Το «Βαθύ Κράτος» της ΔΕΗ Τροχοπέδη στις Αναγκαίες Αλλαγές

Τον τελευταίο καιρό η ΔΕΗ δέχεται ομαδικά πυρά. Δεν θα είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που βάλλεται για τις όποιες επιλογές της. Όμως, υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά αυτή τη φορά. Οι αντιδράσεις για την πολιτική της προέρχονται σχεδόν από όλη την αγορά και μάλιστα με επίσημο τρόπο. Ο ΕΣΑΗ, που εκπροσωπεί τους ανεξάρτητους παραγωγούς, προσέφυγε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για τον συμψηφισμό από τη ΔΕΗ των ποσών που οφείλει και εισπράττει, ως παραγωγός και ως προμηθευτής, προς το ΛΑΓΗΕ. Η ΕΒΙΚΕΝ, που εκπροσωπεί τους βιομηχανικούς καταναλωτές στην υψηλή και μέση τάση, την κατηγόρησε ανοικτά για ληστρικό μονοπώλιο. Οι μόνοι που δεν έχουν αντιδράσει ως τώρα είναι οι καταναλωτές της χαμηλής τάσης, προφανώς, γιατί δεν διαθέτουν εκπροσώπηση.

Η πίεση, ως εκ τούτου, που δέχεται αυτόν τον καιρό η ΔΕΗ είναι

μεγάλη. Και μάλιστα σε μια περίοδο που προετοιμάζεται ησύχως η μερική ιδιωτικοποίηση της, μέσω της δημιουργίας της μικρής ΔΕΗ.

Δεν είναι άδικη εν μέρει η αντίδραση αυτή. Υποδηλώνει τη συσσωρευμένη οργή των υπόλοιπων παικτών της αγοράς στην κυρίαρχη και δεσπόζουσα θέση που εξακολουθεί να διατηρεί και των λαθών που έχει κάνει ως τώρα. Και κυρίως, γιατί δεν ανταποκρίθηκε ούτε μία στιγμή στην ανάγκη της προσαρμογής της στα νέα δεδομένα που επιτάσσει και η Ε.Ε. Δεν φαίνεται να έκανε ούτε ένα βήμα για να εκχωρήσει μέρος της κυριαρχίας της, προκειμένου να λειτουργήσει με αποτελεσματικό τρόπο ο ανταγωνισμός στην αγορά. Πώς να το κάνουμε, όταν έχεις 72% στην παραγωγή και 98% στην εμπορία, είναι λογικό να σε στήνουν στον τοίχο και να σε πυροβολούν.

Η ΔΕΗ μπορούσε και ενδεχομένως ορισμένοι από τους διοικητές της να ήθελαν να αλλάξουν τα πράγματα. Έστω και με έναν τρόπο που να μην φθάσει να χάσει τα αυγά και τα πασχάλια στην αγορά. Όμως, καμία παρόμοια προσπάθεια δεν τελεσφόρησε γιατί ο μεγαλύτερος εχθρός της Δημόσιας Επιχείρησης είναι ο ίδιος ο εαυτός της. Είναι αυτός ο κρυφός μηχανισμός που καιροφυλακτεί δίπλα και πίσω από κάθε νέα διοίκηση και ο οποίος αγρυπνεί για να μην διαταραχθεί καμία ισορροπία, να μην χαθούν τα προνόμια χρόνων που έχουν αποκτηθεί, να μην «πληγεί» η επιχείρηση του λαού. Είναι, με άλλα λόγια, το «βαθύ κράτος» της ΔΕΗ που αποφασίζει και διατάσσει. Και μην πάει ο νους σας μόνον στους συνήθεις ύποπτους, που είναι οι συνδικαλιστές. Υπάρχει ένα απείρακτο βαθύ κράτος εγκατεστημένο στη διοικητική μηχανή της ΔΕΗ, που έχει συμπεριφορά imperium απέναντι σε όποιον τρίτο «τολμήσει» να υποβάλει κάποιο αίτημα, που ισοδυναμεί με εκχώρηση δικαιωμάτων.

Αυτό το «βαθύ κράτος» ευθύνεται για την καρατόμηση και εκδίωξη διοικητών και στελεχών που αρνήθηκαν να συνταχθούν με τις ορέξεις του. Ευθύνεται για την άρνηση της να προσαρμοσθεί άμεσα στις ευρωπαϊκές εξελίξεις περί τα ενεργειακά. Ευθύνεται γιατί η απελευθέρωση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς παραμένει εν πολλοίς στα χαρτιά. Υψώνει μονίμως τοίχο σε οποιονδήποτε εκσυγχρονισμό πάει να επιχειρηθεί. Και εν τέλει, δεν αντιλαμβάνεται ότι κάνει κακό στην ίδια την Επιχείρηση.

Όμως, το σήμερα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ίσχυε πριν από τρία, πέντε, δέκα χρόνια. Υπάρχουν φύλακες, είτε λέγεται θεσμικό πλαίσιο-ασπίδα, είτε είναι ανεξάρτητες Αρχές. Α, και να μην ξεχάσουμε στο βάθος την τρόικα. Ας το έχουν αυτό υπόψη τους όσοι κόπτονται για να παραμείνει ως έχει η ΔΕΗ. Προτιμότερο είναι σε ένα περιβάλλον πτωχευμένης χώρας να κάνει ένα βήμα πίσω από τα κεκτημένα της, όπως κάνουν και όλοι οι υπόλοιποι που δραστηριοποιούνται και ζουν σε αυτήν. Και να είναι βέβαιη ότι δεν θα χάσει. Γιατί εντέλει κανείς δεν θέλει να «εξαφανίσει» τη ΔΕΗ. Όλοι οι σώφρονες παίκτες της ενεργειακής αγοράς εκτιμούν ότι χωρίς τη ΔΕΗ δεν μπορεί να υπάρξει αγορά. Και την θέλουν μαζί τους. Όχι απέναντι τους.

Και να έχει, εν κατακλείδι, υπόψη του το «βαθύ κράτος» της Επιχείρησης ότι «περισσότερο κι από την πυρκαγιά, πρέπει κανείς να κατασβήνει την έπαρση», όπως έχει προείπει ο Ηράκλειτος. Και ο νοών νοήτω.