Θέλουν… τρόπο και οι ενεργειακές μεταρρυθμίσεις

Δεν θέλουν κόπο, θέλουν τρόπο οι ενεργειακές μεταρρυθμίσεις! Παραφράζοντας την (όχι και τόσο παλιά) γνωστή διαφήμιση, σε αυτό το σημείο βρίσκεται το επιτελείο του αρμόδιου υπουργείου.

  

Γράφει ο: Κώστας Ψωμιάδης

Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το εάν και κατά πόσο οι ενεργειακές εκκρεμότητες περιλαμβάνονται στο νέο κύμα αξιολόγησης, αλλά αυτή δεν είναι η ουσία. Το σημαντικότερο είναι το πώς θα υλοποιηθούν μία σειρά από μέτρα, που θα αναβαθμίσουν το ενεργειακό μίγμα και θα οδηγήσουν σε σταθερότερα βήματα ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας.

Στο… καλάθι των μεταρρυθμίσεων περιλαμβάνονται μίασειρά από «κληρονομικές αποκρατικοποιήσεις», όπως ο ΔΕΦΣΑ και ο ΑΔΜΗΕ, το μέλλον των μεγάλων επιχειρήσεων του τομέα, που ελέγχονται από το Δημόσιο, όπως η ΔΕΗ, τα ΕΛ.ΠΕ., η ΔΕΠΑ κ.λπ., αλλά και νέα «μοντέλα», όπως οι δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ και οι «τρύπες» παντός τύπου (ΛΑΓΗΕ, οφειλές καταναλωτών).

«Φρένο» στην αύξηση χρεώσεων

Ο τρόπος με τον οποίο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αντιμετωπίζει τις προκλήσεις είναι εμφανώς διαφορετικός από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, κυρίως τις μνημονιακές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εξελίξεις γύρω από τον ΔΕΣΦΑ, όπου η νομοθετική ρύθμιση που προώθησε το ΥΠΕΝ διέγραψε οριστικά τις πιθανότητες να αυξηθούν υπερβολικά οι χρεώσεις του δικτύου από τον μελλοντικό ιδιώτη ιδιοκτήτη.

Μπορεί αυτή η πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς να προκάλεσε τη δυσφορία των Αζέρων, που είχαν εξασφαλίσει λεόντειο συμφωνία με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά το «αντικείμενο» είναι τόσο προκλητικό για τους «μνηστήρες», που αμέσως ο πρόεδρος της Socar, Ροβνάγκ Αμπντουλάεφ έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι δεν σκοπεύει να κινηθεί δικαστικά, ούτε να αποσυρθεί από την εξαγορά, αλλά είναι ανοικτός σε διάλογο με την ελληνική κυβέρνηση.

Άλλωστε, τόσο οι Ιταλοί της Snam δεν επέλεξαν τυχαία τη συμμετοχή τους στον ΔΕΣΦΑ, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για το 17% των μετοχών του, ούτε θα… χαλάσει τους Αζέρους να περιοριστούν στο 49% (από 66% που προέβλεπε η πρώτη συμφωνία με την ελληνική πλευρά), όπως επέβαλε η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν.

Δεν ξεπουλάει…

Η δεύτερη μεγάλη κίνηση στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων, με επίκεντρο τον ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με τους τρεις «μνηστήρες» (η ιταλική TERNA, η γαλλική RTE και η κινεζική State Grid) να ενημερώνονται για τις λεπτομέρειες των δραστηριοτήτων και της λειτουργίας του διαχειριστή.

Παρά τη λυσσαλέα προσπάθεια αντιπολιτευόμενων και νεοφιλελεύθερων (που τόσο απροκάλυπτα υποστήριζαν τη «Μικρή ΔΕΗ») να ισχυριστούν ότι η υπόθεση θα οδηγηθεί σε αποτυχία και φιάσκο, όλα δείχνουν ότι, και σε αυτή την περίπτωση, το ενδιαφέρον είναι αυξημένο. Οι τρεις υποψήφιοι διεκδικούν το 66% της νέας εταιρίας, που αποσπάται από τη μητρική ΔΕΗ, η οποία αναμένει το ύψος (και τον τρόπο) της αποζημίωσης που θα λάβει από τη μεταβίβαση αυτού του μεγάλου περιουσιακού της στοιχείου.

Η σημερινή κυβέρνηση, λοιπόν, δεν ξεπουλάει με βάση τις επιταγές των δανειστών, αλλά αναζητεί την καλύτερη δυνατή λύση τόσο για την υπό δημόσιο έλεγχο μητρική, όσο και για τη συνολική λειτουργία της αγοράς, προς όφελος της οικονομίας.

Δημοπρασίες

Ένα σημαντικό κομμάτι των μεταρρυθμίσεων στην ενεργειακή αγορά αποτελούν οι δημοπρασίες για την απευθείας πρόσβαση τρίτων στην παραγωγή ενέργειας. Πρόκειται γι’ αυτό που αποκαλείται «μοντέλο ΝΟΜΕ» και από το μέγεθος της ισχύος που θα παραχωρηθεί θα κριθεί και το μερίδιο «ανοίγματος» της αγοράς.

Η επιτυχία της πρώτης δημοπρασίας, η οποία αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα (ενδεχομένως στο τέλος Οκτωβρίου), θα αποτελέσει και τη βάση για να «κλείσουν τα στόματα» των δανειστών ως προς την απαίτηση για μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ στην αγορά.

Μείωση κόστους

Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου, το κρίσιμο στην υπόθεση αυτή δεν είναι μόνο τα υπό διαμόρφωση μερίδια αγοράς, αλλά να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, τόσο για τις (παντός μεγέθους) επιχειρήσεις, όσο και συνολικά για την κοινωνία.

Η πλήρης «εξαφάνιση» της ΔΕΗ, λοιπόν, δεν αποτελεί εχέγγυο για την επίτευξη αυτών των στόχων, αλλά το αντίθετο. Γι’ αυτό και οι βασικοί «παίκτες» της αγοράς επιμένουν ότι δεν νοείται υγιής ανταγωνισμός χωρίς την υπό δημόσιο έλεγχο επιχείρησης.

Όλες οι μεταρρυθμίσεις, πάντως, θα πρέπει να αντιμετωπίζουν μία «βαριά ίωση» της αγοράς, που είναι οι οφειλές των καταναλωτών, αλλά και οι «τρύπες» στους λογαριασμούς του ΛΑΓΗΕ. Το πρόγραμμα ρυθμίσεων της ΔΕΗ φαίνεται να αποδίδει, καθώς οι οφειλέτες έχουν, ήδη, διακανονίσει περίπου 1 δισ. ευρώ. Όσο για τον ΛΑΓΗΕ, ακόμη εξοφλεί τους παραγωγούς ΑΠΕ για τον προηγούμενο Φεβρουάριο! Τόσο καλά…

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2016.