Συμπεράσματα από την απεργία στη ΔΕΗ

Οι απεργιακές κινητοποιήσεις της προηγούμενης περιόδου, με την κορύφωση της 48ωρης πανελλαδικής απεργίας, αποτέλεσαν σημαντική παρέμβαση του ταξικού κινήματος, όταν κυβέρνηση - ΕΕ - πλουτοκρατία επιδίωξαν να τρομοκρατήσουν και να χειραγωγήσουν με κάθε τρόπο τα λαϊκά στρώματα. Ηταν η κύρια παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα στις εξελίξεις σε μια περίοδο που έγινε μεγάλη προσπάθεια εκτόνωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας σε αντίθεση με το οργανωμένο κίνημα.

Μέσα σε αυτήν την περίοδο ξεδιπλώθηκε και η απεργία στη ΔΕΗ, που άρχισε 20-6-2011 και τελείωσε 29-6-2011. Το πλαίσιο που αποφασίστηκε από την πλειοψηφία της ΓΕΝΟΠ περιοριζόταν στα λόγια στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο της κυβέρνησης, όμως στην ουσία αφορούσε την περαιτέρω μετοχοποίηση της ΔΕΗ. Ηταν στην ουσία αγώνας των μεγάλων λόγων, που έκρυβε επιμελώς τους μεγάλους συμβιβασμούς.

Απολογισμός του αγώνα

• Καθ' όλη τη 10ήμερη απεργία η συμμετοχή ήταν μέτρια χωρίς σοβαρές διακυμάνσεις. Η καθαρή απεργία κυμάνθηκε γύρω στο 25%, ενώ υπάρχει και ένα 16% που ήταν προσωπικό ασφαλείας. Καλύτερη ήταν η συμμετοχή στα εργοστάσια, στα ορυχεία, στις τεχνικές υπηρεσίες, ενώ μικρότερη συμμετοχή είχαν οι διοικητικές υπηρεσίες.
• Μεγάλος αριθμός μονάδων παραγωγής σταμάτησαν τη λειτουργία.
• Περιφρουρήθηκαν από τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ αρκετοί χώροι δουλειάς.
• Εγινε προσπάθεια να συνδεθεί ο αγώνας της ΔΕΗ με τις συνολικότερες εξελίξεις, την επίθεση που γίνεται συνολικά στην εργατική τάξη. Αναδείχτηκε το ζήτημα ότι η Ενέργεια πρέπει να γίνει λαϊκή περιουσία. Σ' αυτήν την κατεύθυνση συνέβαλε και η παρουσία στελεχών του ΠΑΜΕ από άλλους χώρους, αλλά και βουλευτών και στελεχών του Κόμματος.

Στόχος των απεργιακών κινητοποιήσεων από πλευράς των δυνάμεων του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού δεν ήταν η οργάνωση του αγώνα έτσι ώστε να συμβάλουν στην απόκρουση των μέτρων και στην ανατροπή αυτής της πολιτικής. Στόχος τους ήταν να γίνουν κάποιοι αγώνες για την «τιμή των όπλων». Οι προτάσεις τους δεν αποτελούσαν ριζικά αντίθετη
πολιτική προς όφελος των εργαζομένων, αλλά ήταν προτάσεις στα πλαίσια των κατευθύνσεων της ΕΕ και της κυβέρνησης, προβάλλοντας ορισμένα εναλλακτικά μέτρα προώθησης της απελευθέρωσης (δέχονταν την απελευθέρωση, ανταγωνισμός με ίσους όρους κ.λπ.).

Η διαπάλη των δύο αντιλήψεων για τη γραμμή στο συνδικαλιστικό κίνημα υπήρξε συνεχής τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια της απεργίας. Αυτό εκφράστηκε και στις προτάσεις των κινητοποιήσεων, στην τακτική που ακολουθήθηκε. Οι δυνάμεις μας, έχοντας εξαρχής δεδομένο ότι οι εξελίξεις στη ΔΕΗ είναι μέρος της συνολικότερης αντιλαϊκής επίθεσης, πρόβαλλαν την ανάγκη πλατιάς συσπείρωσης και συμμαχίας με άλλα κοινωνικά στρώματα γύρω από το ΠΑΜΕ, την ανάγκη της συνολικής αντιπαράθεσης απέναντι σ' αυτήν την πολιτική. Η τακτική της πλειοψηφίας ήταν η προβολή της εξαίρεσης της ΔΕΗ από την ιδιωτικοποίηση, σύμπλευση με τη ΓΣΕΕ, παρά το γεγονός ότι στα λόγια δεν μπορούσαν να υπερασπιστούν ανοιχτά τη στάση της.

Σ' αυτήν την εκτίμηση συνηγορούν μια σειρά γεγονότα:

• Δεν έγινε καμιά σοβαρή προσπάθεια προετοιμασίας της απεργίας. Σε αρκετούς χώρους δεν έγιναν συγκεντρώσεις, με ευθύνη της πλειοψηφίας, παρά το ότι είχαν προγραμματιστεί.
• Στις πανελλαδικές απεργίες, αλλά και σε αυτές που έγιναν από κοινού με τις ΔΕΚΟ, τα στελέχη τους καλούσαν σε απεργοσπασία. Αρκετά στελέχη τους πρωτοβάθμιων σωματείων και τοπικών επιτροπών ήταν απεργοσπάστες.
• Οταν αναγγέλθηκε ο ανασχηματισμός ήθελαν να αναβάλουν την απεργία, μέχρι να πάρει ψήφο «εμπιστοσύνης» η κυβέρνηση.
• Η κατεύθυνση της ηγεσίας της ΓΕΝΟΠ για «ανοιχτές πόρτες», δηλαδή όχι περιφρούρηση της απεργίας, δείχνει ότι δεν πάλευαν για την μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή, ήθελαν την αποκλιμάκωση του αγώνα.
• Το σκοπό αυτό εξυπηρέτησαν και οι διαδοχικές συναντήσεις της ΠΑΣΚΕ με τους υπουργούς Οικονομίας Βενιζέλο και Ανάπτυξης Παπακωνσταντίνου, παραμονή κυριολεκτικά της έναρξης της απεργίας και όταν ήταν γνωστή η στάση της κυβέρνησης.
• Προκαλεί ερωτήματα όταν στην κορύφωση του αγώνα, Παρασκευή 24 Ιούνη, η πλειοψηφία προσπαθούσε να πάρει ομόφωνη απόφαση για είσοδο μονάδων που είχαν βγει λόγω της απεργίας. Η τακτική τους αυτή και οι προτάσεις τους για τη ΔΕΗ έχουν άμεση σχέση με τη συνολικότερη συμφωνία τους πάνω στη γενική πολιτική γραμμή της κυβέρνησης και στα μέτρα που προωθούνται. Η παράταξή μας και το κλαδικό σωματείο Ενέργειας σταθερά αρνήθηκαν την αποκλιμάκωση και τότε η ΔΕΗ έκανε προσφυγή στα δικαστήρια. Το ίδιο επαναλήφθηκε το Σάββατο 25 Ιούνη. Οι συμπτώσεις μόνο τυχαίες δεν μπορεί να είναι. Η ανοιχτή γραμμή της πλειοψηφίας της ΓΕΝΟΠ, με κυβέρνηση και διοίκηση της ΔΕΗ, ενισχύει αυτά τα ερωτηματικά.
• Προανήγγειλαν τη λήξη της απεργίας ουσιαστικά από τη Δευτέρα 27 Ιούνη.
• Σε όλη τη διάρκεια της απεργίας δεν πραγματοποίησαν καμιά απεργιακή συγκέντρωση, καμία κεντρική κινητοποίηση, παρά τις δικές μας προτάσεις, αποδεικνύοντας ότι δεν ήθελαν εξαρχής καμία κλιμάκωση, δεν ήθελαν να «επιβαρύνουν» ακόμα περισσότερο την κυβέρνηση.

Πρόκειται για μια καλά δουλεμένη τακτική και επιχειρηματολογία, που στόχο έχει να συγκρατήσει δυνάμεις στο ΠΑΣΟΚ, να απορροφήσει τη δυσαρέσκεια ενός κόσμου που απογοητεύτηκε, που σιγά σιγά αρχίζει να ξεκόβει από τα κόμματα αυτά. Αυτό το στόχο εξυπηρετούσε όλη τους η τακτική, γι' αυτό και δεν όξυναν την κατάσταση στους χώρους δουλειάς με την εργοδοσία, γι' αυτό και επιδίωξαν τη γρήγορη αποκλιμάκωση από τις πρώτες κιόλας μέρες. Αντίστοιχη ήταν και η στάση των δυνάμεων της ΔΑΚΕ και του ΣΥΝ χωρίς ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις από τη γενική γραμμή. Η ΔΑΚΕ, απόλυτα σύμφωνη με τα μέτρα που προωθούνται, έκανε πως δεν κατάλαβε τις θέσεις της ΝΔ όπως εκφράστηκαν στο ΖΑΠΠΕΙΟ-2 για πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων, αλλά και τις συνεχείς επιθέσεις των εκπροσώπων της ΝΔ στους εργαζόμενους της ΔΕΗ που μιλούσαν για συντεχνίες. Προσπάθησε και αυτή να συμβάλει στο «μέτριασμα» της αγανάκτησης των εργαζομένων. Ο δε ΣΥΝ με τις διάφορες συνιστώσες του, ο οπορτουνισμός συνολικότερα (ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ.λπ.), όπου είχαν δυνάμεις, σύρθηκαν πίσω από το σχεδιασμό της ΠΑΣΚΕ. Μιλούσαν για ένα άλλο μείγμα διαχείρισης αυτής της πολιτικής, έκαναν αυτό που κάνουν συνήθως, έγιναν ουρά του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού.

Συμπερασματικά, η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ όχι μόνο δεν ήθελε να συγκρουστεί με την κυβέρνηση, αλλά αντίθετα έκανε ό,τι μπορούσε για να συγκαλύψει τους σχεδιασμούς της, τη βάση της πολιτικής της, που είναι η συνειδητή υπηρέτηση των συμφερόντων της πλουτοκρατίας. Δεν ήθελαν και δε συγκρούστηκαν με τη διοίκηση της ΔΕΗ, αλλά είχαν ανοικτή γραμμή γιατί θεωρούν ότι υπηρετούν τον ίδιο στόχο. Δεν μπορούν να υπερασπίσουν για όλους αυτούς τους λόγους τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Η δική μας δουλειά

Συνολικά μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι η συμβολή των κομματικών δυνάμεων και του ΠΑΜΕ ήταν πιο σημαντική από κάθε άλλη φορά παρά τις όποιες δυσκολίες και αδυναμίες. Υπήρχε σημαντική, διακριτή παρουσία σε όλη τη διάρκεια της απεργίας. Εγινε προσπάθεια να προσανατολιστεί η απεργία με στόχους πάλης που να αντιτίθενται στην πολιτική κυβέρνησης - ΕΕ - πλουτοκρατίας.

Προσπαθήσαμε, με βάση και τις συνολικότερες εξελίξεις, να συνδέσουμε τον αγώνα με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, να αναδείξουμε το ζήτημα τι κίνημα χρειάζεται σήμερα για την απόκρουση αυτών των μέτρων. Εγινε προσπάθεια, μέσα από εξορμήσεις στα ταμεία της ΔΕΗ, έκδοσης ειδικής ανακοίνωσης για τις αυξήσεις στο ρεύμα και τα κέρδη της ΔΕΗ ΑΕ, να αναδείξουμε ότι το ζήτημα της Ενέργειας αφορά όλο το λαό. Παράλληλα, με το Κλαδικό Συνδικάτο Ενέργειας προβάλαμε την ανάγκη συντονισμού του κλάδου.

Οι δυνάμεις μας στη ΔΕΗ, από την πρώτη στιγμή, προβάλανε τη γραμμή του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, ανέδειξαν το χαρακτήρα της επίθεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι και την ανάγκη ριζικής ανατροπής αυτής της πολιτικής. Ταυτόχρονα αναδείχτηκαν στόχοι και πλαίσιο πάλης ειδικά για τη ΔΕΗ. Ανοίχτηκε το ζήτημα της πάλης ενάντια στην παραπέρα ιδιωτικοποίηση, είτε με τη μορφή της μετοχοποίησης, της πώλησης μονάδων σε ιδιώτες, το διαχωρισμό της ΔΕΗ. Προβάλαμε τη θέση που ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των εργαζόμενων και συνολικά των λαϊκών στρωμάτων για να είναι η Ενέργεια κοινωνικό αγαθό. Αυτό απαιτεί αντιπαράθεση με τη γραμμή της ιδιωτικοποίησης, της ανταγωνιστικότητας και ταυτόχρονα πάλη για Ενιαίο αποκλειστικά Κρατικό Φορέα Ενέργειας, στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας και εξουσίας. Παράλληλα έγινε προσπάθεια να αναδειχτεί η ανάγκη διεκδίκησης ουσιαστικής ΣΣΕ, προβάλαμε τα ζητήματα που αφορούν το Ασφαλιστικό. Πρόκειται για μέτωπα ανοιχτά, γύρω από τα οποία πρέπει να πυκνώσουν οι αγώνες των εργαζομένων το επόμενο διάστημα, όπου ειδικά για τη ΔΕΗ, αλλά και τις πρώην ΔΕΚΟ η επίθεση θα ενταθεί, θα είναι απότομη και σφοδρή.

Ιδιαίτερη ήταν η συμβολή οπαδών και φίλων του Κόμματος, πολλών εργαζομένων που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ. Προσπαθήσαμε να αξιοποιήσουμε όλες αυτές τις δυνάμεις, να αναλάβουν ευθύνη, να πρωτοστατήσουν στην οργάνωση της πάλης από ένα βήμα παραπάνω. Εχει κατανοήσει ένα σημαντικό κομμάτι του περίγυρού μας ότι σήμερα δε φτάνει απλά η συμμετοχή στον αγώνα, σε μια απεργία, αλλά απαιτείται ενεργός συμμετοχή και οργάνωση της πάλης μέσα σε κάθε χώρο δουλειάς. Αυτό εκφράστηκε και μέσα από αυτήν τη μάχη. Εγιναν δεκάδες περιοδείες στους χώρους, οργάνωση των περιφρουρήσεων της απεργίας από κοινού με φίλους και οπαδούς. Οι οπαδοί μας και οι συνεργαζόμενοι στα ψηφοδέλτιά μας αποδείχτηκε ότι μπορεί να αποτελέσουν σημαντική εφεδρεία, πολλαπλασιαστική δύναμη στο πλάι των κομματικών δυνάμεων.

Φαίνεται ότι δημιουργούνται σημαντικές προϋποθέσεις για την παρέμβασή μας σε ορισμένους χώρους μεγάλης σημασίας, όπως στα εργοστάσια, σε χώρους που εργάζονται νέοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, σε χώρους με εργαζόμενους από εργολάβους. Εκεί είναι που πρέπει να ρίξουμε το βάρος της δουλειάς μας, με πρώτο στόχο τη συγκρότηση επιτροπών του Κλαδικού Σωματείου Ενέργειας.

Ενα ζήτημα που πρέπει να μπει καλύτερα στο επίκεντρο της δουλειάς το επόμενο διάστημα είναι η ικανότητα πλατύτερης συσπείρωσης δυνάμεων γύρω από το ΠΑΜΕ, ειδικά νέων εργαζομένων. Στις συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ συμμετείχαν αρκετοί εργαζόμενοι για πρώτη φορά, δεν ήταν όμως αντίστοιχη με την επιρροή του ΠΑΜΕ. Χρειάζεται με αυτόν τον κόσμο η επαφή μας να αποκτήσει σταθερότητα και συνέχεια. Αυτό έχει να κάνει και με τη δική μας δουλειά, τη σταθερή παρέμβαση, την ανάγκη καλύτερης εκλαΐκευσης των θέσεων και στόχων πάλης, με καλύτερο σχέδιο παρέμβασης ανά χώρο δουλειάς που θα παίρνει υπόψη τα ιδιαίτερα ζητήματα του κάθε χώρου. Η ανάγκη καλύτερης εξειδίκευσης θα βοηθήσει να ανοίξει πιο ουσιαστική συζήτηση με τους εργαζόμενους, να σφυρηλατήσουμε μαζί τους πιο ουσιαστικούς πολιτικούς δεσμούς.

Ο κυβερνητικός και εργοδοτικός συνδικαλισμός φαίνεται ότι έχει δεχτεί πλήγματα στην αξιοπιστία του και στη δυνατότητά του να κινητοποιεί μάζες, χωρίς να σημαίνει ότι δε διατηρεί ακόμα ισχυρές δυνάμεις και εφεδρείες. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό κομμάτι εργαζομένων που αποσπάται από αυτές τις δυνάμεις, αφουγκράζεται το Κόμμα και το ΠΑΜΕ, έχει ανοίξει συζήτηση μαζί μας. Πολλοί είναι και αυτοί που μέσα από αυτήν την απεργία έκαναν το βήμα και ήρθαν με το ΠΑΜΕ, άλλοι μας προσεγγίζουν δειλά-δειλά, έχουν διάθεση να συζητήσουν και να μας ακούσουν. Υπάρχουν δυνατότητες το επόμενο διάστημα μέσα από τους αγώνες να συναντηθούμε με αυτούς τους εργαζόμενους. Ενα στοιχείο που μπορεί να συνδράμει ώστε να κερδηθούν και αυτοί οι εργαζόμενοι είναι η προσπάθεια να οξύνουμε ακόμα παραπάνω την αντιπαράθεση με τον αντίπαλο πάνω στη βασική γραμμή αντιπαράθεσης με την πολιτική της EE και των αστικών κομμάτων, με τον οπορτουνισμό και τις διάφορες παραφυάδες του.

Προοπτική συνέχειας

Είναι ξεκάθαρο ότι η επίθεση δε θα σταματήσει εδώ, αλλά θα ενταθεί με ακόμα περισσότερα μέτρα το επόμενο διάστημα. Παράλληλα θα επιχειρήσουν και αντιδραστικές αλλαγές με στόχο να δυσκολέψουν τη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και του Κόμματος. Το ΠΑΣΟΚ θα εντείνει τον αντικομμουνισμό. Τα σχέδιά τους δεν θα σταματήσουν εδώ, επειδή δεν κατόρθωσαν να μας μπλέξουν στα επεισόδια στην 48ωρη απεργία. Παραμένει βασική τους γραμμή και επιδίωξη το χτύπημα του Κόμματος και του οργανωμένου ταξικού κινήματος. Απ' αυτήν τη σκοπιά και μέσα στους χώρους της ΔΕΗ αυτά όλα θα πυκνώσουν το επόμενο διάστημα και απαιτούνται καλά αντανακλαστικά, ετοιμότητα.

Εμείς χρειάζεται να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, αξιοποιώντας τα βήματα που έγιναν με αυτήν την απεργία. Υπάρχουν νέοι εργαζόμενοι που έδωσαν στο πλάι των δυνάμεών μας τη μάχη της περιφρούρησης, ήρθαν για πρώτη φορά στις συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ. Πρέπει άμεσα να οργανωθεί συζήτηση γύρω από τα συμπεράσματα αυτής της μάχης τόσο στη ΔΕΗ όσο και συνολικά. Να συζητηθεί η πείρα, να χωνευτούν σωστά τα συμπεράσματα. Παράλληλα, να συνεχιστεί το πλατύ άνοιγμα στους χώρους δουλειάς, προβάλλοντας τη διέξοδο που προτείνει το Κόμμα, συζητώντας με τους εργαζόμενους τη δική μας προοπτική, που είναι ρεαλιστική, εφικτή, επίκαιρη και αναγκαία. Μια τέτοια συζήτηση, μαζί με την πείρα που αποκτούν οι εργαζόμενοι μέσα από τους αγώνες, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση της πολιτικής του Κόμματος, στην ισχυροποίηση των πολιτικών δεσμών.

Χρειάζεται επιπλέον να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις στην οργάνωση στους τόπους δουλειάς. Δε θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε με αποτελεσματικότητα, αν π.χ. δεν αποκτήσει πόδια το Κλαδικό Συνδικάτο σε κάθε χώρο. Μέσα από μια σχεδιασμένη, προσανατολισμένη δουλειά, μπορούμε και μέσα στη ΔΕΗ να συμβάλουμε στην ανασύνταξη του κινήματος και ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για οικοδόμηση του Κόμματος.

Η κλιμακούμενη επίθεση στον τομέα της Ενέργειας δεν αφήνει περιθώρια για αυταπάτες. Χρειάζεται γραμμή ρήξης με την πολιτική της απελευθέρωσης, τη στρατηγική της ΕΕ και της άρχουσας τάξης. Η γραμμή του «μικρότερου κακού» οδήγησε το εργατικό κίνημα από ήττα σε ήττα.

Για εμάς ο δρόμος που υπηρετεί τα συμφέροντα των εργαζομένων είναι ο δρόμος της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας όπου τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής θα αποτελούν κρατική κοινωνική ιδιοκτησία. Σε αυτό το πλαίσιο η παραγωγή, οι εγχώριες πηγές, η μεταφορά και η διανομή του τομέα της Ενέργειας θα αποτελούν λαϊκή περιουσία. Ο Ενιαίος αποκλειστικά Κρατικός Φορέας Ενέργειας θα υπηρετεί το σύνολο των λαϊκών αναγκών και θα επεξεργάζεται τους άξονες της ενεργειακής πολιτικής.

Θοδωρής ΠΑΣΧΟΣ
Γραμματέας της Αχτιδικής Επιτροπής Ενέργειας της ΚΟ Αττικής

στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ