές: είτε η εταιρεία θα καταρρεύσει ή το τίμημα θα πληρώσουν οι καταναλωτές, που θα δούνε τις τιμές του ρεύματος να εκτοξεύονται.

Για αυτό, απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε αίτημα για παράταση ζωής στις λιγνιτικές μονάδες και διαβεβαιώνει ότι τρία χρόνια είναι αρκετός χρόνος για να καταρτιστεί το master plan της επόμενης ημέρας.

Το master plan για την περιοχή αυτή θα προβλέπει ένα συνολικό σχεδιασμό, που δε θα αφορά μόνο τον τομέα της ενέργειας, αλλά θα αφορά και την εναλλακτική βιολογική γεωργία, τον αγροτουρισμό, θα αφορά- γιατί όχι;- τη βιομηχανία προκειμένου να υπάρξει αυτό που λέμε "δίκαιη μετάβαση". Καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι εκεί έχουν γεννηθεί με το λιγνίτη. Δουλειά μας είναι να εργαστούμε σοβαρά αλλά και να τους εξηγήσουμε ποιο μπορεί να είναι το αύριο.

Κωστής Χατζηδάκης

υπουργός Ενέργειας  

Το υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε, ήδη, ένα πρώτο πακέτο μέτρων :

1. Κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 2 GW στα λιγνιτικά πεδία της ΔΕΗ
2. Συμφωνία των ΕΛΠΕ με μεγάλη γερμανική εταιρεία για φωτοβολταϊκό σταθμό ισχύος 205 MW στην περιοχή της Κοζάνης
3. Αυτοχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για τους εργαζόμενους της ΔΕΗ
4. Ταχεία έναρξη των εργασιών αποκατάστασης των λιγνιτωρυχείων, εν είδει δραστηριότητας-«γέφυρα», ιδίως για τους εργολαβικούς εργαζόμενους
5. Ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου-Τηλεθέρμανση
6. Προσαρμογή του χωροταξικού σχεδιασμού στις σχεδιαζόμενες χρήσεις των εδαφών
7. Διατήρηση του εκπτωτικού τιμολογίου της ΔΕΗ για τις λιγνιτικές περιοχές (ΠΟΤ)
8. Επιχορήγηση ύψους 60 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο
9. Δημιουργία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής με καύση απορριμμάτων (waste-to-energy) σε συνεργασία με τον τοπικό ΦΟΔΣΑ
10. Αναβάθμιση του ρόλου του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
11. Ειδικά φορολογικά κίνητρα και φοροαπαλλαγές σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Χωρίς σχέδιο

Τα μέτρα αυτά δεν πρόκειται να καλύψουν παρά ελάχιστο μέρος των θέσεων εργασίας που θα χαθούν απαντούν τα σωματεία των εργαζομένων της ΔΕΗ.

Εμείς εδώ δεν έχουμε ούτε λιβάδια να εκτρέφουμε ζώα, ούτε τον χώρο για να καλλιεργήσουμε. Αυτό που έχει αυτός ο τόπος είναι ο λιγνίτης. Τίποτε άλλο. Δεν έχουμε σιδηρόδρομο, δεν υπάρχει λιμάνι, γιατί να έρθει να επενδύσει μια μεγάλη επιχείρηση εδώ, όταν λείπουν βασικές υποδομές;

Γιάννης Φακίδης

μέλος σωματείου εργαζομένων "Σπάρτακος"

Ακόμα και ο περιφερειάρχης της Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Κασαπίδης, που εκλέχθηκε με τη σημαία της Νέας Δημοκρατίας, παραδέχεται ότι δεν υπάρχει σχέδιο για την επόμενη ημέρα.

Η κυβέρνηση έχει συστήσει μία διυπουργική επιτροπή που θα εξετάσει το θέμα, ωστόσο οι εργασίες της βρίσκονται στα πρώτα στάδια. Μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού πρέπει να ετοιμάσει ένα σχέδιο για τη «Δίκαιη Μετάβαση» που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Μετά το καλοκαίρι, θα ξεκινήσει η υλοποίησή του.

Ο περιφερειάρχης της Δυτικής Μακεδονίας διαφωνεί με την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει τόσο γρήγορα στην απολιγνιτοποίηση.

Παράλληλα, προσπαθεί να στήσει από το μηδέν, ένα σχέδιο για την επόμενη ημέρα, έχοντας πάντα ως πυρήνα τη βιομηχανία ενέργειας.

Θέλουμε να διατηρήσουμε την ενεργειακή ταυτότητα της περιοχής βάζοντας νέο περιεχόμενο στην ενεργειακή αλυσίδα. Εφόσον ο λιγνίτης εκτοπιστεί, θα φέρουμε νέες ενεργειακές τεχνολογίες. Τεχνολογίες των ανανεώσιμων πηγών, των φωτοβολταϊκών, των θερμικών φωτοβολταϊκών, των ανεμογεννητριών, τεχνολογίες του υδρογόνου, της γεωθερμίας.

Γιώργος Κασαπίδης

περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας