Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της ΕΕ ο νέος κανονισμός για την ηλεκτρική ενέργεια - Δύσκολη άσκηση τα ΑΔΙ για την "Πτολεμαΐδα 5" - Που ποντάρει και τι φοβάται η ελληνική πλευρά

Χρήστος Στεφάνου

Μπαράζ ανησυχητικών εξελίξεων καταγράφεται γύρω από το φλέγον θέμα του μόνιμου μηχανισμού επάρκειας ισχύος αλλά και τη δυνατότητα της ΔΕΗ να εξασφαλίσει τη συμμετοχή σε αυτόν της νέας υπό κατασκευή μονάδας λιγνίτη Πτολεμαΐδα 5. 

Η πιο σημαντική εξέλιξη αφορά στη δημοσίευση την περασμένη Παρασκευή στην εφημερίδα της ΕΕ του νέου κανονισμού για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος προβλέπει αυστηρούς περιορισμούς  για τις λιγνιτικές μονάδες όσον αφορά την ένταξή τους στους μηχανισμούς ΑΔΙ. Ο κανονισμός τίθεται σε εφαρμογή στις 4 Ιουλίου.

Υπενθυμίζεται ότι στο άρθρο 22, παράγραφος 4 του κανονισμού αναφέρεται ρητά ότι  “το αργότερο από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού, η δυναμικότητα παραγωγής που ξεκίνησε εμπορική παραγωγή κατά την εν λόγω ημερομηνία ή μετά από αυτήν και εκπέμπει πάνω από 550 gr CO2 ορυκτής προέλευσης ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας δεν δεσμεύεται ούτε λαμβάνει πληρωμές ή δεσμεύσεις για μελλοντικές πληρωμές στο πλαίσιο κάποιου μηχανισμού ισχύος”.

Υπάρχει όμως «παράθυρο» που ανοίγει με βάση όσα αναφέρονται στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου: «Τα κράτη μέλη που κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού εφαρμόζουν μηχανισμούς ισχύος, προσαρμόζουν τους μηχανισμούς τους ώστε να συμμορφώνονται με το κεφάλαιο 4, με την επιφύλαξη των δεσμεύσεων ή συμβάσεων που είχαν συναφθεί πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019».

Που προσβλέπει η Ελληνική πλευρά

Με την θέσπιση και έναρξη ισχύος του νέου κανονισμού τίθενται δύο ζητήματα που καθιστούν απροσδιόριστο το κατά πόσον θα μπορέσει η Πτολεμαϊδα 5 να διεκδικήσει ΑΔΙ:

Πρώτον, αν θα γίνει δεκτή η άποψη της ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με την οποία το γεγονός ότι έφερε στη Βουλή την περίφημη τροπολογία και θεσμοθέτησε Μηχανισμό, χωρίς να έχει προϋπάρξει έγκριση της Ε.Ε. την κατατάσει στις χώρες που «εφαρμόζουν ήδη Μηχανισμό ΑΔΙ».
Αυτό είναι σημαντικό γιατί αν δεν γίνει δεκτή μια τέτοια άποψη, σημαίνει ότι στις 4 Ιουλίου που ξεκινάει η εφαρμογή του νέου κοινοτικού κανονισμού, η χώρα δεν θα «εφαρμόζει ήδη Μηχανισμό» και συνεπώς δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να διεκδικήσει ΑΔΙ η Πτολεμαϊδα 5 και οποιαδήποτε άλλη λιγνιτική μοναδα.

Το ΥΠΕΝ υποστηρίζει ότι η τροπολογία "διέσωσε" σε πρώτη φάση την κατάσταση. Ωστόσο από τις υπηρεσίες της Κομισιόν μεταφέρεται μια διαφορετική ερμηνεία του κανονισμού, σύμφωνα με την οποία για να θεωρηθεί ότι μια χώρα εφαρμόζει ήδη μηχανισμό θα πρέπει ο μηχανισμός αυτός να είναι εγκεκριμένος.

Δεύτερον, (στην περίπτωση που δικαιωθεί το ΥΠΕΝ και θεωρηθεί ότι η Ελλάδα εφαρμόζει ήδη μηχανισμό) αν θα εγκριθεί σύντομα από την Κομισιόν το ελληνικό σχέδιο για Μηχανισμό, έτσι ώστε να προλάβει η χώρα να ενσωματώσει τις παρατηρήσεις της Κομισιόν και στη συνέχεια να κάνει διαγωνισμό ώστε να μπορέσει η Πτολεμαϊδα 5 να έχει υπογράψει Σύμβαση μέχρι το τέλος του 2019.

Ο κανονισμός αναφέρει ρητά ότι αν εκκρεμεί γνωμοδότηση της Κομισιόν για ένα εθνικό σχέδιο, δεν μπορεί η χώρα να συνάψει νέες συμβάσεις και ας έχει νομοθετήσει μηχανισμό (όπως η Ελλάδα).
Οι προθεσμίες βρίσκονται  κυριολεκτικά «στην κόψη του ξυραφιού» και πρέπει να συντρέξουν ταυτόχρονα μια σειρά ευνοϊκών προϋποθέσεων για να καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο.

Ιταλική υποχώρηση

Μια ακόμη ανησυχητική εξέλιξη αφορά στον αντίστοιχο ιταλικό μηχανισμό επάρκειας ισχύος, στο μοντέλο του οποίου βασίστηκε και ο ελληνικός μηχανισμός. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός αν και είχε εξασφαλίσει την έγκριση της Κομισιόν από τον περασμένο Φεβρουάριο, εντούτοις δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Την περασμένη εβδομάδα, η Ιταλία κοινοποίησε ενημέρωση στην Κομισιόν ότι σχεδιάζει να εισαγάγει συγκεκριμένες αλλαγές στο εγκεκριμένο σχήμα. Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν στην πρώτη δημοπρασία που θα πραγματοποιηθεί φέτος. Σύμφωνα με αυτές η Ιταλία δε θα επιτρέψει τη συμμετοχή παρόχων που δεν πληρούν τα αυστηρά όρια εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Τα όρια αυτά ουσιαστικά θέτουν εκτός μηχανισμού τις λιγνιτικές μονάδες. Η δεύτερη αλλαγή της Ιταλίας αφορά στην ενίσχυση της συμμετοχής του demand response.