Αρχίζει και πάλι η διαπραγμάτευση με την τρόικα - Η συμφωνία έχει κλείσει, συζητούνται οι λεπτομέρειες - Αγκάθι τα ΥΚΩ

Θοδωρής Παναγούλης

 

Την πρώτη συνάντηση αυτής της φάσης των συζητήσεων με την τρόικα για τα ενεργειακά θα έχει σήμερα στις 5 το απόγευμα ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης. Στη συνάντηση θα τεθούν θέματα που μένουν εκκρεμή, τα οποία ωστόσο, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν καλά ενημερωμένες πηγές, αποτελούν κατά κύριο λόγο «πινελιές» πάνω σε μια συμφωνία που έχει ήδη προκύψει στα βασικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι η σημασία τους είναι μικρή, ιδιαίτερα για εκείνους τους οποίους αφορά. Είναι παρόλα αυτά οι λεπτομέρειες και όχι ο κορμός της συμφωνίας. Ποιος είναι ο κορμός της συμφωνίας; Πρέπει καταρχάς να σημειωθεί ότι δεν είναι υποχρεωτικό να αποτυπωθεί στο Staff Level Agreement το σύνολο των υποχρεώσεων και δεσμεύσεων που θα αναλάβει η ελληνική πλευρά. Υπάρχει το προηγούμενο υποχρεώσεων που δεν πέρασαν ποτέ από τη Βουλή και προωθήθηκαν, για παράδειγμα, με αποφάσεις του ΚΥΣΟΙΠ. Το ίδιο είναι πιθανό να γίνει και τώρα για ένα μέρος της συμφωνίας. Σύμφωνα πάντως με τις διαθέσιμες πληροφορίες, εκείνα στα οποία έχουν ήδη συμφωνήσει οι δύο πλευρές (ανεξάρτητα αν θα αποτυπωθεί πλήρως στο τελικό κείμενο), με τη βασική δουλειά να έχει γίνει κατά τις συναντήσεις των Βρυξελλών, είναι τα εξής: Πρώτον, πώληση του 40% του λιγνιτικού και υδροηλεκτρικού δυναμικού της ΔΕΗ, περιλαμβανομένων των ορυχείων που τροφοδοτούν τις μονάδες. Σε πρώτη φάση θα «βγούν» σε market test παλιές και νέες λιγνιτικές μονάδες και εφόσον στη συνέχεια δεν υπάρξει επαρκές ενδιαφέρον ή αξιολογηθεί ότι δεν είναι ικανοποιητική η πορεία μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ, τότε θα προχωρήσει η πώληση και υδροηλεκτρικών. Στις τωρινές συναντήσεις η ελληνική πλευρά θα επιχειρήσει να περιορίσει την ισχύ των προς πώληση μονάδων με το επιχείρημα ότι ούτως ή άλλως μεγάλο μέρος του παραγωγικού δυναμικού αποσύρεται τα επόμενα χρόνια. Είναι δηλαδή πιθανόν σε αυτή τη φάση να δούμε στη συφωνία νούμερο μικρότερο του 40%. Πάντως η νομοθετική ρύθμιση για τον αριθμό και την σύνθεση του πακέτου των μονάδων προσδιορίζεται για τον Δεκέμβριο του 2017, με την διαδικασία πώλησης να παραπέμπεται για τον Ιούνιο του 2018. Ας αναφερθεί συμπληρωματικά ότι έτσι όπως έχει σήμερα η κατάσταση, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να έχει αποκτήσει ως τον Ιούνιο (που θα γίνει τo πρώτο "τσεκάρισμα") η λιανική αγορά ρεύματος τέτοια δυναμική που να προοιωνίζεται απώλεια μεριδίου 12% για την ΔΕΗ έως το τέλος του έτους. Να πιάσει δηλαδή τον μνημονιακό στόχο 75,24% τον Δεκέμβριο. Συνεπώς οι υδροηλεκτρικές μονάδες θα μπούν κάποια στιγμή και επίσημα στο παιχνίδι. Δεύτερον, συμμετοχή στη διαδικασία εξαγοράς των μονάδων της ΔΕΗ μόνον εταιρειών που δραστηριοποιούνται ως προμηθευτές ρεύματος στην ελληνική αγορά. Το ζήτημα αυτό πάντως, παρότι έχει τη σημασία του για τη φιλοσοφία αντιμετώπισης του θέματος, ξεπερνιέται εύκολα, αφού η απόκτηση άδειας προμήθειας δεν είναι δύσκολη. Τρίτον, διατήρηση των δημοπρασιών τύπου NOME μέχρι την εφαρμογή του target model. Όσον αφορά τις ποσότητες, διατηρείται η φιλοσοφία με την οποία προσεγγίζει το θέμα, από την αρχή αυτής της διαπραγμάτευσης, η Κομισιόν. Δηλαδή αυξάνουν οι προς δημοπράτηση ποσότητες, αφού κάθε χρόνο προστίθενται στις παλιές, οι νέες υποχρεώσεις. Έτσι φτάνουμε στο 20% το 2017, στο 33% το 2018 κ.λπ. Ωστόσο από το 2018 θα αρχίσει να γίνεται προσαρμογή προς τα κάτω, στο βαθμό που θα έχουν πωληθεί μονάδες της ΔΕΗ. Δεν θα πάμε δηλαδή στο 33% αλλά σε κάποιο χαμηλότερο ποσοοστό. Για το υπόλοιπο του 2017 μένει να αποφασιστεί αν η αύξηση των ποσοτήτων θα είναι μόνον 4% (οπότε θα πάμε τελικά στο 16%, πραγμα που είναι και το πιθανότερο) ή αν θα είναι 4% + 4% στις δύο επόμενες δημοπρασίες της χρονιάς. Τέταρτον, θα υπάρχει υποχρέωση να διαθέτουν ποσότητες παραγωγής σε δημοπρασίες NOME και οι πιθανοί αγοραστές λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ανάλογα όμως με το προφίλ τους. Ανάλογα δηλαδή με το αν θα έχουν στη διάθεσή τους άλλες μονάδες (και ποιού καυσίμου) ή όχι. Το σκεπτικό είναι ότι με τον τρόπο αυτό, θα έχουν πρόσβαση στο ίδιο φθηνό μείγμα ενέργειας και οι υπόλοιποι προμηθευτές που δεν ανήκουν σε ομίλους, οι οποίοι απέκτησαν λιγνιτικούς σταθμούς. Γενικά τα ΝΟΜΕ αντιμετωπίζονται ως το «εργαλείο» για μια ομαλή μετάβαση στο καθεστώς της επόμενης ημέρας, προκειμένου να μην προκύψει άνισος ανταγωνισμός ανάμεσα σε όσους αγοράσουν μονάδες και σε όσους δεν πάρουν. Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις θα αναληφθούν από την ελληνική πλευρά και όσον αφορά εκκρεμότητες και μεταρρυθμίσεις της ενεργειακής αγοράς, όπως για παράδειγμα ο έγκαιρος υπολογισμός και η ανάκτηση των ΥΚΩ παρελθόντων χρόνων και η είσπραξη των ΥΚΩ στα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για θέμα δύσκολο καθώς το υφιστάμενο σύστημα είναι περίπλοκο με πολλά κενά και δυσλειτουργίες, ενώ από την άλλη έχει άμεση αντανάκλαση στους πολίτες αφού επηρεάζει τους λογαριασμούς ρεύματος. Θα αναληφθούν επίσης υποχρεώσεις όσον αφορα τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά αερίου. Βασικό αγκάθι σε αυτό το θέμα είναι η απαίτηση των θεσμών και ειδικά της Κομισιόν να πάψει η ΔΕΠΑ να συμμετέχει στις υφιστάμενες Επιχειρήσεις Αερίου (ΕΠΑ). Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι σε αυτή τη φάση είναι εφικτό να μην υπάρξει κάποια τέτοια δέσμευση και να μείνει η υποχρέωση ενός συνολικού οδικού χάρτη που θα υιοθετηθεί από το ΚΥΣΟΙΠ. Όσον αφορά, τέλος, τη μεταφορά του 17% των μετοχών της ΔΕΗ από το ΤΑΙΠΕΔ στο υπερταμείο, προκειμένου με αυτό τον τρόπο να αποφευχθεί η ιδιωτικοποίηση του συγκεκριμένου ποσοστού και συνεπώς η διατήρηση του 51% της επιχείρησης στην κατοχή του δημοσίου, η ελληνική πλευρά έθετε αυτό το θέμα, αλλά φαίνεται ότι πλέον έχει λήξει με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων να μένει ως έχει.