Τα υπέρ και τα κατά της παραχώρησης των δικτύων

Επενδύσεις, έργα ανάπτυξης και προσλήψεις προσωπικού ή συρρίκνωση, απαξίωση και προβλήματα που φτάνουν μέχρι και τον κίνδυνο γενικευμένων μπλακάουτ; Η προφανής απάντηση στο παραπάνω δίλημμα γίνεται πιο σύνθετη, εάν προσθέσει κανείς στην εξίσωση και την παράμετρο της ιδιωτικοποίησης ή όχι του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή της θυγατρικής της ΔΕΗ, η οποία έχει εισέλθει ως ξεχωριστό κεφάλαιο της συμφωνίας με τους δανειστές, οι οποίοι ζητούν επίμονα να προχωρήσουν άρον άρον οι διαδικασίες πώλησης.

Οι... σύντροφοι

Η κυβέρνηση βεβαίως, και μέσω του νέου υπουργού ενέργειας, Π. Σκουρλέτη, φροντίζει να διαμηνύσει προς το εσωτερικό ότι προτίθεται να εξαντλήσει τις δυνατότητες ώστε η ιδιωτικοποίηση να μετατραπεί σε κρατικοποίηση. Όπερ μεθερμηνευόμενον, σημαίνει ότι το κράτος θα πρέπει να βρει κεφάλαια πάνω από 600 εκατ. ευρώ (δηλαδή πάνω από τη λογιστική αποτίμηση του 66% ΑΔΜΗΕ) προκειμένου να αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο του διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρισμού. Το ευφάνταστο αυτό σενάριο βεβαίως προϋποθέτει, βάσει της συμφωνίας με τους εταίρους και δανειστές, ότι θα υπάρξει και ενδιαφερόμενος να αγοράσει το υπόλοιπο μετοχικό μερίδιο που θα πουληθεί από τη ΔΕΗ.

Κόντρα σε αυτές τις δαιδαλώδεις και μάλλον νεφελώδεις διαδικασίες, που κατά πολλούς μαρτυρούν την πραγματική πρόθεση της κυβέρνησης να "παίξει καθυστερήσεις" ώστε στο τέλος της μέρας να παραμείνει ο ΑΔΜΗΕ στη ΔΕΗ και να μη δυσαρεστηθούν και οι "σύντροφοι" της ΓΕΝΟΠ, υπάρχει και η πιο καθαρή λύση της ιδιωτικοποίησης, η οποία όμως κοντράρεται από τις γνωστές ιδεοληψίες περί "ιερής αγελάδας" των δικτύων ηλεκτρισμού.

Τι ισχύει, όμως, πραγματικά;

Όπως έχει συμβεί και σε πλείστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ακόμη και στη Γαλλία πλέον συζητείται ευρέως η είσοδος ιδιωτών στον διαχειριστή του δικτύου RTE), η ανάσα που προσφέρουν τα ιδιωτικά κεφάλαια αλλά και το ευέλικτο μάνατζμεντ μιας μη κρατικά εξαρτώμενης διοίκησης, έφεραν βιώσιμη ανάπτυξη, κερδοφορία, επενδύσεις ακόμη και προσλήψεις λόγω των νέων αναγκών που προέκυψαν από την επέκταση των δικτύων. Για την Ελλάδα, υπό τις σημερινές συνθήκες ουσιαστικής αδυναμίας εξεύρεσης κεφαλαίων (ακόμη και προ κρίσης τα δύο τρίτα των έργων χρηματοδοτούνταν από το ΕΣΠΑ ή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), η ανάγκη για είσοδο ιδιωτικών κεφαλαίων είναι ακόμη πιο έντονη, υπό τη δαμόκλειο σπάθη του αφανισμού των υπό ανάπτυξη νέων έργων και της μείωσης των επενδύσεων συντήρησης που μοιραία θα οδηγήσουν σε περαιτέρω απαξίωση το πεπαλαιωμένο σύστημα μεταφοράς με ορατό τον κίνδυνο μεσοπρόθεσμα να υπάρξουν σοβαρά προβλήματα ακόμη και για γενικευμένα μπλακάουτ.

Υλοποίηση

Τώρα ένα ερώτημα είναι πώς εξασφαλίζεται ότι τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν με την είσοδο ιδιώτη. Η απάντηση είναι ότι αυτό μπορεί να καθοριστεί στους όρους του συμφώνου πώλησης (SPA). Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ένα προσχέδιο που είχε εκπονηθεί από την προηγούμενη διοίκηση της εταιρείας (η οποία μάλιστα είχε χειριστεί και είχε φέρει σε πέρας το 95% της διαδικασίας πώλησης) είχε οριστεί penalty 100 εκατομμυρίων ευρώ σε περίπτωση που ο αγοραστής αποτύγχανε να υλοποιήσει κάποιο από τα μεγάλα έργα που περιλαμβάνονται στο δεκαετές πλάνο ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς, που εκπονείται σε συνεργασία και εγκρίνεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ακόμη και εάν αποφασιστεί πώληση, θεωρείται τεχνικά ανέφικτο να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει οριστεί για την αποκρατικοποίηση στη συμφωνία με τους δανειστές. Τώρα ποιος μπορεί, μετά τις κωλυσιεργίες του παρελθόντος αλλά και την εκπεφρασμένη ιδεολογική αντίθεση της κυβέρνησης, να πείσει τους δανειστές ότι είναι πράγματι αδύνατο χρονικά να καταρτιστεί το SPA (Service Purchase Agreement), να ολοκληρωθεί το due dilligence και να πειστούν οι ενδιαφερόμενοι μνηστήρες (Terna Rete, State Grid China Corporation, PSP, Elia & IFM) να καταθέσουν προσφορές μέχρι τον Οκτώβριο, αυτό είναι άλλο θέμα...

Γιατί η ΔΕΗ "θέλει" τα λεφτά της πώλησης

Η διοίκηση Παναγιωτάκη ακόμη δεν έχει τοποθετηθεί επισήμως υπέρ ή κατά της πώλησης της θυγατρικής των δικτύων, αν και σε κατ' ιδίαν συζητήσεις ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας είναι ξεκάθαρος λέγοντας ότι προσωπικά είναι ενάντιος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ποια είναι, όμως, τα αντικειμενικά δεδομένα για τη ΔΕΗ γύρω από το θέμα;

Όπως έχει γίνει γνωστό, τα έσοδα που θα προέκυπταν από την πώληση της θυγατρικής, είχε σχεδιαστεί να αξιοποιηθούν για το μεγαλύτερο project που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα παραγωγικών επενδύσεων της ΔΕΗ, την περίφημη νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα V.

Θυμίζουμε ότι το έργο προϋπολογισμού (συμβατική αξία) 1,4 δισ. ευρώ έχει εξασφαλισμένη κατά το ήμισυ τη χρηματοδότησή του από κοινοπραξία γερμανικών τραπεζών, υπό την εγγύηση του γερμανικού ινστιτούτου εξαγωγικών πιστώσεων KFW (739 εκατ. ευρώ). Το υπόλοιπο ποσό της επένδυσης προβλεπόταν να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια της ΔΕΗ, δηλαδή πρωτίστως από την πώληση του ΑΔΜΗΕ και δευτερευόντως από τις χρηματοροές του ομίλου, εφόσον βεβαίως ομαλοποιηθεί η γενικότερη κατάσταση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (θυμίζουμε τις ανεξόφλητες οφειλές πελατών που με τις τελευταίες εξελίξεις και τα capital controls εκτιμάται ότι έχουν ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ από 1,8 δισ. που ήταν προ των μέτρων στις τράπεζες).

Ένα σενάριο που κυοφορείται τις τελευταίες ημέρες, από όσους προκρίνουν το μοντέλο κρατικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, είναι η ΔΕΗ να λάβει ως αντίτιμο όχι μετρητά που είναι αναγκαία για την επένδυση της Πτολεμαΐδας αλλά να γίνουν swap μετοχές των ΕΛΠΕ ή και άλλων εταιρειών υπό δημόσιο έλεγχο, σε αντάλλαγμα για την απόκτηση των μετοχών της θυγατρικής από το Δημόσιο. Μια τέτοια εξέλιξη, το μόνο βέβαιο είναι ότι βάζει σε αβέβαιες ατραπούς την επένδυση της Πτολεμαΐδας, στην οποία τόσα ποντάρει για τη μελλοντική αναπτυξιακή του πορεία ο όμιλος της ΔΕΗ. Σε διαφορετική περίπτωση η εταιρεία κινδυνεύει να απαξιωθεί περισσότερο, με το, ήδη μεγάλου ηλικιακού μέσου όρου, παραγωγικό δυναμικό που διαθέτει...