Εισήγηση του Γιώργου Αδαμίδη στο Περιφερειακό Συμβούλιο για το σχέδιο Νόμου για την πώληση του ΑΔΜΗΕ και την περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ (Μικρή ΔΕΗ – μετοχοποίηση του 17%)

Ιστορική Αναδρομή

Το “ηλεκτρικό” φθάνει στην Ελλάδα το 1889 και η πρώτη μονάδα παραγωγής Η/Ρ κατασκευάζεται στην Αθήνα.

Δέκα χρόνια αργότερα οι πολυεθνικές εταιρίες ηλεκτρισμού κάνουν την εμφάνισή του και μέχρι το 1929 θα ηλεκτροδοτηθούν 250 πόλεις με πληθυσμό πάνω από 5.000 κατοίκους.

Στις πιο απόμακρες περιοχές, που ήταν ασύμφορο για τις μεγάλες εταιρίες να κατασκευάσουν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, την ηλεκτροδότηση αναλαμβάνουν ιδιώτες ή δημοτικές και κοινοτικές αρχές κατασκευάζοντας μικρά εργοστάσια.

Το 1950 υπήρχαν στη Ελλάδα περί τις 400 εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιούσαν ήταν το πετρέλαιο και ο γαιάνθρακας που φυσικά εισάγονταν από το εξωτερικό.

Η κατάτμηση αυτή της παραγωγής, σε συνδυασμό με τα εισαγόμενα καύσιμα, εξωθούσε την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στα ύψη (τριπλάσιες ή και πενταπλάσιες τιμές απ’ αυτές που ίσχυαν στις Ευρωπαϊκές χώρες).

Για να εξαπλωθεί, λοιπόν, η ηλεκτρική ενέργεια ομοιόμορφα σε όλη τη χώρα και για να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά τόσο στη βιομηχανία όσο και στην ύπαιθρο, έπρεπε να υπάρξουν οι εξής προϋποθέσεις:

Αξιοποίηση των εγχώριων πλουτοπαραγωγικών πόρων, που απαιτούσε όμως τεράστιες επενδύσεις, οι οποίες δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από τους μεμονωμένους βιομηχάνους παραγωγής ενέργειας.

Ενοποίηση της παραγωγής σε ενιαίο διασυνδεδεμένο δίκτυο, ώστε τα φορτία να επιμερίζονται σε εθνική κλίμακα.

Ύπαρξη ενιαίου φορέα που θα επέτρεπε τον επιμερισμό του κόστους ανάμεσα στις κερδοφόρες και ζημιογόνες περιοχές.

Προϋποθέσεις, που η ιστορία αποδεικνύει ότι μόνο  ΔΕΗ μπορούσε και μπορεί να καλύπτει.

Η ίδρυση της ΔΕΗ

Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ιδρύεται το 1950 με τον Νόμο 1468 και σκοπό να λειτουργήσει “χάριν του δημοσίου συμφέροντος”, να χαράξει και να εφαρμόσει μία εθνική ενεργειακή πολιτική, ικανή να κάνει το ηλεκτρικό ρεύμα κτήμα και δικαίωμα του κάθε Έλληνα πολίτη, στη φθηνότερη δυνατή τιμή.

Αμέσως αμέσως, στρέφεται προς την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας ενώ ξεκινά και η ενοποίηση των δικτύων σε ένα εθνικό διασυνδεδεμένο σύστημα. Τα πλούσια λιγνιτικά κοιτάσματα του ελληνικού υπεδάφους που είχαν νωρίτερα εντοπισθεί, άρχισαν να εξορύσσονται και να χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη στις λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που δημιουργούσε. Παράλληλα, η Επιχείρηση ξεκίνησε την αξιοποίηση της δύναμης των υδάτων με την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών στα μεγάλα ποτάμια της χώρας.

Το 1956, αποφασίστηκε η εξαγορά όλων των ιδιωτικών και δημοτικών επιχειρήσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να υπάρχει ένας ενιαίος φορέας διαχείρισης.

Με τη ΔΕΗ να υφίσταται και να πορεύεται στο πλαίσιο/καθεστώς που περιέγραψα, επετεύχθη αυτό που κάποτε ίσως να μην το είχε σκεφτεί κανείς. Ότι δηλαδή το ηλεκτρικό ρεύμα θα έφθανε με επάρκεια και σε χαμηλή τιμή σε κάθε άκρη της ελληνικής γης.

Απελευθέρωση της Η/Ε

Από τότε και μέχρι το 2001 η παραγωγή Η/Ε στην Ελλάδα γίνεται από τη ΔΕΗ που είναι κρατικό μονοπώλιο.

Η οδηγία 96/1992 της Ε.Ε επιβάλει την πλήρη απελευθέρωση στην αγορά  της Η/Ε στα κράτη μέλη (μέχρι το 1996) που υποχρεώνονται να εναρμονιστούν με σχετικό Νόμο. Για την Ελλάδα αυτή η υποχρέωση εναρμόνισης έπρεπε να γίνει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2001.

Με τον Νόμο 2773/1999 η Ελλάδα εναρμονίζεται με την οδηγία και δημιουργείται η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) ενώ με το Π.Δ 3228/2000 συστήνεται ο ΔΕΣΜΗΕ και με το Π.Δ 333/20.12.2000 έχουμε τη μετατροπή της ΔΕΗ σε Ανώνυμη Εταιρεία η οποία και εισάγεται στα χρηματιστήρια Αξιών, Αθηνών και Λονδίνου.

Στη συνέχεια με το Νόμο 3175/2003 ρυθμίζονται θέματα αγοράς Η/Ε και δίνεται η δυνατότητα στη ΔΕΗ Α.Ε να αντικαταστήσει παλιές μονάδες ισχύος μέχρι 1600 MW. Ο Νόμος αυτός αποτέλεσε και την αφορμή/αιτία της ιδέας που είχε το Συνδικάτο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ να ζητήσει την αντικατάσταση του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας. Ιδέα που υιοθετήθηκε από το σύνολο των φορέων της περιοχής και σχεδόν δέκα χρόνια μετά (στις 9 Μαρτίου 2013) υπεγράφη η σύμβαση, με την ανάδοχο εταιρία, για την κατασκευή της μονάδας «Πτολεμαΐδας V» η οποία και αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση στη χώρα.

Η ΔΕΗ σήμερα.

Σήμερα, ο Όμιλος ΔΕΗ είναι η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής, μεταφοράς, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα με:

Περίπου 7,5 εκατομμύρια πελάτες

Με 12.750 MW εγκατεστημένη ισχύς που αναλύεται σε:

Λιγνιτικές Μονάδες ισχύος 4.800 MW

Μονάδες Φυσικού Αερίου ισχύος 2.885 MW

Πετρελαϊκές μονάδες ισχύος 1.690 MW

Υδροηλεκτρικές Μονάδες ισχύος 3.200 MW

Μονάδες ΑΠΕ ισχύος 175 MW

11.303 Km δίκτυο Υψηλής Τάσης (ΑΔΜΗΕ)

231.216 Km δίκτυο μέσης και χαμηλής τάσης (ΔΕΔΔΗΕ)

 

             Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και ο τεράστιος πλούτος από τα δικαιώματα εκμετάλλευσης στα λιγντικά κοιτάσματα της χώρας, κοιτάσματα που επαρκούν τουλάχιστον για τα επόμενα 45 χρόνια.

          Επειδή η απελευθέρωση της Η/Ε από το 2001 και μετά δεν είχε για τους ψευτοεπενδυτές τα αναμενόμενα αποτελέσματα, προσπάθησαν και      προσπαθούν εντός και εκτός κοινοβουλίου, στην Κομισιόν αλλά και χρησιμοποιώντας τις εκάστοτε Κυβερνήσεις, να επιβάλλουν ρυθμίσεις που θα έχουν σαν αποτέλεσμα την απαξίωση, αποδυνάμωση και  διάλυση της μεγαλύτερης Βιομηχανικής Επιχείρησης της χώρας. Της επιχείρησης που κατάφερε να δημιουργήσει και να διατηρήσει την δυναμική της χάρη στην προσπάθεια των εργαζόμενων αλλά πρωτίστως του Ελληνικού λαού.

            Απόδειξη των προθέσεών τους αυτών είναι το ότι κατάφεραν με παρεμβάσεις τους στην Κομισιόν να εκδώσουν δύο αποφάσεις (οι γνωστές ως αποφάσεις Μαρτίου του 2008 και Αυγούστου του 2009) με τις οποίες υποχρεώνουν την Ελληνική Δημοκρατία να παραχωρήσει το 40% των λιγνιτικών κοιτασμάτων της ΔΕΗ σε ιδιώτες.

        Επιπλέον, με παρεμβάσεις τους κατάφεραν να εκδώσουν οδηγία για τους Βιομηχανικούς ρύπους με αποτέλεσμα να μειώνεται κατά πολύ ο χρόνος λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της περιοχής με όλα τα αρνητικά που αυτό συνεπάγεται (ανεργία, Τ/Θ κλπ).

         Με την ένταξη της χώρας μας στο ΔΝΤ και στον μηχανισμό στήριξης, οι πιέσεις εντάθηκαν και με αφορμή την εναρμόνιση της χώρας με την τρίτη φάση της απελευθέρωσης της Η/Ε και την οδηγία 2009/72 Ε.Ε, στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στήριξης της Ελληνικής οικονομίας για τη Δημοσιονομική προσαρμογή, εντάσσουν -ως μνημονιακή υποχρέωση- την περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ με την πώληση του 17% των μετοχών της εταιρείας.

         Με τον Νόμο 4001/11 υποχρεώνεται η ΔΕΗ στο Νομικό και Λογιστικό διαχωρισμό της, πραγματοποιείται η απόσχιση των κλάδων διανομής και μεταφοράς και δημιουργούνται οι θυγατρικές της ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.

Δράσεις      

         Επί της πώλησης του 17% της ΔΕΗ Α.Ε τον Ιούνιο του 2011 τα συνδικάτα πραγματοποιούν κινητοποιήσεις, διοργανώνουν συλλαλητήριο στην πόλη της Πτολεμαΐδας από το οποίο σας παραθέτω χαρακτηριστικά αποσπάσματα από αυτόδιοικητικούς

Περιφερειάρχης κ. Δακής: «το ζήτημα των εξελίξεων στον Ενεργειακό τομέα είναι ζωτικής σημασίας για την πατρίδα μας. αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι ως τοπική κοινωνία σε κανέναν δεν δώσαμε λευκή επιταγή για να διαχειριστεί αυτά τα ζητήματα».

 

Δήμαρχος Εορδαίας Π.Βρυζίδου: «είναι ανάγκη να κατανοήσουν οι πάντες ότι η Ενέργεια, τα Δίκτυα, τα Εργοστάσια ανήκουν στους ανθρώπους και δεν μπορούνε σήμερα να τα πάρουν από τους πολίτες, από την Ελλάδα, δεν μπορούν να τα στερήσουν από την τοπική κοινωνία»

Δήμαρχος Κοζάνης Λ. Μαλούτας: «σήμερα από την Πτολεμαΐδα, η Δυτική Μακεδονία θα βροντοφωνάξει ένα μεγάλο ΟΧΙ. Όχι στη μετοχοποίηση, όχι στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ».

Δήμαρχος Φλώρινας Γιάννης Βοσκόπουλος: «στηρίζουμε τον αγώνα και έχουμε ως Δημοτικό συμβούλιο Φλώρινας πάρει αποφάσεις. Η ΔΕΗ πρέπει να έχει πρόσωπο Δημόσιο και κοινωνικό. Δε συμφωνούμε με την πώληση του 17%».

Παραθέτω : Ψήφισμα Νομαρχιακού Συμβουλίου για ΔΕΗ 18/11/2011

                 Αποφάσεις  Περιφερειακού Συμβουλίου 2011 και 2012.

       Επειδή το σχέδιο πώλησης του 17% δεν ήταν πρακτικά υλοποιήσιμο, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου με υπουργό ΠΕΚΑ τον Γ.    Παπακωνσταντίνου επεξεργαζόταν άλλα σενάρια. Σενάρια τεμαχίσματος και πώλησης, στην αρχή λιγνιτικών της περιοχής, μετέπειτα προστέθηκαν και οι υδροηλεκτρικές μονάδες και στο τέλος το σενάριο πώλησης της «Μικρής ΔΕΗ» περιλαμβάνει και το 30% των καταναλωτών για να επιτευχθεί  η περαιτέρω αποκρατικοποίηση της Επιχείρησης.

Στον αντίποδα, η τότε αντιπολίτευση με αρχηγό τον σημερινό Πρωθυπουργό ήταν αντίθετη σε κάθε έννοια πώλησης της ΔΕΗ και μέσα από τα προγράμματα εξαγγελιών «ΖΑΠΕΙΟ Ι, ΙΙ,ΙΙ» ρητά και κατηγορηματικά διαβεβαίωνε ότι «η ΔΕΗ είναι Εθνικός πλούτος και ότι τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής δεν εκποιούνται και ότι θα παραμείνουν Δημόσια».  

        Έναν χρόνο αργότερα και με συνεχιζόμενες τις πιέσεις των δανειστών κατ’ εντολή των συμφερόντων (ξένων και Ελληνικών) και με δεδομένο το ότι έχει πραγματοποιηθεί η απόσχιση του κλάδου και ο ΑΔΜΗΕ είναι μία εταιρεία που έχει στην ιδιοκτησία του τα πάγια (Δίκτυα μεταφοράς, υποσταθμούς κλπ), η συγκυβέρνηση Σαμαρά καταθέτει νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης και αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ με ΠΥΣ (Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου στις 24.7.2013) για την οποία σας ζητήσαμε –ως ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ- την έκτακτη σύγκλιση του Π.Σ με μοναδικό θέμα τις εξελίξεις στη ΔΕΗ. Αίτημα που από αδυναμία (για να μην χρησιμοποιήσω κάποια άλλη έκφραση) δεν υλοποιήθηκε.

         Η κυβέρνηση, βλέποντας ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές αντιδράσεις στα σχέδιά της (εκτός από αποσπασματικές κινήσεις των εργαζομένων στη ΔΕΗ), προχώρησε στην κατάθεση Νομοσχεδίου για το συγκεκριμένο ζήτημα βάζοντάς το σε διαβούλευση που διήρκησε μόλις 72 ώρες (έληξε την Παρασκευή 20.12.2013).

        Με το συγκεκριμένο σχέδιο Νόμου επιταχύνονται οι διαδικασίες πώλησης του ΑΔΜΗΕ που θα πρέπει να πραγματοποιηθούν, το αργότερο, στο δεύτερο τρίμηνο του 2014 ενώ δε γίνεται καμία αναφορά (προς το παρών) για την πώληση της «Μικρής ΔΕΗ» και την περαιτέρω αποκρατικοποίηση του 17%.

        Είναι πασιφανές, στους μυημένους, ότι το Σχέδιο Νόμου για τη πώληση του ΑΔΜΗΕ έρχεται να καλύψει τεχνικές αδυναμίες αλλά και ουσιαστικές «απαιτήσεις» των επίδοξων επενδυτών που η  ΠΥΣ, αντικειμενικά εμποδίζει (π.χ η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου για την πώληση).

Επισημάνσεις

        Αξίζει στο σημείο αυτό να γίνουν ορισμένες σημαντικές επισημάνσεις που αφορούν στις χαριστικές ρυθμίσεις υπέρ των ιδιωτών, από τις κυβερνήσεις των ετών που ξεκινούν από το 2001 και φθάνουν ως σήμερα.

Χορήγηση αδειών παραγωγής Η/Ε σε ιδιώτες χωρίς χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και σε διαφορετική περίπτωση, ανάκληση των αδειών.

Θέσπιση της ΟΤΣ (Οριακή Τιμή Συστήματος)

Μετατροπή της άδειας του Ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ από αυτοπαραγωγό σε ανεξάρτητο παραγωγό.

Θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους

Υιοθέτηση πολιτικών, άναρχης πράσινης ανάπτυξης,  σε βάρος της ΔΕΗ και των καταναλωτών.

Απόφαση Διαιτητικού Δικαστηρίου για την τιμή προς την ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε

Η πώληση του ΑΔΜΗΕ, με δεδομένο ότι το δίκτυο μεταφοράς  είναι διασυνδεδεμένο τόσο  με τα Βόρεια  όσο και με τα Ανατολικά σύνορά μας, δημιουργεί σαφέστατα προβλήματα στην ανεξαρτησία της χώρας για τα ζητήματα της Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Την ώρα που σε όλη την Ευρώπη τα δίκτυα είναι κρατικά μονοπώλια, στην Ελλάδα η συγκυβέρνηση Σαμαρά εκποιεί τον Εθνικό πλούτο. 

Γίνεται αντιληπτό ότι αν δεν καταφέρουμε σε αυτή την πρώτη φάση ενός σχεδίου (που στοχεύει στην εκποίηση του δημοσίου πλούτου) να το αποτρέψουμε, τότε θα είναι περίπου νομοτελειακό ότι θα  περάσουμε στη δεύτερη φάση του σχεδίου που εμπεριέχει και την  πώληση της «Μικρής ΔΕΗ». Είναι γνωστό ότι η πώληση της «Μικρής ΔΕΗ» αφορά μονάδες της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε στην πώληση μονάδων που υπάρχουν στην υπόλοιπη Επικράτεια καθώς το ενδεχόμενο αυτό θα είναι καταστροφικό για τις τοπικές κοινωνίες και όχι μόνο.

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι

Με την σημερινή του  απόφαση, το Περιφερειακό Συμβούλιο

στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί «αποφάσεις για εμάς χωρίς εμάς»

εξαγγέλλει και προβαίνει σε δράσεις (την ημέρα ψήφισης του Νομοσχεδίου) ανάλογες με αυτές που πραγματοποιήσαμε για την παιδεία και ως γνωστό έφεραν θετικά αποτελέσματα 

εξουσιοδοτεί τον Περιφερειάρχη να αναλάβει την πρωτοβουλία   οργάνωσης και συντονισμού όλων των παραπάνω

Σημείωση: Η εισήγηση είναι ανοιχτή προς κάθε συμπλήρωση

                                     Γιώργος Αδαμίδης

Περιφερειακός Σύμβουλος Π.Ε. Κοζάνης