Πως αντιδρά η κυβέρνηση στο αίτημα των Ρώσων να πάρουν τη Βεύη

Νέα τροπή παίρνει το πολυτάραχο σίριαλ με τη Βεύη στη Φλώρινα, μετά την αποκάλυψη χθες του "Energypress" ότι οι Ρώσοι έχουν ζητήσει από τον Πάνο Σκουρλέτη να τους παραχωρηθεί το λιγνιτορυχείο ως “ισοδύναμο” των αντισταθμιστικών ωφελημάτων που εκκρεμούν εδώ και χρόνια από την προηγούμενη σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου.

Συγκεκριμένα, οι Ρώσοι αξιωματούχοι με τους οποίους
συναντήθηκε ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη Μόσχα, πρότειναν να πάρουν με απευθείας ανάθεση το λιγνιτορυχείο της Βεύης, θεωρώντας ότι αποτελεί ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, ικανό να ισοφαρίσει τα αντισταθμιστικά oφέλη που διεκδικούν εδώ και δεκαετίες από την παλιά σύμβαση με τη Gazprom.

Θυμίζουμε ότι η τελευταία προέβλεπε την κατασκευή από ρωσικές εταιρείες δύο υδροηλεκτρικών σταθμών στη Συκιά και το Πευκόφυτο, με την εκτροπή του Αχελώου, έργα που δεν μπορούν να γίνουν, λόγω εμπλοκής στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Σύμφωνα ωστόσο με αξιόπιστες πηγές, δεν είναι η πρώτη φορά το τελευταίο διάστημα που οι Ρώσοι διατυπώνουν το συγκεκριμένο αίτημα. Το θέμα της Βεύης είχε ήδη συζητηθεί κατά τη συνεδρίαση της μεικτής ελληνορωσικής ομάδας εργασίας για θέματα του ενεργειακού τομέα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα.

Τότε η κυβέρνηση εμφανίστηκε διατεθειμένη να μελετήσει το θέμα, είχε μάλιστα αποφασιστεί να συσταθεί μια ειδική ομάδα εργασίας που θα εξετάσει τις παλαιές εκκρεμότητες και ειδικά το κατά πόσον μπορεί να προχωρήσει η παραχώρηση του λιγνιτορυχείου της Βεύης στους Ρώσους και μάλιστα με απευθείας ανάθεση.

Εμμέσως αυτό επιβεβαιώνεται και στη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου για τις επαφές Σκουρλέτη στη Μόσχα. Η ανακοίνωση αναφέρει ότι "οι συνομιλίες των δύο πλευρών για τα ενεργειακά ζητήματα θα συνεχιστούν μέσα και από το έργο της κοινής Επιτροπής που συστάθηκε πρόσφατα, προκειμένου να εξετάσει και εκκρεμότητες χρόνων".

Οι Ρώσοι ζητούν να τους δοθεί με απευθείας ανάθεση η εκμετάλλευση του λιγνιτορυχείου προκειμένου να προμηθεύουν με λιγνίτη τη σύγχρονη μονάδα της ΔΕΗ στη Μελίττη, χωρίς να αποκλείεται στο μέλλον η κατασκευή νέας μονάδας.

Το αίτημα αφορά την παραχώρηση στην ίδια κοινοπραξία ρωσικών συμφερόντων, με πρωταγωνιστικό ρόλο της Προμηθέας Γκάζ, της κοινής δηλαδή εταιρείας της Gazprom με τον Όμιλο Κοπελούζου, που είχε και τη σύμβαση για την κατασκευή των μονάδων σε Συκιά και Πευκόφυτο.

Σημειωτέον ότι μετά από διαγωνισμό ήταν η εταιρεία ΑΚΤΩΡ που είχε κερδίσει το λιγνιτορυχείο της Βεύης, και πριν από ακριβώς ένα χρόνο (Δεκέμβριος 2014) είχε μάλιστα υπογραφεί και σύμβαση με το τότε ΥΠΕΚΑ. Μεσολάβησαν οι εκλογικές αναμετρήσεις, και η συγκεκριμένη σύμβαση δεν κυρώθηκε ποτέ από τη Βουλή, κάτι που είναι απαραίτητο για να ολοκληρωθεί η διαδικασία.

Ιστορία για το βιβλίο Γκίνες

Η περίπτωση του ορυχείου της Βεύης μπορεί εύκολα να δώσει μια θέση στην Ελλάδα στο βιβλίο Γκίνες με δεδομένο ότι κυβερνήσεις δύο κομμάτων και συνολικά πέντε υπουργοί Aνάπτυξης και Eνέργειας δεν κατάφεραν επί σχεδόν δέκα χρόνια να ολοκληρώσουν έναν διαγωνισμό μίσθωσης του ορυχείου της περιοχής σε ιδιώτη επενδυτή. 

Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός πέρασε κυριολεκτικά από 40 κύματα προκειμένου να ολοκληρωθεί. Η προκήρυξή του έγινε στις 24 Μαΐου 2006, επί υπουργίας Δημήτρη Σιούφα. Ωστόσο στην ουσία διεξήχθησαν δύο διαγωνιστικές διαδικασίες, καθώς μετά το 2009 ο τότε υφυπουργός και σήμερα υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, προχώρησε σε ακύρωση του πρώτου διαγωνισμού και στην προκήρυξη δεύτερου με διαφορετική μεθοδολογία.

Εν τέλει και μετά την εκδίκαση προσφυγής στο ΣτΕ κατά του κύρους του διαγωνισμού, ο πρώην υφυπουργός ΠΕΚΑ Μάκης Παπαγεωργίου επικύρωσε τον Αύγουστο του 2013 τα πρακτικά της επιτροπής αξιολόγησης η οποία είχε οριστεί τον Μάρτιο του 2010 με επικεφαλής τον καθηγητή Παναγιώτη Μητρόπουλο.

Η σημασία του λιγνιτωρυχείου της Βεύης (ένα χωριό κοντά στα σύνορα με τα Σκόπια που μαστίζεται από την ανεργία) με αποθέματα περίπου 90 εκατομμυρίων τόνων λιγνίτη είναι μεγάλη καθώς αποτελεί τη μία από τις δύο πηγές προμήθειας καυσίμου για τον ΑΗΣ Μελίτης (μαζί με το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας της Φλώρινας).

Κατά το παρελθόν την εκμετάλλευσή του είχε η εταιρεία ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ (Κ. Βαρβούτης). Μετά την πτώχευση της εταιρείας το λιγνιτωρυχείο περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, αλλά έμενε ανενεργό για 15 περίπου χρόνια. Εκτός από το υπό παραχώρηση τμήμα του ορυχείου, ένα άλλο κομμάτι στην ίδια περιοχή έχει παραχωρηθεί στη ΔΕΗ. Και τα δύο τμήματα, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να τροφοδοτήσουν όχι μόνο τη μονάδα της Μελίτης αλλά και ένα ακόμη εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρισμού.

Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι στο νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ» είχε περάσει τροπολογία, σύμφωνα με την οποία, στο πλαίσιο του διαγωνισμού θα προκρίνονταν «εκείνες οι προσφορές στις οποίες περιλαμβάνονται εμπεριστατωμένο, τεκμηριωμένο και δεσμευτικό σχέδιο προς αξιοποίηση της άδειας ηλεκτροπαραγωγής για το σταθμό Μελίτη ΙΙ, ισχύος 540 MW».

Για την ιστορία, αναφέρουμε πως όταν το Δεκέμβριο του 2014, η τότε ηγεσία του ΥΠΕΚΑ υπέγραψε σύμβαση για τη Βεύη με την ΑΚΤΩΡ, πολλοί τότε θεώρησαν ότι το κοίτασμα θα δοθεί “προίκα” στη Μικρή ΔΕΗ.

Κι αυτό καθώς το συγκεκριμένο κοίτασμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με την τροφοδοσία της μονάδας Μελίτη 1, η οποία, μαζί με το γειτονικό εν λειτουργία λιγνιτορυχείο και την άδεια για μια δεύτερη μονάδα (Μελίτη 2), είχαν αποτελέσει μέρος της “προίκας” που θα δοθεί στη λεγόμενη “Μικρή ΔΕΗ”. Τα όσα επακολούθησαν είναι γνωστά, ο ΣΥΡΙΖΑ παρέπεμψε τη “Μικρή ΔΕΗ” στον κάλαθο των αχρήστων κ.οκ.