Ο ΑΔΜΗΕ Αναδεικνύεται ως η Αχίλλειος Πτέρνα για το Άνοιγμα της Αγοράς Ηλεκτρισμού (του Κ.Ν. Σταμπολή)

του Κ.Ν. Σταμπολή

Η γνωστή ρήση του Ιησού «πριν αλέκτωρ φωνήσαι, τρις απαρνήση με» πιστεύουμε ότι ταιριάζει απόλυτα στο τι πραγματικά συμβαίνει στο σίριαλ της ιδιωτικοποίησης του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Ηλεκτρικής Ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος μέσω του ελέγχου των δικτύων αποτελεί βασικό πυλώνα της αγοράς ηλεκτρισμού. Δεν προλάβαμε να εξηγήσουμε τους λόγους (βλέπε άρθρο μας http://www.energia.gr/article.asp?art_id=98226, 1/10) για τους οποίους το κουαρτέτο, δηλαδή οι δανειστές, δεν ήτο διατεθειμένοι να δεχθούν τους δήθεν ισοδύναμους τρόπους
παράκαμψης της σαφούς υποχρέωσης ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ- όπως συμφωνήθηκε στο Μνημόνιο ΙΙΙ της 13/7/2015- και ήρθε το τηλεγράφημα του Reuters (http://www.energia.gr/article.asp?art_id=98484, 9/1/2015) να μας πληροφορήσει ότι έχουν ήδη υπάρξει ουσιώδεις ενστάσεις από τους δανειστές για το προτεινόμενο από την ελληνική πλευρά εναλλακτικό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς, μέσω του οποίου, ενισχύεται αντί να αποδυναμώνεται η δημόσια φυσιογνωμία και δομή της αγοράς.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Reuters το τεχνικό κλιμάκιο του κουαρτέτου κατά την πρώτη συνάντηση στις 8/10 με εκπροσώπους της κυβέρνησης, στο ΥΠΕΝ, εξέφρασε αντιρρήσεις για την εναλλακτική που πρότειναν για τον ΑΔΜΗΕ και ζήτησαν να παρουσιαστεί νέο σχέδιο μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες. Το Reutersυπενθυμίζει ότι στα προαπαιτούμενα του νέου Μνημονίου περιλαμβάνεται και η ιδιωτικοποίηση του 66% του ΑΔΜΗΕ η οποία πρέπει να ξεκινήσει εντός του Οκτωβρίου ή την εξεύρεση εναλλακτικής επιλογής για το «άνοιγμα» της αγοράς ηλεκτρισμού. Από την άλλη, αναφέρει ότι η «αριστερίστικη», όπως τη χαρακτηρίζει κυβέρνηση, του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα επιθυμεί να «σπάσει» τον ΑΔΜΗΕ, διατηρώντας στο κράτος την ιδιοκτησία των υποδομών του δικτύου και δίνοντας σε ιδιώτες επενδυτές τα υπόλοιπα περιουσιακά του στοιχεία.

Όπως εξ’ άλλου έχει ήδη επισημάνει το energia. gr στο σχέδιο που κατέθεσε η Ελληνική πλευρά στο «κουαρτέτο» ως εναλλακτικό ισοδύναμο μέτρο στην ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ προβλέπεται ισχυροποίηση του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, του ΛΑΓΗΕ, με την ενσωμάτωση ορισμένων βασικών λειτουργιών του ΑΔΜΗΕ στο ΛΑΓΗΕ όπως η καθημερινή κατανομή φορτίων μέσω απόκτησης του Κέντρου Κατανομής Φορτίου στον Άγιο Στέφανο Αττικής, που ανήκει σήμερα στον ΑΔΜΗΕ. Σύμφωνα με το επιτελικό αυτό σχέδιο ο νέος ΛΑΓΗΕ θα μετονομαστεί σε «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας» και θα έχει αρχικά την σημερινή ιδιοκτησιακή δομή η οποία είναι 100% κρατική, αλλά με διατήρηση της δυνατότητας να μεταφέρει έως και 49% του μετοχικού κεφαλαίου στον ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον, ο νέος σχεδιασμός προβλέπει δυναμική μετεξέλιξη του νέου Διαχειριστή και εταιρεία (θυγατρική) με δραστηριότητα στις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στα Βαλκάνια. Τα δε έσοδα για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του Νέου Διαχειριστή Συστήματος, προβλέπεται ότι θα προέλθουν από τα αντίστοιχα τέλη που επιβάλλονται σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά (παραγωγοί, έμποροι, και προμηθευτές).

Είναι εμφανές, παρατηρούν παράγοντες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στους οποίους θέσαμε υπ’ όψη τις θέσεις της κυβέρνησης για την «μη ιδιωτικοποίηση» του ΑΔΜΗΕ, ότι το προτεινόμενο σχήμα κάθε άλλο παρά ισοδύναμο μπορεί να χαρακτηρισθεί ενώ δεν απαντά το κρίσιμο ερώτημα, που απασχολεί άμεσα την αγορά, ως από πού θα αντλήσει τα 3.0-5.0 δισεκατομμύρια ευρώ που θα χρειασθεί ο ΑΔΜΗΕ να επενδύσει για τον εκσυγχρονισμό, αναβάθμιση και επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου κατά τα επόμενα 5 χρόνια.

Προς αυτή την κατεύθυνση εξ’ άλλου κινούνται και οι ενστάσεις του κουαρτέτου που συνοψίζονται ως εξής:

(α) Η δημιουργία μίας ακόμη υπερενισχυμένης κρατικής εταιρείας, όπως θα είναι ο νέος ΛΑΓΗΕ, αντίκειται πλήρως στη φιλοσοφία του Μνημονίου περί μετάβασης από το βαθύ κρατισμό που χαρακτηρίζει την δομή των αγορών στην Ελλάδα σήμερα σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας, αλλά και στην ίδια την λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας η οποία χαρακτηρίζεται από ανταγωνιστικές διαδικασίες. Το προτιμώμενο από τις ελληνικές αρχές «ισοδύναμο» εμποδίζει στην πράξη την ανάπτυξη ανταγωνισμού αντί να τον διευκολύνει.

(β) Ως ισοδύναμο στην μη ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ εκλαμβάνονται άλλου είδους μέτρα, όπως λ.χ. η πώληση μέσω διάθεσης στο Χρηματιστήριο ή σε στρατηγικό επενδυτή του 17% των μετοχών της ΔΕΗ που έχει στην κυριότητα του το ΤΑΙΠΕΔ η εισαγωγή του ίδιου του ΑΔΜΗΕ στο Χρηματιστήριο. Και στις δύο περιπτώσεις επιτυγχάνεται ο ίδιος σκοπός. Δηλαδή η αποδυνάμωση του κρατικού εναγκαλισμού και η λειτουργία της εταιρείας βάσει ιδιωτικο-οικονομικών κριτηρίων, που είναι το ζητούμενο με ταυτόχρονη εξασφάλιση ίσου περίπου ποσού εσόδων. Για αυτό εξάλλου το κουαρτέτο ζήτησε από την Ελληνική πλευρά επαναπροσδιορισμό της αξίας του ΑΔΜΗΕ.

(γ) Σε κανένα άλλο κράτος της ΕΕ, παρατηρούν εκπρόσωποι των δανειστών, δεν υφίσταται ένα τέτοιο μπάσταρδο μοντέλο σαν αυτό που προτείνει η Ελληνική πλευρά. Δηλαδή συνδυασμός Market Operatorμε Transmission Operator( TSO) σε έναν ενιαίο φορέα.

(δ) Δεν νοείται σε αυτό το αρχικό στάδιο εφαρμογής του Μνημονίου υπαναχώρηση από τον στόχο της επίτευξης μετάβασης του ΑΔΜΗΕ σε ιδιωτικό καθεστώς, ακόμα και σε ένα σχήμα με μειοψηφική συμμετοχή του δημοσίου, μέσω ΔΕΗ.

Οιαδήποτε υποχώρηση τώρα από τον στόχο της ιδιωτικοποίησης θα εκληφθεί ως αδυναμία από την Ελληνική πλευρά, παρατηρούν εκπρόσωποι των δανειστών, για να συμπληρώσουν ότι όπως έχουν αντιληφθεί η κυβέρνηση Τσίπρα πραγματικά δεν επιθυμεί να δει ουδεμία ιδιωτικοποίηση να πραγματοποιείται.

Όπως έχουμε κατ’ επανάληψη υποστηρίξει μέσα από τις στήλες του energia. gr οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα, ως ιδέα και ως πράξη, περνούν υποχρεωτικά μέσα από την αγορά ενέργειας η οποία από τα σπάργανα της (βλέπε δημιουργία ΔΕΗ τη δεκαετία του 1950, ιστορικά κρατικός έλεγχος διυλιστηρίων και εισαγωγές αργού, εισαγωγή φυσικού αερίου στη χώρα από τη ΔΕΠΑ) έχει ταυτιστεί με το κράτος. Παρά τις γενναίες μετοχοποιήσεις ΔΕΗ και ΕΛΠΕ, επί οκταετίας Σημίτη, η όλη δομή παραμένει απαρέγκλιτα κρατική κάτι που σαφώς επηρεάζει το ευρύτερο κλίμα και διάθεση αφού η κρατικοδίαιτη κουλτούρα των συνδικάτων έχει διαβρώσει σχεδόν τα πάντα. Για αυτό η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ αποτελεί για τους δανειστές ένα είδος crash test της νέας περιόδου διακυβέρνησης Τσίπρα, η εξέλιξη της οποίας θα επηρεάσει την όλη πορεία των αποκρατικοποιήσεων. Με άλλα λόγια οι δανειστές έχουν επιλέξει να δώσουν την μάχη με επίκεντρο τον ΑΔΜΗΕ σε μία προσπάθεια να περάσουν εδώ και τώρα τη γραμμή τους για έναν ουσιαστικό περιορισμό του κρατικού παρεμβατισμού στην λειτουργία της αγοράς.