Ο ενεργειακός Καζαμίας του 2015 θα γραφτεί στις 26 Ιανουαρίου

Υπό τη δαμόκλειο σπάθη του αποτελέσματος των εκλογών τελεί σχεδόν το σύνολο των μεγάλων εκκρεμοτήτων αλλά και των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά επισφαλή την οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τι φέρνει η νέα χρονιά στον κλάδο.

Και αυτό διότι σε περίπτωση εκλογικής νίκης και αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ δρομολογούνται δραματικές αλλαγές και ανατροπές, ενώ σε περίπτωση που υπάρξει αλλαγή σε σχέση με τη μέχρι στιγμής εικόνα των δημοσκοπήσεων και καταγραφεί πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας, ειδικά στις αποκρατικοποιήσεις αναμένεται να υπάρξουν άμεσες εξελίξεις. Βεβαίως δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η κάλπη να «βγάλει» κυβέρνηση συνεργασίας με κάποιο μικρότερο κόμμα, οπότε είναι πολύ πιθανόν να μπει αρκετό «νερό στο κρασί» των δύο μεγάλων μονομάχων στις επικείμενες εκλογές.

Πάντως εάν θεωρήσουμε ότι σε περίπτωση που η ΝΔ κερδίσει τις εκλογές θα ολοκληρωθούν οι εν εξελίξει διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων αλλά και απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, τότε το ερωτηματικό αφορά κυρίως στις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ γύρω από τον ενεργειακό τομέα, αν και ήδη ως αξιωματική αντιπολίτευση έχει δώσει σαφή δείγματα γραφής για τον τρόπο που θα διαχειριστεί τον κλάδο εφόσον βεβαίως κερδίσει τις εκλογές.

Αποκρατικοποιήσεις

Η υπόθεση του ΑΔΜΗΕ, είναι μια πώληση που υπό συνθήκες πολιτικής ομαλότητας θα είχε κανονικά ολοκληρωθεί μέσα στους πρώτους μήνες του 2015. Ωστόσο, η επίσπευση της προεδρικής εκλογής και εν τέλει των εθνικών εκλογών, ουσιαστικά έχει οδηγήσει σε πάγωμα την διάθεση του 66% της θυγατρικής της ΔΕΗ, στην οποία έχει αντιταχθεί σε υψηλούς τόνους ο ΣΥΡΙΖΑ. Παρότι ο διαγωνισμός βρίσκεται στο τελικό στάδιο, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι δε θα ολοκληρωθεί από μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο ισχύει βεβαίως και για το σχέδιο της μικρής ΔΕΗ και της μετοχοποίησης του 17%, το οποίο έπεται της πώλησης του ΑΔΜΗΕ.

Αλλά και για πωλήσεις που θεωρητικά βρίσκονται στο στάδιο της τυπικής ολοκλήρωσης, όπως η περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, πιθανή εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ περιπλέκει σημαντικά την κατάσταση. Θυμίζουμε ότι η έγκριση της πώλησης στην εταιρεία Socar από τις αρμόδιες αρχές Ανταγωνισμού της ΕΕ, έχει καθυστερήσει σημαντικά με ευθύνη των Βρυξελλών.

Απελευθέρωση αγορών

Εφόσον έχουμε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή συνασπισμού υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, στις καλένδες αναμένεται να παραπεμφθούν και μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες για την απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών με πρώτο το νομοσχέδιο για το άνοιγμα της αγοράς αερίου, που έπεσε «θύμα» της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Επίσης στην ίδια κατηγορία ανήκουν προωθούμενες αλλαγές για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού με κυριότερη την προώθηση των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος ΝΟΜΕ.

Σύμφωνα με τις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στον ενεργειακό τομέα θα ενισχυθεί ο ρόλος των κρατικά ελεγχόμενων εταιρειών, γεγονός που αφήνει ερωτηματικό για το τι μέλλει γενέσθαι και στον όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων, όπου  ναι μεν το δημόσιο δεν έχει την πλειοψηφία, ωστόσο ελέγχει ένα σημαντικό ποσοστό.

Αγωγοί

Σε ό,τι αφορά το κομμάτι των διεθνών αγωγών, εκεί δεν αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές, ανεξάρτητα με το ποιος θα είναι ο νικητής των εκλογών, αφού τα περισσότερα έργα είναι ήδη δρομολογημένα. Πάντως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιδιώξει μια νέα συμφωνία με τον αγωγό TAP ως προς τα ανταποδοτικά οφέλη ή ακόμη και την είσοδο του ελληνικού δημοσίου στην κοινοπραξία, χωρίς ωστόσο να είναι σαφή τα πραγματικά περιθώρια που υπάρχουν για μια τέτοια διαπραγμάτευση. Πάντως στο κομμάτι των αγωγών δεν αναμένονται δραματικές ανατροπές, ενώ το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει εκφράσει αντίθετη θέση σε έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων ή η υπόγεια αποθήκη αερίου στην Καβάλα. Ωστόσο χωρίς να προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις, ένα σοβαρό ερωτηματικό που θα πρέπει να απαντηθεί αφορά στο σκέλος της χρηματοδότησης αυτών των επενδύσεων.

Πετρέλαιο

Αν και η πτώση των τιμών του πετρελαίου εκ των πραγμάτων δημιουργεί νέα δεδομένα και χαμηλώνει τον πήχη των προσδοκιών, ο ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση είχε ταχθεί υπέρ ενός διαφορετικού μοντέλου εκμετάλλευσης, με απευθείας συμμετοχή του Δημοσίου με μετοχικό μερίδιο στις κοινοπραξίες έρευνας και εκμετάλλευσης. Θυμίζουμε ότι με βάση το σημερινό πλαίσιο, οι διαγωνισμοί που βρίσκονται σε εξέλιξη θα βασιστούν στο μοντέλο του lease agreement, που προβλέπει συγκεκριμένη φορολόγηση, royalties και άλλες υποχρεώσεις του αναδόχου. Αντίθετα στο μοντέλο που έχει υποστηρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ (production sharing agreement) το κράτος μέσω εταιρείας που ελέγχει συμμετέχει στην έρευνα και ανάπτυξη και στη συνέχεια έχει δικαιώματα επί της παραγωγής.