Παρακολούθησα την προηγούμενη εβδομάδα τα περί του νέου νόμου που αφορά τις αμοιβές στον δημόσιο τομέα και με έκπληξη διαπίστωσα ότι ο νόμος περιλαμβάνει και τη ΔΕΗ -μια από δεκαετίας εισηγμένη στο Χρηματιστήριο επιχείρηση- ενώ, για παράδειγμα, δεν αφορά άλλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στις οποίες το Δημόσιο έχει συμμετοχή, όπως ο ΟΤΕ, τα ΕΛ.ΠΕ., κ.λπ. Και αναρωτιέμαι: μήπως το ποσοστό συμμετοχής του κράτους είναι ο καθοριστικός παράγοντας που κάνει τη διαφορά και επιβάλλεται η πολιτεία να καθορίζει τις αμοιβές και τα πλαφόν των στελεχών της, ερήμην του γεγονότος ότι η ΔΕΗ λειτουργεί πλέον σε μια πλήρως απελευθερωμένη αγορά ενέργειας και υποχρεούται να λειτουργεί με ανταγωνιστικά κριτήρια και ευρωπαϊκά στάνταρτ για να επιβιώσει;
Παραδείγματος χάριν, οι καθαρές αμοιβές των γενικών διευθυντών της ΔΕΗ ορίστηκαν με Κοινή Υπουργική Απόφαση το 2000 σε 88.000 ευρώ (30 εκατ. δραχμές), συν 20% μπόνους, όταν η ΔΕΗ ετοιμαζόταν να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, με στόχο να προσελκύσει επαγγελματίες και ιδιαίτερων ικανοτήτων στελέχη - είτε από το εσωτερικό είτε από το εξωτερικό της επιχείρησης. Τον Ιανουάριο του 2010, οι καθαρές αμοιβές ήταν 117.400 ευρώ τον χρόνο, έχοντας αυξηθεί στα δέκα χρόνια που πέρασαν με έναν συντελεστή μικρότερο του 3% τον χρόνο, χαμηλότερο από τον πληθωρισμό της ίδιας περιόδου. Την προηγούμενη βδομάδα, όπως προανέφερα, με νόμο οι καθαρές αμοιβές των γενικών διευθυντών μειώθηκαν σε λιγότερες από 70.000 ευρώ τον χρόνο, μια μείωση πάνω από 40%.
Πότε ήταν σωστή η πολιτική που ακολουθήθηκε για τη ΔΕΗ; Το 2000 που αποφασίστηκε η αιτιολογική βάση και το ύψος των αποδοχών, ή τώρα, που όλα αυτά εγκαταλείπονται ως προσέγγιση και επανέρχεται ο θεσμός σε εποχές και λογικές προ της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας;
Αναρωτιέμαι επίσης αν είναι σωστό να συγκρίνονται οι αμοιβές των στελεχών της ΔΕΗ με τις αμοιβές του προέδρου του Αρείου Πάγου. Πώς προέκυψε μια τέτοια ανάγκη σύγκρισης και σε τι ωφελεί;
Κατά τη γνώμη μου, οι αμοιβές των στελεχών μιας επιχείρησης έχει νόημα να συγκρίνονται μόνο με αντίστοιχες αμοιβές ομοειδών επιχειρήσεων στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη. Το αντίθετο μπορεί κάποιος να το κατανοήσει μόνο σε περιπτώσεις εσωστρέφειας, όταν δηλαδή υπάρχει η επιθυμία να είμαστε ανεξάρτητοι από την Ευρώπη, οπότε και οι συγκρίσεις των δεδομένων και των θεσμών, περιλαμβανομένων και των αμοιβών και αποδοχών, να γίνεται μόνο σε επίπεδο χώρας.
Ακόμη, όμως, και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει κάθε εργασία να αμείβεται για τις ευθύνες που φέρει και τα αποτελέσματα που παράγει.
Στη ΔΕΗ, για παράδειγμα, η θέση του γενικού διευθυντή Παραγωγής επιβλέπει πάνω από 100 μεγάλες και μικρές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικού κύκλου εργασιών περίπου 5 δισ. ευρώ, έχει να διαχειριστεί ένα επενδυτικό σχέδιο μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ και έναν πληθυσμό εργαζομένων πάνω από 6.000 ατόμων. Η θέση του γενικού διευθυντή της Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας έχει να διαχειριστεί περίπου 500 εκατ. ευρώ ετησίως σε επενδύσεις και επιβλέπει μια δραστηριότητα που τελείται μέσω 7.000 εργαζομένων και έναν μεγάλο αριθμό εξωτερικών συνεργατών και εργολάβων.
Αναρωτιέμαι, υπάρχουν περισσότερες από τα δάχτυλα ενός χεριού επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα με μεγαλύτερα μεγέθη από τα προηγούμενα δύο παραδείγματα; Πόσο αμείβονται τα αντίστοιχα στελέχη και με ποια λογική αυτές οι θέσεις στη ΔΕΗ είναι δυνατόν να αμείβονται όπως η θέση ενός έμπειρου τεχνικού, ή η θέση ενός διευθυντή της επιχείρησης; Η σύγκριση γίνεται ακόμα δριμύτερη με αντίστοιχες στην ονομασία θέσεις άλλων επιχειρήσεων στις οποίες το Δημόσιο έχει συμμετοχή, όπως π.χ. των ΕΛ.ΠΕ. και του ΟΤΕ, αλλά με τεράστια διαφορά στο περιεχόμενο, τις ευθύνες, το προσωπικό, τις αποφάσεις και την ομοιογένεια του αντικειμένου.
Εφόσον, λοιπόν, επιθυμούμε να μπει σε τάξη η οικονομία της χώρας και να ομαλοποιηθεί, και με δεδομένο ότι επιθυμούμε να εξακολουθήσουμε να είμαστε μέρος της Ευρωπαϊκής Οικονομίας, θα πρέπει οι θεσμικές παρεμβάσεις να τείνουν στη σύγκλιση και όχι στην απόκλιση από την Ευρώπη, με στόχο την ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα και τη συστράτευση σε ένα κοινό στόχο, και όχι βάζοντας τις διάφορες κοινωνικές ομάδες των Ελλήνων απέναντι τη μια στην άλλη, συγκρίνοντας ανόμοια πράγματα.
Τα επαγγέλματα της χώρας θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να αποφασίσουμε με τι θέλουμε να συγκρινόμαστε: αν η επιθυμία είναι η Ελλάδα να εξελιχθεί σε μια κοινωνικά δίκαιη και οικονομικά ανταγωνιστική χώρα όπως η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία, κ.λπ., τότε θα πρέπει στους βασικούς άξονες των θεσμών -περιλαμβανομένων και των θεμάτων που αφορούν τις αμοιβές- να γίνεται η ίδια σύγκριση. Ετσι, η βελτίωση της οικονομίας θα γίνεται με εξωστρέφεια και ανάπτυξη και όχι με εσωστρέφεια σαν να μην ανήκουμε στην Ευρώπη.
Σε αναφορά με τους θεσμούς, σχετικό είναι και το ζήτημα του παγώματος των προσλήψεων. Ειδικά για τη ΔΕΗ, μια τέτοια απόφαση είναι ζημιογόνος καθώς υπάρχει ουσιαστική ανάγκη μεταφοράς τεχνογνωσίας από την απερχόμενη στην επόμενη γενιά και αυτό χωρίς καθυστέρηση. Το πρόβλημα της ΔΕΗ αυτή τη χρονική περίοδο δεν λύνεται με το πάγωμα των προσλήψεων, αλλά με τη διενέργεια προσλήψεων σε κρίσιμες ειδικότητες και με ένα καθεστώς απασχόλησης σημαντικά διαφοροποιημένο από το ισχύον. Πραγματική τομή για τη ΔΕΗ θα ήταν η αλλαγή του καθεστώτος απασχόλησης των νεοπροσληφθέντων ανάλογα με αυτό των υπόλοιπων επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα το κόστος απασχόλησης να είναι συγκρίσιμο με τους ανταγωνιστές της ΔΕΗ και να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα, προκειμένου να κινητοποιούνται οι εργαζόμενοι να αποδίδουν στο μέγιστο των ικανοτήτων τους και να απολαμβάνουν έτσι και υψηλές αποδοχές οι ίδιοι αλλά και η επιχείρηση το μέγιστο της αποτελεσματικότητας και απόδοσης, με εμφανή σχέση κόστους-οφέλους.
* Ο κ. Τάκης Αθανασόπουλος είναι πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ
Πηγή: MONIMEΣ ΣTHΛEΣ Kathimerinh.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου