Δεν ανοίγουμε νέα λιγνιτικά κοιτάσματα

Έξω από τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης είναι πλέον το άνοιγμα και η παραχώρηση των τριών λιγνιτικών κοιτασμάτων που διαθέτει η χώρα σε Ελασσόνα, Δράμα και Βεγόρα, παρά το γεγονός ότι η Κομισιόν απειλεί, από το 2008 ακόμα, με παραπομπή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια τη χώρα μας, αν δεν ανοίξει η αγορά.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Τίνα Μπιρμπίλη έστειλε τις προηγούμενες ημέρες σχετική επιστολή στην Κομισιόν, με την οποία την ενημερώνει ότι, πέραν του λιγνιτικού κοιτάσματος
της Βεύης για το οποίο η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και σύντομα θα παραχωρηθεί σε ιδιώτη, δεν προβλέπεται στο σχεδιασμό της χώρας μας, ειδικά στο πλαίσιο των στόχων «20-20-20» η ενεργοποίηση και παραχώρηση των υπόλοιπων λιγνιτικών κοιτασμάτων.

Το σκεπτικό της ελληνίδας υπουργού είναι ότι, αφού η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να έχει λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δεν μπορεί να πιέζεται η χώρα μας για άνοιγμα νέων λιγνιτωρυχείων, καθώς κάτι τέτοιο θα «υπονόμευε» τις επιδιώξεις για τη σύνθεση του ενεργειακού μείγματος την επόμενη 10ετία ή 20ετία.

Από την άλλη, σημειώνεται το σαφές πρόγραμμα σταδιακής μείωσης της συμμετοχής της λιγνιτικής παραγωγής στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, περιορισμός που καθιστά το «καλάθι» καυσίμων πιο ανταγωνιστικό για τους ιδιώτες.

Το ΥΠΕΚΑ θέλει η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας να φτάσει το 2020 στο 40%, από περίπου 55% που είναι σήμερα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΔΕΗ κ. Ζερβό, από 5.200 «λιγνιτικά» μεγαβάτ που έχουμε σήμερα εγκατεστημένα, θα πάμε στα 3.300 μεγαβάτ το 2020 και στη συνέχεια, μέχρι το 2024, στα 2.200 μεγαβάτ.

Το χρονοδιάγραμμα
Ειδικότερα, μετά την πρόσφατη απόσυρση της μονάδας Ι της Πτολεμαΐδας, ισχύος 70 μεγαβάτ, το χρονοδιάγραμμα των «λουκέτων» στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ έχει ως εξής:

• Μέχρι το 2015 θα αποσυρθούν άλλες τρεις μονάδες από την Πτολεμαΐδα (ΙΙ, ΙΙΙ και IV) και δύο μονάδες από τη Μεγαλόπολη (Ι και ΙΙ), συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 870 μεγαβάτ.
• Μέχρι το 2019-2020 θα αποσυρθούν οι τέσσερις μονάδες της Καρδιάς και οι δύο του Αμυνταίου.
• Μέχρι το 2022 θα βγουν εκτός λειτουργία οι τρεις μονάδες του Αγίου Δημητρίου Κοζάνης.

• Μέχρι το 2024 θα αποσυρθούν και οι τελευταίες δύο μονάδες της Μεγαλόπολης
.
Στα σχέδια περιβαλλοντικής απόσυρσης της Επιχείρησης για την επόμενη πενταετία εντάσσονται και οι παλαιοί πετρελαϊκοί σταθμοί στο διασυνδεδεμένο δίκτυο (Λαύριο και Αλιβέρι), μαζί με παλαιούς σταθμούς χαμηλής απόδοσης φυσικού αερίου (Λαύριο και Άγιος Γεώργιος) με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου 1.280 μεγαβάτ.
Νέες μονάδες
Πρέπει, βεβαίως, να αναφερθεί ότι η ΔΕΗ έχει προγραμματίσει την κατασκευή δύο νέων σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων, για την αντικατάσταση μέρους της ισχύος των αποσυρόμενων μονάδων. Πρόκειται για τη μονάδα V της Πτολεμαΐδας, για την οποία έχει «βγει» και είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός, και τη μονάδα ΙΙ της Μελίτης στη Φλώρινα, η οποία εξαρτάται από τον λιγνίτη του κοιτάσματος της Βεύης, για την εκμετάλλευση του οποίου επίσης «τρέχει» η διαδικασία. Βέβαια, ενώ κάποιοι από τους διεκδικητές του κοιτάσματος είχαν πρόθεση να φτιάξουν μόνοι τους ηλεκτροπαραγωγική λιγνιτική μονάδα, τώρα «δεν ακούγεται» τέτοια προοπτική, αντίθετα θεωρείται βέβαιο πως ο λιγνίτης της Βεύης θα πουλιέται τελικά στη ΔΕΗ, η οποία συνεχίζει να δηλώνει ότι θα φτιάξει εκεί τη «Μελίτη ΙΙ».
Χαρακτηριστικό των νέων δεδομένων είναι ότι και ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΗ σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες του παραδέχεται πως, αν η επιχείρηση δεν είχε τους συγκεκριμένους λόγους στην περιοχή αυτή, θα έπρεπε να το σκεφθεί πολλές φορές για να κάνει λιγνιτική μονάδα σήμερα.

Γρηγορότερα απόσυρση;
Η αλήθεια είναι άλλωστε ότι, όπως λένε παράγοντες της αγοράς, «είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς χρηματοδότηση σήμερα για να φτιάξει λιγνιτική μονάδα». Ο βασικός λόγος που οδηγεί στον «παροπλισμό» του λιγνίτη ως καυσίμου για την παραγωγή ηλεκτρισμού είναι η κατεύθυνση που επιβάλλεται, έστω και έμμεσα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς από το 2013 και μετά το κόστος για την αγορά «δικαιωμάτων ρύπων» θα είναι πολύ υψηλό, καθιστώντας ασύμφορη τη μαζική χρησιμοποίησή του.

Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ εξετάζει το ενδεχόμενο ακόμα μεγαλύτερης (από την προγραμματισμένη) μείωσης των ποσοστών λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, δηλαδή ταχύτερης απόσυρσης μονάδων, ανάλογα με το τι επιπτώσεις θα έχει στα τιμολόγια του ρεύματος η ενσωμάτωση σε αυτά, από το 2013, του πλήρους κόστους των δικαιωμάτων ρύπων. Τα σενάρια για το θέμα αυτό θα εξετάσει η επιτροπή που, με απόφαση της υπουργού Περιβάλλοντος, έχει συσταθεί «για τη μελέτη και επεξεργασία θεμάτων Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού και Ενεργειακής Κυβερνητικής Πολιτικής», προκειμένου από το νέο έτος ή και νωρίτερα να παρουσιάσει μια νέα έκθεση ενεργειακού σχεδιασμού.
Ισοδύναμες λύσεις
Να σημειωθεί τέλος ότι οι κοινοτικοί «επιθεωρητές» που βρέθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα έχουν ζητήσει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, στην επόμενη δηλαδή συνάντηση, να έχει η χώρα μας μια ξεκάθαρη τελική πρόταση στο «τραπέζι» που να αντιμετωπίζει συνολικά την αγορά του λιγνίτη και τη συμμετοχή της ΔΕΗ και των ιδιωτών. Στην πρόταση αυτή θα περιλαμβάνονται ουσιαστικά οι «ισοδύναμες λύσεις» όπως ενοικίαση και ανταλλαγή μονάδων, δημοπρασίες ισχύος κ.λπ.