Η «μικρή ΔΕΗ» και 10 μεγάλες αλήθειες

(του Γιάννη Μανιάτη, ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ)

 Η κορυφαία προτεραιότητα των ηγετών της ΕΕ και προφανώς και της Ελλάδας, είναι το ζήτημα της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας, που στηρίζεται σε τρεις επιμέρους πυλώνες: i) απεξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές τρίτων χωρών,  ii) ενίσχυση των υποδομών μεταφοράς ενεργειακών προϊόντων και iii) απελευθέρωση της αγοράς, η οποία είναι και το ζήτημα ακριβώς που συζητείται στο νομοσχέδιο για τη λεγόμενη «μικρή ΔΕΗ». Τελικός στόχος, μέσα από μια γενναία μεταρρυθμιστική.. παρέμβαση δημιουργίας ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας, η παροχή υπηρεσιών σε φθηνότερες τιμές προς τους τελικούς καταναλωτές (νοικοκυριά, αγρότες, επιχειρήσεις). Αυτό που έχουν
ήδη εφαρμόσει 19 από τα 28 κράτη μέλη της Ε.Ε.
Ο ανταγωνισμός δεν δημιουργείται αν το Δημόσιο πουλήσει ποσοστό που κατέχει στη ΔΕΗ, με άλλα λόγια αν αντικατασταθεί το κρατικό μονοπώλιο, με άλλο ιδιωτικό, αλλά μόνο αν ομογενοποιηθεί εύλογο μέρος (30%) του παραγωγικού δυναμικού, των πελατών, των εργαζομένων, των δανείων, της εταιρείας που έχει τη δεσπόζουσα θέση, το οποίο με διαφανείς διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες θα προσελκύσει ισχυρούς επενδυτές και θα διεκδικήσει μέρος της ενεργειακής αγοράς από το εναπομένον ισχυρότερο 70%.
 Οι υποστηρικτές της ακινησίας επιστρατεύουν τις ανακρίβειες, τη δημαγωγία, την τυφλή καταγγελία, τον τακτικισμό, όπως τη συλλογή 120 υπογραφών βουλευτών, προκειμένου να εξυπηρετηθούν προφανείς κομματικές σκοπιμότητες για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ας δούμε τις 10 βασικές αλήθειες για το θέμα:
Αλήθεια 1: Δεν ξεπουλιέται "το πιο παραγωγικό κομμάτι της ΔΕΗ", αφού αυτό που δίδεται είναι το αναλογικά ίδιο 30%, ούτε πιο προσοδοφόρο, ούτε λιγότερο προσοδοφόρο από το εναπομένον 70%. Οι μονάδες του Αμυνταίου, για παράδειγμα, είναι βέβαιο ότι θα χρειαστούν αναβάθμιση για να μην βγουν εκτός λειτουργίας το 2019. Η μονάδα φυσικού αερίου της Κομοτηνής μπαίνει από τις τελευταίες, με χαμηλή προτεραιότητα στο σύστημα.
Αλήθεια 2: Στη νέα εταιρεία δεν θα μεταφερθούν μόνο οι "καλοί" πελάτες και οι "κακοί" θα μείνουν στη ΔΕΗ. Μικροί - μεγάλοι, καλοί - κακοί, που θα μεταφερθούν μόνο για ένα τετράμηνο, θα έχουν την ίδια αναλογία σε μικρή και μεγάλη ΔΕΗ.  Στη συνέχεια θα ισχύσει ο ελεύθερος ανταγωνισμός και θα μπορεί ο κάθε Έλληνας πολίτης να επιλέξει την εταιρεία του. Η ΔΕΗ, με το καταξιωμένο όνομά της, προφανώς δημιουργεί αίσθημα ασφαλείας σημαντικό έναντι οποιουδήποτε νέου παρόχου.
Αλήθεια 3: Τα έσοδα από τη «μικρή ΔΕΗ» δεν θα πάνε στο ΤΑΙΠΕΔ και την αποπληρωμή του χρέους, αλλά στην ίδια τη ΔΕΗ. Την ιδιωτικοποίηση θα την κάνει η ίδια η ΔΕΗ. Η ρευστότητα της εταιρίας θα βελτιωθεί, όπως και ο δανεισμός της, η πιστοληπτική της ικανότητα και η χρηματοοικονομική της κατάσταση. Και βεβαίως, επενδύσεις όπως η «Πτολεμαΐδα 5» που είναι σε εξέλιξη, θα μπορούν με ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια να υλοποιηθούν.
Αλήθεια 4: Το ίδιο μοντέλο λειτούργησε στα 19 από τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ. Στη γειτονική Ιταλία και στην κρατική ENEL, το 1999, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να πουλήσει σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής 15.000 ΜW, που αντιστοιχούσαν στο 30% της εγκατεστημένης ισχύος. Η ρευστότητα που απέκτησε η ENEL, όχι μόνο δεν έβλαψε τα μεγέθη και την ευρωστία της, αλλά αντιθέτως της επέτρεψε να επεκταθεί σε 40 χώρες της Ευρώπης, της βόρειας και νότιας Αμερικής και να τετραπλασιάσει τα έσοδά της (από 22 δισ., σε 85 δισ. το 2012).
Αλήθεια 5: Δεν καταργείται το Kοινωνικό Oικιακό Tιμολόγιο, ούτε πλήττονται οι ευάλωτοι καταναλωτές, αφού η πολιτική αυτή δεν είναι πολιτική της ΔΕΗ, αλλά απόλυτη και αποκλειστική αρμοδιότητα και πολιτική της κυβέρνησης να παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα σε ασθενείς οικογένειες με έκπτωση έως και 40%. Σήμερα έχουν ήδη ενταχθεί στο ΚΟΤ πάνω από 550.000 ελληνικές οικογένειες, με προοπτική να φτάσουμε τους 700.000 δικαιούχους. Με δική μας πρωτοβουλία, όλες οι κοινωνικές δομές που στηρίζουν τους οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερους (συσσίτια, κοινωνικά φαρμακεία και παντοπωλεία, δομές της Αυτοδιοίκησης, των Περιφερειών και της Εκκλησίας) έχουν φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 70%, ενώ επιπλέον σήμερα, περίπου 7.000 φτωχές οικογένειες παίρνουν δωρεάν ρεύμα, ενώ πριν δεν ηλεκτροδοτούνταν. Οι αποφάσεις αυτές θα συνεχίσουν να δεσμεύουν και τη «μικρή ΔΕΗ».
Αλήθεια 6: Διασφαλίζονται απολύτως τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων που θα μεταφερθούν στη «μικρή ΔΕΗ».
Αλήθεια 7: Θα βελτιωθεί η παραγωγική διαδικασία και η οικονομική βιωσιμότητα της υπόλοιπης ΔΕΗ. Η «μικρή ΔΕΗ» θα πάρει μέρος των δανείων, κατά τη αναλογία του 30%. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη ΔΕΗ είναι ότι είναι η μοναδική εταιρεία, στην οποία χρωστούν καταναλωτές πάνω από 1 δισ. ευρώ. Όταν λοιπόν, θα υπάρξει και άλλος πάροχος, προφανώς, θα μειωθεί κατά 30% το αντίστοιχο ρίσκο που έχει η ΔΕΗ.
Αλήθεια 8: Διασφαλίζονται τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών, όπως με τη σημερινή ΔΕΗ. Η ευθύνη για το χειρισμό του υδατικού δυναμικού της χώρας ανήκει στην Περιφέρεια, τη ΡΑΕ, την Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Και ο νέος ιδιοκτήτης θα έχει απόλυτη υπευθυνότητα, όπως και η σημερινή ΔΕΗ, να τροφοδοτεί με νερό άρδευσης όλα τα χωράφια των αγροτών, να υπάρχει ποιοτικό νερό, προκειμένου να υδροδοτούνται όλες οι πόλεις, να υπάρχει πρόνοια για να μην διαταραχθεί η οικολογική ισορροπία της ευρύτερης περιοχής του φράγματος, να μην υποβαθμιστεί η τουριστική ελκυστικότητα, να προστατεύεται η ευρύτερη περιοχή από πλημμυρικά φαινόμενα. Και φυσικά, η «μικρή ΔΕΗ» θα πληρώνει το «τοπικό ανταποδοτικό τέλος», κατά το βαθμό που της αναλογεί.
Αλήθεια 9: Ο νέος ιδιοκτήτης της «μικρής ΔΕΗ» δεν ευνοείται σε ό,τι αφορά απαλλοτριώσεις, μετεγκαταστάσεις οικισμών κ.τ.λ. Ό,τι ακριβώς υπάρχει ως δέσμευση της ΔΕΗ για τις μετεγκαταστάσεις οικισμών, για τις απαλλοτριώσεις κ.ο.κ., όλα αυτά θα μεταφερθούν αυτούσια, με την ίδια υποχρεωτικότητα και στη «μικρή ΔΕΗ».
Αλήθεια 10: Θα συνεχίσουν να ισχύουν οι προτεραιότητες που έχουν τώρα οι τοπικές κοινωνίες σε ζητήματα προσλήψεων.
Στις αλήθειες αυτές πρέπει να απαντήσουν οι αρνητές της μεταρρύθμισης για καλύτερες ενεργειακές υπηρεσίες προς τους Έλληνες καταναλωτές και πολίτες.