Aίρεται η υποχρέωση της ΔΕΗ να πουλήσει λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ρεύματος

Η ΔΕΗ εξήλθε νικήτρια από την τετραετή δικαστική διαμάχη με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία απαιτούσε την πώληση εργοστασίων λιγνίτη της επιχείρησης, υποστηρίζοντας ότι κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε χθες το επιχείρημα της Κομισιόν περί δεσπόζουσας θέση στην αγορά και δικαίωσε τη ΔΕΗ, κρίνοντας ότι δεν φταίει η επιχείρηση για την αδυναμία των ιδιωτών επενδυτών να εκμεταλλευθούν τα κοιτάσματα λιγνίτη.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, με την οποία επί της ουσίας αίρεται η υποχρέωση της ΔΕΗ να πουλήσει λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ρεύματος δημιουργεί νέα

δεδομένα τόσο σε ό,τι αφορά τον τρόπο περαιτέρω απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όσο και την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ. Η δημοσιοποίηση της απόφασης προκάλεσε ενθουσιώδεις αντιδράσεις εκ μέρους των εργαζομένων της ΔΕΗ, τόσο μέσω του σωματείου «Σπάρτακος», εκπρόσωποι του οποίου είχαν παραστεί στο ανοιχτό μέρος της εκδίκασης της υπόθεσης, όσο και από τη ΓΕΝΟΠ, η οποία σημείωσε ότι απορρίφθηκαν «οι κατάφωρα άδικες για τη ΔΕΗ αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» και κάλεσε την κυβέρνηση «να αναλάβει όλες τις πρωτοβουλίες που μπορεί και οφείλει να αναλάβει για την προστασία της επιχείρησης του ελληνικού λαού από τις λυσσαλέες επιθέσεις που εκδηλώνονται σε βάρος της».

Επισήμως η ίδια η ΔΕΗ με ανακοίνωση εξέφρασε εμμέσως πλην σαφέστατα την ικανοποίησή της για τις αποφάσεις του Ευρωδικαστηρίου χαρακτηρίζοντάς τες «ορόσημο για την ελληνική αγορά ηλεκτρισμού» και επισημαίνοντας ότι «διαφοροποιούν σημαντικά τους όρους και τον τρόπο του περαιτέρω ανοίγματος της αγοράς». Σε άλλο σημείο της ίδιας ανακοίνωσης η ΔΕΗ τονίζει ότι «παραμένει σταθερή στη θέση της υπέρ της περαιτέρω απελευθέρωσης της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού, η οποία πρέπει να γίνει με αυστηρό σεβασμό των κανόνων δικαίου, να υπηρετεί τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ όλων των συμμετεχόντων, να περιλαμβάνει όλα τα τμήματα της αγοράς ηλεκτρισμού (χονδρεμπορική και λιανική), με γνώμονα το συμφέρον του τελικού καταναλωτή και της οικονομίας που αποτελεί και βασική απαίτηση του μνημονίου».

Συγκρατημένη ήταν και η αντίδραση του αρμόδιου υπουργείου Ενέργειας. Κύκλοι του υφυπουργού Μάκη Παπαγεωργίου υπογράμμιζαν ότι η κυβέρνηση σέβεται πάντα τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και βεβαίως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «ως ιδιαίτερα θετική ως προς την προσπάθεια της κυβέρνησης για την εφαρμογή ενός σύγχρονου και αποδοτικού μοντέλου για τον εξορθολογισμό και την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας». Οι ίδιοι κύκλοι πρόσθεταν ότι με την απόφαση «ανοίγει ο δρόμος για την υιοθέτηση των επιτυχημένων διεθνών προτύπων, που θα διασφαλίσουν με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο τόσο το δημόσιο συμφέρον όσο και την Επιχείρηση».
Η ΔΕΗ, υποστηριζόμενη από την Ελληνική Δημοκρατία, κατέθεσε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δύο προσφυγές και ζήτησε την ακύρωση των δύο αποφάσεων της Επιτροπής. Οι αποφάσεις επί των προσφυγών της ΔΕΗ, οι οποίες είναι οριστικές, εκδόθηκαν χθες, προβλέπουν την ακύρωση των αποφάσεων της Κομισιόν και αναφέρουν μεταξύ άλλων τα εξής:

– Παρά το ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ, κανένας επιχειρηματίας δεν κατόρθωσε να επιτύχει την παραχώρηση από την Ελληνική Δημοκρατία δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως κοιτασμάτων λιγνίτη, παρ'Α ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 2.000 περίπου εκατομμύρια τόνοι λιγνίτη οι οποίοι δεν έχουν ακόμη αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης.

– Για την αδυναμία των λοιπών επιχειρηματιών να αποκτήσουν πρόσβαση στα διαθέσιμα κοιτάσματα λιγνίτη δεν ευθύνεται η ΔΕΗ. Η μη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης λιγνίτη οφείλεται αποκλειστικά στη βούληση της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο ρόλος της ΔΕΗ στην αγορά προμήθειας λιγνίτη περιορίστηκε στην εκμετάλλευση των
κοιτασμάτων των οποίων τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της παραχωρήθηκαν.

– Το σύνολο των αποθεμάτων των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων λιγνίτη στην Ελλάδα εκτιμάται σε 3.255 περίπου εκατομμύρια τόνους, ενώ στη ΔΕΗ παραχωρήθηκαν δικαιώματα για 2.000 εκατομμύρια τόνους αποθεμάτων περίπου. Οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτούνται από ελληνικό λιγνίτη ανήκουν όλοι στη ΔΕΗ.

– Η Επιτροπή όφειλε να εξετάσει το ζήτημα αν η ανισότητα ευκαιριών μεταξύ των επιχειρηματιών και η συνακόλουθη νόθευση του ανταγωνισμού είναι αποτέλεσμα κρατικού μέτρου. Συνεπώς, δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι δεν ήταν υποχρεωμένη να προσδιορίσει και να αποδείξει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην οποία το επίμαχο κρατικό μέτρο οδήγησε ή μπορούσε να οδηγήσει τη ΔΕΗ.
Για όλους αυτούς τους λόγους το Δικαστήριο ακύρωσε και τις δύο αποφάσεις της Κομισιόν και δικαίωσε τη ΔΕΗ.

Κώστας Μοσχονάς  Πηνελόπη Μητρούλια