Ιωαννης Παλαιοκρασσάς: Ενεργειακό Κραχ εκ προμελέτης

Το ρεπορτάζ της «Κ» (31.1.2012) για επικείμενο ενεργειακό μπλακάουτ, με αιτία τη στάση πληρωμών των δύο εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος του ιδιωτικού τομέα, το επακόλουθο έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ, που του χρωστούν και χρωστάει και το στέγνωμα της ΔΕΗ από κέρδη και κεφάλαια, είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Μήπως όμως είναι και αυτό ένα από τα πολλά εγκλήματα εκ προμελέτης της Διαπλοκής;

Στις 29.11.2007 έγραφα στην «Κ»: «Υπό μία προϋπόθεση όμως: ότι έχομε ελεύθερη αγορά ενέργειας και όχι παρωδία αγοράς». Λίγους μήνες αργότερα, στις 30.3.2008 έγραφα: «Και επειδή πολλά τα παράδοξα, θα συνιστούσα τόσο στη… ΔΕΗ όσο και στον υπουργό Ανάπτυξης, να ξαναδούν με προσοχή το θέμα της λειτουργίας της αγοράς ενέργειας. Το διακύβευμα ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ και… από τη σωστή λύση του παζλ εξαρτάται ο ενεργειακός εφοδιασμός αλλά και η συμβολή της Χώρας στην αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής».

(ΠΗΓΗ: Καθημερινή, 5/2/2012)

Τον Νοέμβριο 2008 κατέθεσα στον εισαγγελέα του ΣΔΟΕ, ως μάρτυς σε μήνυση της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, κατά παντός υπευθύνου, για την τεχνητή στρέβλωση της

χονδρικής αγοράς ηλεκτρισμού σε βάρος της ΔΕΗ, που υποχρεώθηκε να πληρώσει, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της, σε 2,5 χρόνια (2006 έως και Α΄ εξάμηνο του 2008) το ποσό των 1.318.400 ευρώ σε ιδιώτες παραγωγούς και εισαγωγείς ηλεκτρικού ρεύματος! Επίσης κατέθεσα στοιχεία που αποδείκνυαν ότι το ήμισυ των αυξήσεων των τιμολογίων της ΔΕΗ οφειλόταν σε αυτή την αιτία. Επειτα απ’ αυτό αναθεωρήθηκε ο αμαρτωλός τύπος της ΡΑΕ (Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας) για τον υπολογισμό της Οριακής Τιμής του Συστήματος και έπαψαν οι ζημίες της ΔΕΗ εξ αυτού του λόγου, χωρίς φυσικά να ασκηθούν διώξεις. Ομως, η παρωδία αγοράς επέζησε. Αγορά που δεν είναι αγορά με οικονομικούς όρους δεν θα πάψει να παράγει στρεβλώσεις και αδιέξοδα, τα οποία ασφαλώς δεν χρειαζόμαστε υπό τις παρούσες συνθήκες.

Τι δέον γενέσθαι; Από το 2004 σε μεγάλη σύσκεψη των εμπλεκομένων φορέων υπό την προεδρία του τότε ΥΠΑΝ κ. Δ. Σιούφα, για το θέμα της επικείμενης έγκρισης των Κωδίκων, βάσει των οποίων λειτουργεί η αγορά, είχα επισημάνει ότι η «αγορά» αυτή είχε μονταριστεί από μηχανικούς πάνω στο αποτυχημένο μοντέλο της Καλιφόρνιας και απαιτούσε ανασχεδιασμό εξ υπαρχής. Δυστυχώς δεν εισακούσθηκα και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Εάν ο ανασχεδιασμός ήταν αναγκαίος τότε, τώρα είναι αναγκαίος τρεις φορές. Με την προϋπόθεση ότι θα γίνει μακριά από κάθε σκοπιμότητα, υπέρ ή κατά, των διαφόρων παικτών της αγοράς. Μέχρι σήμερα, η αγορά ήταν σημαδεμένη από βαρίδια που την έκλιναν προς όφελος των ιδιωτών επενδυτών –άνευ ρίσκου– και σε βάρος της ΔΕΗ και του καταναλωτή, που καλείται να πληρώσει τα σπασμένα. Τέτοια αγορά είναι εκ των πραγμάτων καταδικασμένη να παράγει αυξανόμενα αδιέξοδα, μέχρι τελικού μπλακ άουτ.

Είναι επιτακτικό και επείγον να αποκτήσομε μια πραγματική αγορά ενέργειας, που είναι το κλειδί για την αύξηση της παραγωγικότητας και για ένα καλύτερο περιβάλλον και ποιότητα ζωής. Για τούτο προτείνω τα ακόλουθα μέτρα:

1. Επανασχεδιασμό της συνολικής αγοράς ενέργειας –όχι μόνο του ηλεκτρισμού– από μηχανικούς αλλά και ειδικούς σε θέματα αγοράς οικονομολόγους, καθώς και εκπροσώπους όλων των παικτών και δη των καταναλωτών.

2. Πιστή συμμόρφωση της νέας Αγοράς προς τις Οδηγίες της Ε.Ε., που δίνουν έμφαση στην απελευθέρωση του τομέα της προμήθειας (λιανικής πώλησης) και όχι τόσο της παραγωγής.

3. Aπελευθέρωση στην πράξη της εξόρυξης και των αγορών όλων των καυσίμων και άλλων πηγών ενέργειας (πετρελαιοειδών, λιγνίτη, φυσικού αερίου και ΑΠΕ) σε όλα τα επίπεδα.

4. Ερευνα και αξιοποίηση, με τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, όλου του ενεργειακού πλούτου της χώρας, όπως π.χ. πετρέλαιο, φυσικό αέριο γεωθερμία, κυματική ενέργεια.

5. Αναθεώρηση όλων των εγγυημένων τιμών για τις ΑΠΕ. Με τις σημερινές τιμές και πολιτική οδεύομε σε ένα ακόμη επενδυτικό φιάσκο αφού το τέλος ΑΠΕ θα πρέπει να διπλασιάσει τα τιμολόγια πώλησης ρεύματος. Επιμερισμός του τέλους ΑΠΕ σε όλες τις μορφές ενέργειας.

6. Κατάργηση του καπιταλισμού α λα καρτ, που έχει επικρατήσει αδικαιολόγητα στον ενεργειακό τομέα της χώρας μας, όπου όλα τα ρίσκα των επενδύσεων τα παίρνει επάνω του ο καταναλωτής, το κράτος και η ΔΕΗ, ενώ οι παίκτες της αγοράς αποσβένουν τις «ιδιωτικές επενδύσεις» τους σε χρόνους ρεκόρ αναλώμασι των κορόιδων, όταν δεν τις επανεξάγουν στην Ελβετία.

Και μια και ο λόγος για τη ΔΕΗ ας ξεκαθαρίσομε ότι δεν είναι άχθος αρούρης, μια σκέτη σαπίλα και επίκεντρο συνδικαλιστικών εκβιασμών. Η ΔΕΗ είναι και αυτή θύμα της απέραντης ανικανότητας και παρεμβατικότητας του πολιτικού μας κόσμου, που την έβλεπε πάντοτε ως τον μόσχον τον σιτευτόν, στη νιρβάνα των πελατειακών σχέσεων, με πλούσιους διορισμούς ή κατευθυνόμενες παχυλές αναθέσεις έργων.

Η ενέργεια είναι ένας πολύ ζωτικός τομέας με βαρύτατες επιπτώσεις όχι μόνο στην πορεία της οικονομίας αλλά και στους προϋπολογισμούς κράτους και νοικοκυριών. Ταυτόχρονα είναι και ο κατεξοχήν τομέας, στον οποίο η Διαπλοκή, επωφελούμενη της φυσικής τεχνικής αδιαφάνειας που παρουσιάζει, έχει πτωχεύσει τη ΔΕΗ και τώρα τον ΔΕΣΜΗΕ, έχει υπερβεί εαυτήν σε σκάνδαλα και έχει ζημιώσει βαρύτατα και βαθύτατα την πραγματική οικονομία και τον άμοιρο καταναλωτή. Πρωτοφανείς διοικητικές ρυθμίσεις που έχουν την κακή συνήθεια να εμφανίζονται πασχαλιάτικα, χριστουγεννιάτικα, ή καταμεσής του θέρους είναι τα προσφιλή εργαλεία της. Καιρός να πέσει (εισαγγελική;) σκούπα και εδώ, ώστε μεταξύ άλλων εκτός από έκλειψη στην ηθική να μην έχομε και άλλη στο φως και τη θέρμανση, καταχείμωνα.

* Ο κ. Ιω. Παλαιοκρασσάς είναι πρώην υπουργός και πρώην επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.