Αγώνας δρόμου για την επάρκεια εφοδιασμού της Κρήτης μετά το 2020

Χάρης Αποσπόρης

Τα υψηλά ποσά που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές για τα ΥΚΩ δεν είναι ο μόνος λόγος που καθιστά επιτακτική την κατασκευή των διασυνδέσεων με τα νησιά. Συγκεκριμένα στην περίπτωση της Κρήτης, τα νέα όρια που θέτει η Ε.Ε. στις εκπομπές ρύπων των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων σημαίνει ότι τίθεται ζήτημα επάρκειας στο νησί από το 2020 και μετά, ιδίως αν καθυστερήσουν οι διασυνδέσεις. Όπως επισήμανε η ΔΕΗ στα πλαίσια της διαδικασίας διαβούλευσης για το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ, η νέα περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. για ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες σε αυτόνομα συστήματα προβλέπει λήξη της εξαίρεσής τους από τα τέλη του 2019. Ως αποτέλεσμα, από εκείνο το σημείο και μετά θα ισχύσουν τα εξής αυστηρά όρια εκπομπών για την περίπτωση των μονάδων της Κρήτης: Στον ΑΗΣ Αθερινόλλακου οι ατμοηλεκτρικές μονάδες θα μπορούν να λειτουργούν μόνο αν γίνουν αναβαθμίσεις ή/και αλλαγή καυσίμου. Στον ΑΗΣ Λινοπεραμάτων οι ατμοηλεκτρικές μονάδες με ισχύ άνω των 50 μεγαβάτ θα μπορούν να λειτουργήσουν μόνο 1.500 ώρες ετησίως. Οι αεριοστροβιλικές μονάδες άνω των 50 μεγαβάτ δεν θα μπορούν να λειτουργούν με καύσιμο το ντίζελ πάνω από 500 ώρες ετησίως. Αντιλαμβάνεται κανείς από τα παραπάνω ότι η κάλυψη του νησιού με ηλεκτρική ενέργεια από το ηπειρωτικό σύστημα κρίνεται επιβεβλημένη ώστε να μην σημειωθούν ελλείψεις. Κατ’ επέκταση, η κατασκευή της μικρής διασύνδεσης σε πρώτη φάση και της μεγάλης σε δεύτερη, κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Η ΔΕΗ προειδοποίησε αναφορικά με τις διασυνδέσεις ότι «οποιαδήποτε καθυστέρηση θα οδηγήσει σε διακύβευση της ασφάλειας τροφοδοσίας του νησιού» και σημείωσε ότι στο νέο δεκαετές προβλέπεται μια μικρή καθυστέρηση της μικρής διασύνδεσης από το δεύτερο εξάμηνο του 2019 στο πρώτο εξάμηνο του 2020. Ως εκ τούτου, η ΔΕΗ ζήτησε: (α) Την οριστικοποίηση των τεχνικών παραμέτρων των διασυνδέσεων, (β) Την αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης, και (γ) Τον καθορισμό των συμβατικών μονάδων της Κρήτης που θα είναι απαραίτητες από το 2020 και μετά, είτε για συνεχή λειτουργία, είτε για εφεδρεία, καθώς και των εκτιμώμενων ωρών λειτουργίας ετησίως. Το πρόβλημα σχετικά με τις διασυνδέσεις είναι διπλό: Πρώτον, δεν είναι σαφές αν τα παραπάνω έργα θα προχωρήσουν με βάση το χρονοδιάγραμμα. Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε πρόσφατα ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Μανώλης Μπουλαξής, λέγοντας μάλιστα ότι η Αρχή είναι διατεθειμένη να τα αναθέσει αλλού αν χρειαστεί. Δεύτερον, δεν είναι σαφές αν η μικρή διασύνδεση μαζί με την περιορισμένη λειτουργία των υφιστάμενων κρητικών μονάδων θα είναι σε θέση να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση κατά την περίοδο 2020-2025, όπως υποστηρίζει ο ΕΣΑΗ στη δική του τοποθέτηση για το δεκαετές. Ο σύνδεσμος ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οποιαδήποτε καθυστέρηση με δεδομένη την απόσυρση πετρελαϊκών μονάδων παραγωγής ρεύματος από το 2020 θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ασφάλεια εφοδιασμού». Παράλληλα, τόνισε ότι «ο Διαχειριστής δεν προβλέπει τη σταδιακή έναρξη λειτουργίας του ενός από τους δύο πόλους της μεγάλης διασύνδεσης που θα μπορούσε να συμβεί και έτσι η Κρήτη από το 2022 να μην έχει προβλήματα ασφάλειας». Ο ΕΣΑΗ πρόσθεσε πως «είναι απολύτως απαραίτητο να δοθούν συγκεκριμένα στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι η διασύνδεση Πελοπόννησος-Κρήτη επαρκεί – μαζί με τους υπάρχοντες πετρελαϊκούς σταθμούς που θα βρίσκονται σε περιορισμένη λειτουργία – για να καλύψει την περίοδο 2020-25 και την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης στην Κρήτη». Την επάρκεια εφοδιασμού της Κρήτης σχολίασε και ο ΔΕΔΔΗΕ, λέγοντας ότι «στα πλαίσια του ΔΠΑ θα πρέπει να υπάρχει λεπτομερέστερη αναφορά των θεμάτων προγραμματισμού του παραγωγικού δυναμικού στην Κρήτη και των έργων Συστήματος στο υπό ένταξη στο ΕΣΜΗΕ νησί». Το μπαλάκι πλέον βρίσκεται στη ΡΑΕ, καθώς ο ΑΔΜΗΕ υπέβαλε προς έγκριση στα μέσα Απριλίου το δεκαετές σχέδιο και αναμένεται με ενδιαφέρον η απόφαση της Αρχής.