Οι προσαρμογές της ελληνικής πραγματικότητας στην ευρωπαϊκή σε σχέση με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όπως υπαγορεύεται στο εξειδικευμένο πλέον Μνημόνιο της τρόικας αναμένεται να οδηγήσουν σε μεγάλη αύξηση των τιμολογίων και σε σημαντικούς περιορισμούς κι απώλειες τη ΔΕΗ.
Στα βασικά σημεία του αναθεωρημένου Μνημονίου περιλαμβάνονται η απελευθέρωση της αγοράς χονδρικής και ο “εξορθολογισμός” των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, η πρόσβαση ιδιωτών στις “φθηνές” πηγές ενέργειας της ΔΕΗ, δηλαδή τον λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά, καθώς και η ανεξαρτητοποίηση
του Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ) αλλά και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).
Παρά το “δεν πουλάμε” της κυβέρνησης δεν έχει απομακρυνθεί εντελώς το ενδεχόμενο πώλησης λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ. Από την πλευρά τους και οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ δηλώνουν κάθετα αντίθετοι όχι μόνο στην πώληση μονάδων της επιχείρησης αλλά και στην παραχώρηση της ενέργειας, στην τιμή κόστους, για να την μεταπωλούν ιδιώτες, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά “ο τόπος έχει ανάγκη από επενδυτές και όχι από αεριτζήδες και μεταπράτες”.
Πάντως, έως τον Μάρτιο του 2011 πρέπει να προσαρμοστεί η ελληνική νομοθεσία στις επιταγές της περίφημης οδηγίας 2009/73 (3ο πακέτο απελευθέρωσης της κοινοτικής αγοράς) για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που αφορά στην παροχή πρόσβασης στο δίκτυο χωρίς διακρίσεις και με εξίσου αποτελεσματική ρυθμιστική εποπτεία σε όλα τα κράτη-μέλη.
Στο πλαίσιο αυτό αναφέρεται ότι χωρίς αποτελεσματικό διαχωρισμό των δικτύων από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας υφίσταται κίνδυνος διακρίσεων στην εκμετάλλευση των δικτύων, καθώς και στην παροχή κινήτρων στις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση των ενδεδειγμένων επενδύσεων στα δίκτυά τους. Η οδηγία βάζει κοινούς κανόνες για την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον διαχωρισμό των δικτύων από τις υπόλοιπες δραστηριότητες της καθετοποιημένης επιχείρησης, στην περίπτωσή μας, της ΔΕΗ προβλέπονται τρία μοντέλα.
Το πρώτο έχει να κάνει με τον πλήρη νομικό και ιδιοκτησιακό διαχωρισμό των δικτύων μεταφοράς και διανομής, το δεύτερο με τον νομικό διαχωρισμό και το τρίτο έχει να κάνει με τον λειτουργικό διαχωρισμό, γεγονός που σημαίνει ότι ιδρύονται εταιρείες οι οποίες θα ανήκουν ιδιοκτησιακά στην καθετοποιημένη Επιχείρηση. Η ΔΕΗ υποστηρίζει τον λειτουργικό διαχωρισμό, με τη δημιουργία ξεχωριστών εταιρειών, οι οποίες θα είναι κατά 100% θυγατρικές της, ενώ οι ιδιώτες παραγωγοί τάσσονται υπέρ του νομικού και ιδιοκτησιακού διαχωρισμού, με τον ΔΕΣΜΗΕ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) πλήρως ανεξάρτητο.
Έως τον Μάρτιο του 2011 θα πρέπει να έχουν δρομολογηθεί το άνοιγμα στον λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά. Για τον λιγνίτη αναμένεται να καθοριστεί μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία οι ιδιώτες θα έχουν πρόσβαση στα κοιτάσματα λιγνίτη (εκχώρηση 40% της παραγωγής).
Αναφορικά με τα υδροηλεκτρικά αναμένεται να ανατεθεί η διαχείρισή τους σε ανεξάρτητο φορέα ή διαχειριστή, κάτι που συνδέεται με την αλλαγή του ρόλου του ΔΕΣΜΗΕ.
Η ανεξαρτησία του ΔΕΣΜΗΕ, δηλαδή η “απεξάρτησή” του από τη ΔΕΗ, αναδεικνύεται σε κρίσιμο ζήτημα, καθώς πρέπει έως το τέλος του έτους να γίνει προσδιορισμός των περιουσιακών του στοιχείων και να διευθετηθούν τα θέματα του προσωπικού. Σημειώνεται ότι σήμερα το προσωπικό του Διαχειριστή προέρχεται από τη ΔΕΗ και η λήξη της σχετικής σύμβασης λήγει στις 31.12.2010.
Παράλληλα προβλέπεται και η πλήρης ανεξαρτησία της ΡΑΕ, στην οποία μεταφέρονται όλες οι ρυθμιστικές εξουσίες της αγοράς (τρίτο ενεργειακό πακέτο Ε.Ε.), που πρακτικά σημαίνει ότι θα παίρνει αποφάσεις η Αρχή και όχι η κυβέρνηση για θέματα όπως ο καθορισμός των τιμολογίων. Ο μηχανισμός τιμών αναμένεται να παρουσιαστεί αρχικά εντός του Σεπτεμβρίου, ενώ το σχέδιο λειτουργίας του θα ολοκληρωθεί έως τον ερχόμενο Μάρτιο.
Σταδιακά ο "εξορθολογισμός"
Ο περίφημος “εξορθολογισμός” των διοικητικώς καθοριζόμενων τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, που θα περιλαμβάνει σημαντικές αυξήσεις, θα πρέπει να γίνει σταδιακά έως τον Ιούνιο 2013. Πάντως, η πρώτη “δόση” αυξήσεων αναμένεται από τις αρχές του 2011 και θα αφορά τις κατηγορίες που σήμερα “επιδοτούνται” από τις υψηλές τιμές τιμολογίων άλλων κατηγοριών (σταυροειδείς επιδοτήσεις). Η βασική κατεύθυνση των αλλαγών είναι οι χρεώσεις της ΔΕΗ προς τις επιμέρους κατηγορίες καταναλωτών να αντανακλούν το αντίστοιχο κόστος παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της ενέργειας, δηλαδή να αποφεύγεται η επιδότηση μιας κατηγορίας καταναλωτών από άλλη.
Έως τον Δεκέμβριο του 2011 προβλέπεται η κατάργηση των ειδικών τιμολογίων, πλην εκείνων που αφορούν τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις. Εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθεί ο περιορισμός των τιμολογίων της ΔΕΗ από 32 σήμερα σε 13, κάτι που μεταφράζεται σε ανατιμήσεις για αρκετές ομάδες καταναλωτών που πληρώνουν φθηνότερα (π.χ. αγρότες, βιομηχανικά).
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται η σχετική εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) αν και τις τελικές αποφάσεις θα λάβει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Δημοσιεύματα θέλουν τη ΡΑΕ να “ψαλιδίζει” τα ποσοστά των αυξήσεων που ζητούσε η ΔΕΗ και συγκεκριμένα φέρεται να προτείνει μείωση του μέσου εσόδου κατά 6%, δηλαδή σε 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα από 74,5 ευρώ, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για την ενεργοποίηση μηχανισμών προκειμένου να περιοριστεί η επιβάρυνση των χαμηλών καταναλώσεων.
Οι τελευταίες πληροφορίες κάνουν λόγο για περιορισμό των αυξήσεων στις χαμηλές καταναλώσεις (έως 800 κιλοβατώρες) από τη ΡΑΕ, διερευνάται το ενδεχόμενο μειώσεων στις μη ανταγωνιστικές χρεώσεις (δίκτυα μεταφοράς και διανομής, Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας -ΥΚΩ- και τέλος ΑΠΕ) ώστε σε ένα βαθμό να ισοσκελίσουν τις αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Επιβαρύνσεις δεν θα υπάρχουν στις υψηλές καταναλώσεις από 2.400 κιλοβατώρες και άνω και στα εμπορικά τιμολόγια. Ωστόσο σημαντικές αναμένεται ότι θα είναι οι αυξήσεις στις μεσαίες καταναλώσεις που αφορούν και την πλειοψηφία των οικιακών καταναλωτών, στα αγροτικά και στα βιομηχανικά τιμολόγια.
Ζούντα Αντιγόνη ΑΥΓΗ της Κυριακής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου