Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

"Το ενεργειακό απειλεί τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας"

Μια ολοκληρωμένη μελέτη  για  το πρόβλημα αιχμής του ενεργειακού κόστους, «που αποτελεί βασικό στοιχείο ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας» κατέθεσε το ΔΙΚΤΥΟ για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Στη μελέτη επισημαίνεται το ανταγωνιστικό μειονέκτημα που προκαλεί για την εγχώρια βιομηχανία το υψηλό κόστος ενέργειας. Η πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, Άννα Διαμαντοπούλου, παρουσιάζοντας τη μελέτη δήλωσε χαρακτηριστικά: «Παράλληλα λοιπόν  με τα μεγάλα προβλήματα του χρέους και της δημοσιονομικής σταθερότητας, η διαπραγμάτευση με τους δανειστές  και εταίρους μας, πρέπει πλέον να στραφεί στην ουσία των μεταρρυθμίσεων με πρώτο και κυρίαρχο στόχο την παραγωγική αναδιοργάνωση της χώρας αλλά και την  άμεση στήριξη της κάθε ελληνικής οικογένειας, δηλαδή την δουλειά για τον καθένα».
Οι επιπτώσεις από το υψηλό κόστος ενέργειας στην ανταγωνιστικότητα
Στη μελέτη που κατέθεσε το ΔΙΚΤΥΟ για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη υπογραμμίζεται ότι το ακριβό ρεύμα και αέριο αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες που δημιουργούν πρόβλημα βιωσιμότητας για το βιομηχανικό κλάδο.

Συγκεκριμένα οι συγγραφείς της μελέτης (Α. Δαγούμας, Λέκτορας Οικονομικής της Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Πανεπιστήμιο Πειραιά, Γιώργος Γκούμας, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός) υπογραμμίζουν ότι η Ελληνική βιομηχανία και ιδιαίτερα οι ενεργοβόροι κλάδοι της, όπως η χαρτοβιομηχανία, η τσιμεντοβιομηχανία, η υαλουργία, τα κεραμικά, η βιομηχανία επεξεργασίας μετάλλου αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα βιωσιμότητας  που οφείλεται εν μέρει στο κόστος ενέργειαςκαι ιδιαίτερα σε παράγοντες που επηρεάζουν το τελικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίαρχη θέση της ΔΕΗ, επιβαρύνσεις λόγω υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, ανανεώσιμων πηγών και ειδικού φόρου κατανάλωσης). Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι βιομηχανίες που καταναλώνουν φυσικό αέριο, όπως για παράδειγμα οι κλάδοι διύλισης, χαλυβουργίας, λιπασμάτων.

Η μελέτη επισημαίνει ότι η Ευρώπη δεν ήταν ποτέ φθηνός ενεργειακός προορισμός, ωστόσο τα τελευταία χρόνια το χάσμα ενεργειακού κόστους ανάμεσα στην Ευρώπη και τους κύριους εμπορικούς της εταίρους διαρκώς διευρύνεται. Έτσι στις ΗΠΑ, την Ινδία και τη Ρωσία χρησιμοποιείται 3 με 4 φορές φθηνότερο φυσικό αέριο, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια για βιομηχανική χρήση είναι 2 φορές πιο ακριβή από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και 20% πιο ακριβή από την Κίνα.

Και ενώ η Ευρώπη είναι ακριβότερη, η κατάσταση για την Ελλάδα είναι ακόμη χειρότερη. Χαρακτηριστικά όπως επισημαίνεται στη μελέτη, ενώ  στην περίοδο 2000-2009 οι αυξήσεις στο βιομηχανικό κόστος ενέργειας στην Ελλάδα ήταν μικρότερες από το μέσο όρο της ΕΕ, την περίοδο 2009-2013 το τελικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για βιομηχανική χρήση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 7,6% όταν στην ΕΕ -27 αυξήθηκε κατά 4,8%.
Προβλήματα
Ποια είναι όμως τα κύρια προβλήματα που εντοπίζονται στη μελέτη του Δικτύου, σε σχέση με το κόστος ενέργειας;

1) Υπερβολική φορολόγηση
Ενεργειακή φορολόγηση: η ενεργειακή φορολόγηση είναι ιδιαίτερα υψηλή στην Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη
Ενεργειακό κόστος στο φυσικό αέριο: Η Ελλάδα μαζί με τα κράτη της Βαλτικής και την Τσεχία έχουν σημαντικά υψηλότερες χονδρεμπορικές τιμές σε σχέση με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά κράτη-μέλη.

2) Ενεργειακό κόστος στον ηλεκτρισμό: Η Eurostat ναι μεν πιστοποιεί ότι οι ηλεκτρικές τιμές για μια μέση Ελληνική βιομηχανία είναι από τις ακριβότερες στην Ευρώπη, όμως δεν αποτυπώνει το πραγματικό μέγεθος της διαφοράς αυτής από τα άλλα κράτη-μέλη. Ο λόγος είναι διότι τα βιομηχανικά τιμολόγια είναι εμπιστευτικές συμφωνίες, συνεπώς δεν αποτυπώνονται στα επίσημα στοιχεία της Eurostat. Σύμφωνα με μελέτη  που εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΕΒΙΚΕΝ από την εταιρία συμβούλων Roland Berger, το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας  για την ενεργοβόρα Ελληνική βιομηχανία είναι λίγο πάνω από 60 ευρώ/MWh, ενώ αντίστοιχα στην Ισπανία και Γερμανία είναι λίγο κάτω από 50 ευρώ/MWh και στην Ιταλία λίγο πάνω από 50 ευρώ/MWh. Συνεπώς προκύπτει μια διαφορά της τάξης των 10 ευρώ/MWh, το οποίο σημαίνει περίπου 20% αυξημένο κόστος ηλεκτρικής για την Ελληνική βιομηχανία.
Συμπεράσματα - Προτάσεις
Η μελέτη του Δικτύου υπογραμμίζει ότι η επιβίωση της βιομηχανίας, καθώς  αποτελεί ειδικό κλάδο της οικονομίας, που αν κλείσει απαιτούνται πολλά χρόνια για την αναβίωση του, πρέπει να αποτελέσει πρώτιστο στόχος.

Πάντα σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, η ενεργειακή πολιτική μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους αν σχεδιαστεί ώστε να προάγει 1) την ανταγωνιστικότητα της αγοράς ενέργειας και 2) τη χρήση τεχνικά αλλά και οικονομικά βιώσιμων λύσεων.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπογραμμίζεται ότι εφόσον η ΕΕ επιθυμεί να πρωτοστατεί στην προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος αυτό δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος της ανταγωνιστικότητας και δεν μπορεί να βασίζεται σε πολιτικές που προκαλούν  προφανείς και μη βιώσιμες στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας.

Τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζονται στενότερα όχι μόνο για να θέτουν στόχους αλλά και για να δημιουργούνται συνέργειες στην επίτευξη των στόχων, προς όφελος όλων.

Ποια είναι όμως τα συγκεκριμένα μέτρα που προτείνει το δίκτυο; Τα άμεσα ή/ και μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα οδηγήσουν σε περιορισμό του προβλήματος του υψηλού κόστους ενέργειας είναι:

1) Αντιστάθμιση του έμμεσου περιβαλλοντικού κόστους
2) Συμβόλαια διακοπτόμενων φορτίων
3) Προτεραιότητα στην εξοικονόμηση ενέργειας
4) Εφαρμογή δημοπρασιών τύπου ΝΟΜΕ
5) Δρομολόγηση αυστηρού Χρονοδιαγράμματος Ενεργειών για την Προσαρμογή της Εγχώριας Αγοράς Ηλεκτρισμού στις Απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Μοντέλου Στόχου (EU Target Model)
6) Σύναψη διμερών συμβάσεων βιομηχανικών καταναλωτών με παραγωγούς εσωτερικού ή και εξωτερικού
7) Ομαδική διαπραγμάτευση συμβολαίων μακράς διάρκειας
8) Εξορθολογισμός της φορολόγησης των ενεργειακών προϊόντων
9) Δυνατότητα μονομερούς προσφυγής σε διαιτησία
10) Αναπροσαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ
11) Απαλλαγή ή περιορισμός της επιβάρυνσης των βιομηχανιών από το ειδικό τέλος λιγνίτη
12) Σταθερό απλό και διάφανο φορολογικό σύστημα
13) Επαναφορά συντελεστών απόσβεσης πάγιων στοιχείων


Δώστε ενέργεια στη βιομηχανία 
"Στην Ελλάδα, τη χώρα με το μεγαλύτερο  ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη, η κρίση δημιούργησε ένα εκρηκτικό τοπίο ειδικά στην βαριά βιομηχανία. Η Κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον  να αρκεστεί σε μακροχρόνιους σχεδιασμούς για την ενεργειακή πολιτική" δήλωσε μεταξύ άλλων η πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, Άννα Διαμαντοπούλου:

Αναλυτικά, η πλήρης δήλωση της κας Διαμαντοπούλου έχει ως εξής:

"Το μεγάλο ζητούμενο για την Ελλάδα της κρίσης ήταν και είναι το εθνικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο που θα μας οδηγήσει σε μια νέα παραγωγική οικονομία. Η οποιαδήποτε  εξέλιξη των διαπραγματεύσεων της  κυβέρνησης με τους δανειστές έχει ουσία και αποκτά αξία μόνο όταν η  χώρα έχει δική της πυξίδα και αυτόνομο σχέδιο παραγωγής. Είτε παραταθεί  είτε αντικατασταθεί το μνημόνιο από μια  νέα προληπτική πίστωση, σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται ν’ αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα της χώρας.  Παραδείγματος χάριν η πρώτη εθνική προτεραιότητα για τις κατ’ ελάχιστον 1.000.000  θέσεις εργασίας που χρειάζεται η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία,  εάν οι όποιες εξελίξεις  των διαπραγματεύσεων δεν συνοδευθούν από άμεσα σχέδια δράσης για την βιομηχανική πολιτική.

Συγκεκριμένα για τη την Ελληνική Βιομηχανία επιχειρησιακό σχέδιο προσέλκυσης επενδύσεων (οι οποίες μειώθηκαν από το 2008 – 2013 κατά 40%) και στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της, παράλληλα με την δημιουργία βιομηχανικής απασχόλησης ( και η οποία έχασε από το 2008 – 2013 το 37% του εργατικού δυναμικού δηλαδή 200.000 θέσεις εργασίας). Ας σκεφτούμε την πολλαπλασιαστική δυναμική της βιομηχανικής απασχόλησης , η οποία σύμφωνα με τους Διεθνείς Οργανισμούς σημαίνει ότι κάθε θέση εργασίας στη βιομηχανία δημιουργεί δύο θέσεις εργασίας στην ευρύτερη οικονομία.

Σήμερα, το ΔΙΚΤΥΟ για την μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μετά τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του δημοσίου χρέους ανοίγει εξειδικευμένα  τα κρίσιμα κεφάλαια της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Καταθέτει μία ολοκληρωμένη μελέτη  για  το πρόβλημα αιχμής του ενεργειακού κόστους, που αποτελεί βασικό στοιχείο ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας.

Στην Ελλάδα, τη χώρα με το μεγαλύτερο  ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη, η κρίση δημιούργησε ένα εκρηκτικό τοπίο ειδικά στην βαριά βιομηχανία. Η Κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον  να αρκεστεί σε μακροχρόνιους σχεδιασμούς για την ενεργειακή πολιτική. Αν δεν γίνει ΑΜΕΣΑ επιχειρησιακό σχέδιο για την ελληνική βιομηχανία, τότε  Ελλάδα και βαριά βιομηχανία χωρίζουν οριστικά. Είναι γνωστό στην οικονομική ιστορία ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναγεννηθεί ένας κλάδος ή ακόμα και ένα εργοστάσιο που κλείνει. Υπάρχουν ακόμα και τώρα πολλές δυνατότητες προς αξιοποίηση , όπως δείχνει ένα ευρύ φάσμα μελετών και προτάσεων.

Παράλληλα λοιπόν  με τα μεγάλα προβλήματα του χρέους και της δημοσιονομικής σταθερότητας, η διαπραγμάτευση με τους δανειστές  και εταίρους μας , πρέπει πλέον να στραφεί την ουσία των μεταρρυθμίσεων με πρώτο και κυρίαρχο στόχο την παραγωγική αναδιοργάνωση της χώρας αλλά και την  άμεση στήριξη της κάθε ελληνικής οικογένειας, δηλαδή την δουλειά για τον καθένα".
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου